Informatika 2017 qqalpoq indd

Informaciyalı  procesler

Ádette,  insan  itibarı  qaratılǵan  buyım,  hádiyse,  proces,  ámel, 

ózgeshelik  yaki  múnásibet  obyekt  dep  ataladı.  Informatikada  zat, 

process,  materiallıq  hám  materiallıq  emes  ózgeshelikli  hádiyseler 

olardıń  informaciya  beriw  ózgesheliklerinen  kelip  shıǵıp  informaciya 

obyektleri  dep  ataladı.

Siz  usı  jasqa  shekemgi  turmıstan  hám  mekteptegi  pánlerden  azlı-

kópli  informaciya  aldıńız,  soń  paydalana  alıw  ushın  olardı  dápter 

hám  albomlarda  tekst,  sızılma  yaki  súwret  kórinisinde  kórsettińiz. 

Informaciyalardıń belgili bir bólegin yadta saqlap qaldıńız, qalǵanların 

bolsa  dápter,  albom  yaki  kitaplardan  paydalanıp,  kerekli  waqıtta 

yadıńızda  qayta  tikley  alıwıńız  múmkin.  Alǵan  informaciyalarıńız 

jıllar  ótiwi  menen  tereńlesedi  hám  keńeyedi,  bir-biri  menen  bayla-

nısıp,  zat  yaki  procesler  haqqındaǵı  bilimińizdi  toltıradı.  Endi  Siz 

bul  informaciyalardı  qaysı  biri  durıs  yaki  nadurıs  ekenligi,  qaysı 

biri  qashan  hám  qay  jerde  kerek  bolıwı,  qaysı  informaciyalardan 

paydalanıw  múmkin  yaki  qaysı  informaciyadan  paydalanıwǵa  bolmay-

tuǵını  haqqında  óz  pikirińizge  iyesiz.

Demek,  usı  kúnge  shekem  informaciyanı  payda  etiw,  toplaw,  izlew, 

saqlaw,  jetkerip  beriw,  qabıl  etiw,  ólshew,  qollanıw,  qayta  islew,  nusqa 

alıw,  seziw,  eslep  qalıw,  basqa  kóriniske  ótkeriw,  tarqatıw,  bóleklerge 

ajıratıw,  ápiwayılastırıw,  birlestiriw,  formalastırıw,  kodlaw,  buzıw  sı-

yaqlı  ámeller  menen  tanıstıńız.  Sonı  bilip  qoyıń,  informaciyalar  ús-

tinde  orınlanatuǵin  ámeller  menen  baylanıslı  barlıq  procesler  infor-