Ҳисоблаш учун топшириқ
Компенсацион стабилизаторнинг ҳимоялаш қурилмасини ҳисоблаш учун берилганлар қуйидагилар ҳисобланади:
UКИР кириш кучланиши.
UЧИҚ чиқиш кучланиши.
3. UЮ ўрнатиш аниқлиги.
4. ТС атрофмуҳит ҳароратининг ўзгариши.
5. UЮ.МАХ ҳимоянинг ишлаб кетиш кучланиши.
Аниқлаш талаб қилинади:
1. Реле, стабилитрон ва диод тури.
2. Транзистор тури ва унинг иш режими.
3. R1, R2, R3, RP резисторлар турлари.
4. Ҳимояни ишлаб кетишинининг ҳарарат бўйича хатолиги.
Топшириқ вариантлари 7.1жадвалда келтирилган.
7.1жадвал
№
|
UКИР, В
|
UЧИҚ, В
|
UЮ , В
|
ТС, 0С
|
UЮ.МАХ, В
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
151,5
|
10
|
0,5
|
30
|
11
|
2
|
202
|
16
|
0,2
|
25
|
17
|
3
|
303
|
27
|
0,4
|
40
|
28
|
4
|
404
|
36
|
0,3
|
20
|
37
|
5
|
505
|
42
|
0,6
|
50
|
43
|
6
|
252,2
|
24
|
0,8
|
35
|
25
|
7
|
353,5
|
27
|
0,25
|
15
|
28
|
8
|
454
|
42
|
0,75
|
45
|
43
|
9
|
646
|
60
|
0,125
|
30
|
61
|
10
|
121,5
|
9
|
0,5
|
25
|
10
|
11
|
102
|
8
|
0,2
|
40
|
9
|
12
|
82
|
6
|
0,4
|
20
|
7
|
13
|
52
|
3
|
0,3
|
50
|
4
|
14
|
92
|
5
|
0,6
|
35
|
6
|
15
|
62
|
5
|
0,8
|
15
|
6
|
16
|
142
|
12
|
0,25
|
45
|
13
|
17
|
273
|
24
|
0,75
|
30
|
25
|
18
|
162
|
12
|
0,125
|
25
|
13
|
19
|
243
|
20
|
0,5
|
40
|
21
|
20
|
505
|
42
|
0,2
|
20
|
43
|
21
|
252,2
|
24
|
0,4
|
50
|
25
|
22
|
353,5
|
32
|
0,3
|
35
|
33
|
23
|
454
|
42
|
0,6
|
15
|
43
|
24
|
606
|
56
|
0,8
|
45
|
57
|
25
|
121,5
|
10
|
0,25
|
30
|
11
|
26
|
102
|
9
|
0,75
|
25
|
10
|
27
|
82
|
5
|
0,125
|
40
|
6
|
28
|
52
|
4
|
0,5
|
20
|
5
|
29
|
92
|
6
|
0,2
|
50
|
7
|
30
|
62
|
5
|
0,4
|
35
|
6
|
31
|
142
|
12
|
0,3
|
15
|
13
|
32
|
273
|
20
|
0,6
|
45
|
21
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
33
|
162
|
15
|
0,8
|
30
|
16
|
34
|
243
|
21
|
0,25
|
25
|
22
|
35
|
52
|
2
|
0,75
|
40
|
3
|
36
|
192
|
15
|
0,125
|
20
|
37
|
37
|
262
|
25
|
0,5
|
50
|
26
|
38
|
142
|
10
|
0,3
|
35
|
11
|
39
|
273
|
18
|
0,25
|
15
|
19
|
40
|
162
|
10
|
0,4
|
45
|
11
|
Ҳисоблаш услуби
Реле тури қуйидаги шартдан келиб чиқиб танланади:
UР.макс < UКИР – UЮ = 45-0.6=44.4
UР.макс=44.4 V
Ва танланган реленинг қуйидаги параметрлари ёзиб олинади: чўлғамнинг UР.макс ишчи кучланиши, чўлғамнинг rЧ қаршилиги, контактлардаги UЮ кучланиш ва IК ток, чўлғамдан оқиб ўтиши мумкин бўлган IЧЎЛмакс= UР.макс / rЧ ток.
rЧ=5
IЧЎЛмакс= UР.макс / rЧ= 44.4 / 5=8.88 A
Қуйидаги параметрларга эга бўлган стабилитрон танланади:
UСТ.мин > (UКИР + UЮ – UР.макс) = 45 + 0.6 - 44.4 = 1.2 V
UСТ.макс > (UКИР – UЮ – UР.макс) = 0
rдиф, н, IСТ.мин
IСТ.макс > (IСТ.мин + IЧ.макс)
бу ерда н – ҳарорат бўйича коэффициент.
Қуйидаги параметрларга эга бўлган транзистор танланади:
UКЭ.макс > (UКИР + UЮ – UСТ.мин) = 45+0.6-1.2=44.4
IК.макс > IЧ.макс
h21Э.мин, UБЭ, Т,
UБЭ.макс > (UЮ.макс –UЮ – UЮ)
бу ерда н ҳарорат бўйича коэффициент;
h21Э.мин ток бўйича узатиш коэффициенти;
UБЭ = 0,88 В.
Транзисторнинг база токи қуйидагича ҳисобланади:
IБ = Iоб.макс / h21Э.мин
Резисторларнинг қаршиликлари қуйидагича аниқланади:
R1 < (UЮ - UЮ - UСТ.макс) / IСТ.мин
R3 < (UСТ.мин + UБЭ) / 20 IБ
R2 < (UЮ.макс (UСТ.макс + UБЭ))-1 R3
RР < (UЮ.макс UСТ.мин) R3 - R2 - R3
R1, R2, R3 ва RР резисторлар стандартга мувофиқ танланади.
Ҳимояни ишлаб кетишини ҳароратий хатолиги кучланиши қуйидагича ҳисобланади:
UН.макс = (н + Т ) ТС / (UСТ.мин + UБЭ)
Қуйидаги параметрларга эга бўлган стабилитрон танланади:
IТЎҒ IТЕС
UТЕС (UКИР + UКИР)
Ҳисоблашни бажариш
Дастурий таъминотни ишга тушириш “ResRas.exe” файлини икки марта босиш орқали амалга оширилади.
Очилган ойнада (7.4расм) ҳисоблашнинг биринчи қисмида талаба ҳақидаги маълумотлар, кириш кучланиши, стабилизаторнинг номинал чиқиш кучланиши, чиқиш кучланишини ўрнатиш аниқлиги, ҳимояни ишлаб кетиш кучланиши ва атроф-муҳит ҳарорати вариантга мувофиқ киритилади.
7.4расм. Берилганларни киритиш
Берилганлар киритилгандан сўнг, “Берилганларни киритинг” тугмаси босилади. “2” тугмасини босиш ҳисоблашни иккинчи қисмига ўтишга олиб келади. Ҳисоблашнинг бошқа қисмларига ўтиш ҳам, шунга ўхшаш зарур берилганларни киритиш (ёки мос равишдаги ҳисоблаш маълумотларини олиш) орқали амалга оширилади.
“Ҳисоблашни тугатиш” тугмаси босилганидан кейин, ҳисоблаш натижалари ““ResRas.txt” файлида сақланади (7.5расм).
7.5расм. Ҳисоблаш натижалари
Do'stlaringiz bilan baham: |