Inflyatsiyaga qarshi kurashish maqsadida pul- kredit siyosati

To'g'ridan-to'g'ri operatsiyalar bu markaziy bankning tranzaktsiyalarni bajarish majburiyatini olmasdan ochiq bozorda qimmatli qog'ozlarni sotib olish yoki sotish bo'yicha operatsiyalari. Agar markaziy bank qimmatli qog'ozlarni sotib olsa, ma'lum vaqtdan keyin ularni qayta sotib olish majburiyati yo'q. Markaziy bank qimmatli qog'ozlarni sotgandan so'ng, xaridor ularni markaziy bankka sotishi shart emas. To'g'ridan-to'g'ri operatsiyalar quyidagilar asosida amalga oshiriladi:

• 
  naqd pul;
  
• 
  muntazam etkazib berish.
  

Amaliyotlar naqd pul yoki naqd pul asosida bitim tugagan kun ichida to'liq hisob-kitobni o'z zimmasiga oladi. Muntazam etkazib berish operatsiyalari to'liq hisob-kitobni va xaridorga keyingi ish kunida qimmatli qog'ozlarni etkazib berishni o'z ichiga oladi.
Markaziy bank tomonidan ochiq bozorda qimmatli qog'ozlarni sotib olish banklar zaxiralarining ko'payishiga olib keladi, bu esa kredit operatsiyalarini kengaytirishga imkon beradi. Markaziy bank tomonidan qimmatli qog'ozlarning ochiq bozorda sotilishi banklar zaxiralarining qisqarishiga yordam beradi va shunga muvofiq ularning kreditlash imkoniyatlarini kamaytiradi.
Ochiq bozordagi umumiy operatsiyalar (REPO operatsiyalari) - Markaziy bank tomonidan oldindan belgilangan narx bo'yicha qayta sotish yoki qayta sotib olish majburiyati bilan qimmatli qog'ozlarni sotish va sotib olish bilan bog'liq operatsiyalar.
Repo shartnomasiga muvofiq, markaziy bank dilerdan qimmatli qog'ozlarni sotib oladi va ikkinchisi ushbu qimmatli qog'ozlarni belgilangan vaqt va narxda qayta sotib olishga rozilik beradi. Aslida, bunday operatsiya markaziy bank kreditidir; foiz stavkasi dilerlar o'rtasida kim oshdi savdosi orqali belgilanadi. Bunday bitim bo'yicha Markaziy bank tomonidan sotib olish repo deb ataladi.
Repo bitimi teskari yoki juftlik bilan sotib olish va sotish bitimi bilan to'ldiriladi. Bunday operatsiya davomida markaziy bank dilerga qimmatli qog'ozlarni sotadi, shuningdek ularni oldindan belgilangan narxda va belgilangan vaqtda qaytarib sotib olishga rozilik beradi. Bu dilerdan markaziy bank tomonidan olingan kredit. REPO va teskari REPO - bu muddati 15 dan kam bo'lgan qisqa muddatli shartnomalar. Amaliyotlarning davomiyligi Markaziy bankka Akkov muassasalarining zaxiralarini vaqtincha o'zgartirishga imkon beradi.
Teskari operatsiyalar pul bozoriga yumshoq ta'sir ko'rsatishi bilan ajralib turadi va shuning uchun tartibga solishning moslashuvchan usuli hisoblanadi. Hozirgi vaqtda ushbu operatsiyalar ... ochiq bozorda Markaziy bank operatsiyalari umumiy hajmidagi eng katta ulushga ega.
Ochiq bozorda faol va mudofaa operatsiyalarini farqlash kerak. Markaziy bank kredit tashkilotlari zaxiralari darajasini o'zgartirish uchun ochiq bozorda faol operatsiyalardan foydalanadi. Davlat qimmatli qog'ozlarini to'g'ridan-to'g'ri sotib olish va sotish ozmi-ko'pmi doimiydir. Ochiq bozorni himoya qilish operatsiyalari - bu bank muassasalari jami zaxiralarining joriy darajasini saqlab turish uchun tuzatishlar. Vaqti-vaqti bilan iqtisodiy tizimda bashorat qilinadigan va kutilmagan vaziyatlar yuzaga keladi, bu umumiy zaxiralarni va (yoki) pul massasini vaqtincha o'zgartiradi. Qisqa muddatli mudofaa operatsiyalari iqtisodiyotdagi barqarorlikni va zaxiralarning kutilayotgan darajasini saqlab turish uchun zarurdir. Shuning uchun qisqa muddatli bo'lishi sababli repo va teskari repo operatsiyalari ta'minlanadi. Repo operatsiyalari vaqtinchalik zaxiralarni ta'minlaydi va teskari repo operatsiyalari vaqtinchalik ortiqcha zaxiralarni oladi.
Ochiq bozordagi operatsiyalarning ahamiyatsiz hajmi bilan ular bank tizimining likvidligi va qor aylanishiga miqdoriy emas, balki sifat ta'siriga ega. Biroq, ushbu tartibga solish vositasi rivojlanib va \u200b\u200btakomillashib borishi bilan uning pul bozorining miqdoriy parametrlariga ta'siri sezgir bo'lib qoladi.
Markaziy bankning ochiq bozordagi faoliyatining muhim xususiyati - bu pul muomalasi holatiga va umuman iqtisodiyotga barqarorlashtiruvchi ta'sir ko'rsatishga imkon beradigan qisqa muddatli bozor tendentsiyalariga tezkor javob berishdir.
Pul-kredit siyosatining uchinchi vositasi minimal zaxira talablarini belgilash... Zaxira talablarini o'zgartirish bilvosita usullar bilan bog'liq bo'lgan qadimgi tartibga solish usullaridan biridir. Birinchi marta bank zaxiralari stavkalari 1863 yilda - Federal zaxira tizimi yaratilishidan yarim asr oldin AQShda joriy qilingan.
Minimal zaxiralar - Bu tijorat banklarining Markaziy bankdagi depozitlarining majburiy stavkasi, qonun bilan belgilangan va tijorat banklari depozitlari umumiy miqdoridan foiz sifatida belgilangan.
Minimal zaxira talablarini tartibga solish ikki xil ma'noga ega: bir tomondan u tijorat banklari likvidligining minimal darajasini kafolatlaydi, boshqa tomondan u Markaziy bankning pul-kredit siyosatining muhim vositasi sifatida ishlatiladi. Zaxira talablari normalarining o'zgarishi natijasida pul massasi va kredit berish hajmi o'zgaradi.
Pul multiplikatori modeliga muvofiq (M \u003d m MB) majburiy zaxiralarning o'zgarishi pul multiplikatorining qiymatini o'zgartiradi, ammo boshqa narsalar teng bo'lsa, pul bazasiga ta'sir qilmaydi.
Zaxira qoplash stavkasining pasayishi multiplikatorning qiymatini oshiradi, bu stavkaning o'sishi mos ravishda kamayadi.
Majburiy zaxira qoplash koeffitsientining pasayishi multiplikatorning qiymatini oshiradi, majburiy zaxiralarning pasayishi pul massasini oshiradi. Zaxira qoplash koeffitsientining ko'payishi multiplikatorning qiymatini pasaytiradi, majburiy zaxiralarning ko'payishi pul massasini pasaytiradi.
Multiplikator effekti kreditlashning umumiy hajmiga ham ta'sir qiladi. Zaxira talablarining pasayishi natijasida kredit multiplikatori va shu sababli bank kreditlarining umumiy hajmida o'sish kuzatilmoqda. Zaxira talablarining oshishi umumiy kredit multiplikatorining pasayishiga olib keladi va bank kreditlarining umumiy hajmini kamaytiradi.
Turli mamlakatlarda zaxira talablari bazasini yaratish usullari nafaqat miqdor jihatidan, balki sifat jihatidan ham bir xil emas. Qoida tariqasida, ular bank majburiyatlariga yoki ma'lum bir davr uchun majburiyatlarning o'sish hajmiga yoki ayrim majburiyat moddalariga nisbatan belgilanadi. Ko'pgina mamlakatlarda majburiy zaxiralar depozit turlari bo'yicha farqlanadi: muddatli depozitlar va talab qilinadigan depozitlar, bu pul massasining turli tarkibiy qismlarining "pul qiymati" darajasi bo'yicha farqlanishiga bog'liq. "Pul qiymati" darajasi bo'yicha farqlash har xil turdagi depozitlar dinamikasini differentsial boshqarish uchun zarurdir. Qoidaga ko'ra, talab qilinadigan depozitlar muddatli va jamg'arma depozitlariga qaraganda yuqori zaxira stavkasiga ega.
Zaxira talablarini qo'llash mexanizmi tijorat banklarining Markaziy bankdagi depozitlarini ma'lum bir davr uchun o'rtacha sifatida belgilangan darajada joylashtirishni nazarda tutadi. Umumiy badallarning qiymati doimiy ravishda o'zgarib turishi sababli, faqat ma'lum bir davr oxirida hissalarning o'rtacha qiymati aniqlanishi mumkin. Qoida tariqasida, zaxira talablarini bajarish uchun taxminiy muddat 1 oyni tashkil etadi, ammo istisnolar mumkin.