Industrial iqtisodiyot

 
4.3. Boshqaruvning zamonaviy tuzilishi 
Xo‘jalikka rahbarlikning tamoyillari va usullari ishlab chiqarish 
jarayonida insonlarga boshqaruvning tegishli shakllari va boshqaruv idoralari 
hamda uning tashkiliy tuzilmalari orqali ta’sir etadi. 
Mamlakat iqtisodiyoti va uning tarmoqlarini rivojlantirishning muhim 
masalalari davlat iqtisodiy siyosatini belgilaydigan va hayotga tatbiq etadigan 
oliy idoralar (Prezident devoni, Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasi) tomonidan 
qarab chiqiladi. 
Sanoatni rivojlantirishning qonun bilan hal etiladigan masalalari 
(masalan, iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotning istiqboli va yillik rejalari, 
sanoat boshqaruvining yangi idoralarini tashkil etish) mamlakat davlat 
hokimiyati oliy idorasi – Oliy Majlis tomonidan muhokama qilinadi va hal 
etiladi. 
Iqtisodiyotga, shu jumladan, sanoatga kundalik rahbarlikni davlat 
hokimiyatining ijro etuvchi va boshqaruvchi oliy idorasi – Vazirlar 
Mahkamasi amalga oshiradi. Vazirlar Mahkamasining tarkibini O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti tuzadi va u Oliy Majlis tomonidan tasdiqlanadi. 
Vazirlar Mahkamasi iqtisodiyotning, shu jumladan, sanoatning 
samarali faoliyatga rahbarlikni, sanoat ishlab chiqishga tegishli bo‘lgan 
barcha qonunlarni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, 
qarorlari va farmoyishlari ijrosini ta’minlaydi. 
Vazirlar Mahkamasi tarkibiga O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri, 
uning o‘rinbosarlari, vazirlar, davlat qo‘mitalarining raislari kiradi. 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi hukumatining boshlig‘i Vazirlar Mahkamasi 
tarkibiga o‘z lavozimi bo‘yicha kiradi
21
.
Vazirlar Mahkamasi o‘z vakolatlari doirasida: 
barqaror iqtisodiy o‘sishni, makroiqtisodiy muvozanatni ta’minlash, 
iqtisodiyotni isloh etish va tarkibiy o‘zgartirish bo‘yicha choralar ko‘radi; 
iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarini rivojlantirish, texnik, texnologik 
jihatdan modernizatsiya qilish va diversifikatsiyalash dasturlarini, hududlarni 
21
Ўзбекистон Республикасининг “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 
тўғрисида”ги Қонуни (янги таҳрири). 2003 йил 29 август, 524-II-сон 

---

94 
kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqadi hamda 
ularning amalga oshirilishini ta’minlaydi; 
erkin tadbirkorlik uchun shart-sharoitlar yaratadi, eng avvalo xususiy 
mulkni rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtiroki darajasini strategik va 
iqtisodiy jihatdan asoslangan miqdorlargacha qisqartirish, keng ko‘lamda 
xususiylashtirish asosida shart-sharoitlar yaratadi, kichik va xususiy 
tadbirkorlikni rivojlantirish yo‘lidagi barcha to‘siqlar va cheklovlarni bartaraf 
etish, qulay ishbilarmonlik muhitini va investitsiyalash sharoitlarini yaratish, 
iqtisodiyotni monopoliyadan chiqarish bo‘yicha choralar ko‘radi; 
davlat boshqaruvi usullarini takomillashtiradi, shu jumladan elektron 
hukumat tamoyillari asosida takomillashtiradi, bozor tamoyillariga 
asoslangan xo‘jalik boshqaruvi va korporativ boshqaruvning zamonaviy 
tamoyillari va usullari joriy etilishini rag‘batlantiradi; 
davlat 
boshqaruvi 
tuzilmasini 
takomillashtirish 
to‘g‘risida, 
O‘zbekiston Respublikasi vazirliklarini, davlat qo‘mitalarini, idoralarini 
hamda davlat va xo‘jalik boshqaruvining boshqa organlarini tuzish, qayta 
tashkil etish hamda tugatish haqida takliflar ishlab chiqadi; 
tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, tabiatni muhofaza qilish 
tadbirlarini o‘tkazish hamda respublika ahamiyatiga va xalqaro ahamiyatga 
molik yirik ekologik dasturlarni ro‘yobga chiqarish bo‘yicha chora-
tadbirlarni amalga oshiradi, yirik avariyalar va halokatlarning, shuningdek 
tabiiy ofatlarning oqibatlarini tugatish yuzasidan choralar ko‘radi; 
tashqi iqtisodiy faoliyat, ilmiy-texnikaviy va madaniy hamkorlik 
sohasida rahbarlikni amalga oshiradi. 
O‘zbekiston sanoati tasarrufida o‘nlab mustaqil tarmoqlar, ming-
minglab korxona (firma)lar faoliyat ko‘rsatmoqdalar. Ularning har birini 
rivojlantirish, bir-birlari bilan o‘zaro muvofiqlashtirish, ularni respublika 
hududlarida joylashtirish, mahsulot (ish bajarish va xizmat ko‘rsatish)ga 
bo‘lgan talabni aniqlash va boshqa juda murakkab, keng qamrovli 
masalalarni o‘z vaqtida oqilona hal etish