Industrial iqtisodiyot

P
1
– ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotish natijasida hosil bo‘lgan pul, 
so‘m hisobida. 
Korxonaning aylanma mablag‘lari kengaytirilgan takror ishlab 
chiqarish jarayonida muhim rol o‘ynaydi. Chunki ular ishlab chiqarish 
jarayonining uzluksizligiga sharoit yaratib beradilar. Aylanma mablag‘lari 
kamayib ketgan korxona (firma)lar bankrotlikka yuz tutadilar. 
Tashkil etilish usuliga qarab aylanma mablag‘lar normallashtiriladigan 
va normallashtirilmaydigan mablag‘larga bo‘linadi. 
Normallashtiriladigan aylanma mablag‘lar korxonaning uzluksiz 
ishlashini ta’minlash uchun kerak bo‘lgan mablag‘larning minimal 
miqdoridir. 
Aylanma mablag‘larning aylanish davri 3 qismdan iborat bo‘ladi: 
1.
Mablag‘larning ishlab chiqarishdagi jamg‘arma shakli; 
2.
Ishlab chiqarish jarayonidagi shakli; 
3.
Tayyor mahsulot yoki hisob-kitob schyotidagi shakli. 
Normallashtirishning asosiy vazifasi ishlab chiqarish jamg‘armalarini, 
tugallanmagan ishlab chiqarish hajmini, tayyor mahsulot qoldig‘ini 
aniqlashdan iborat. 
Normalarga binoan, ishlab chiqarish jamg‘armalari rejalashtiriladi. 
Ularning miqdori korxonalarda kamroq, lekin ishlab chiqarish jarayoniga 
yetarli bo‘lishi kerak. 
Har bir korxona aylanma mablag‘larni saqlash va ulardan oqilona 
foydalanishni va ularning aylanishini tezlashtirishni ta’minlashi kerak. Faqat 
shundagina u samarali ishlagan bo‘ladi. Aylanma mablag‘larning iqtisodiy 
samaradorligi ularning doiraviy shaklda aylanishining tezlashishidir. Bunga 
erishilganda ortiqcha mablag‘larning bo‘shashiga va ulardan boshqa 
maqsadlarda qo‘llanishiga sharoit yaratib beriladi. 
Aylanma mablag‘larning aylanishi turli ko‘rsatkichlar bilan belgilanadi. 
Aylanma mablag‘larning aylanish koeffitsiyenti quyidagi formula yordamida 
aniqlanadi: 
Ka 

 Msm 
