Industrial iqtisodiyot

Korxonalarning ixtisoslashuvi
- ularda mukammalroq texnika va 
texnologiya, mehnatni tashkil etishning ilg‘or usullarini qo‘llashni 
yengillashtiruvchi turdosh mahsulot ishlab chiqarishni mujassamlash-tirish 
jarayonidir. 
Ixtisoslashtirish jarayonining taraqqiyoti ijtimoiy ishlab chiqarish-ning 
o‘sishi, ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi bilan belgilanadi. 
Ixtisoslashtirish, 
o‘z 
navbatida, 
ishlab 
chiqaruvchi 
kuchlar-ning 
rivojlanishiga yordam beradi. Ishlab chiqarish vositalari va ish kuchining 
35
Ортиқов А. «Саноат иқтисодиёти». Ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2006 – Б.108. 

---

148 
juda keng miqyosda birlashtirilishi hozir iqtisodiy zarurat bo‘lib qoldi. 
Hozirgi 
zamon 
texnika 
taraqqiyotining 
muhim 
omillari 
– 
elektronizatsiyalash, kompleks avtomatlashtirish, yangi materiallarni yaratish 
va joriy etish, ilg‘or texnologiyalarni, jumladan, biotexnolo-giyalarni vujudga 
keltirish ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish bilan bevosita bog‘likdir. 
Ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish sanoat korxonalarining ishini eng 
ratsional, oqilona tashkil etish hisoblanib, binolardan, jihoz va asbob-
ukunalardan, materiallardan bekami-ko‘st foydalanishda, fan va texnikaning 
eng oxirgi yutuqlarini joriy etishda, takomillashgan maxsus mashina va 
asboblarni qo‘llashda, mehnat unumdorigini oshirishda, mahsulot ishlab 
chiqarish va uni sotish xarajatlarini tejashda katta samara keltiradi.
Korxona bo‘limlarining ixtisoslashuvi - ayrim sexlar, uchastkalar, ish 
joylarining ayrim mahsulotlar ishlab chiqarishga va jarayonlarni bajarishga 
ixtisoslashuvida ifodalanadi. 
Sanoatda ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish jarayonining quyidagi 
shakllari keng tus olgan: 
-birinchi, eng oddiy va keng tarqalgan shakli