Indol hosilalari bo’lgan alkaloidlar (sekurenin, rezerpin) va ularning kimyoviy-toksikologik ahamiyati

Indol hosilalari bo’lgan alkaloidlar (sekurenin, rezerpin) va ularning kimyoviy-toksikologik ahamiyati

Sekurenin

Securinega suffruticosa o‘simligining yer ustki qismidan ajratib olinuvchi alkaloid modda.

1950- yilda sovet olimlari A.I. Shreter va V.N Chayko tomonidan aniqlangan. 1953 yilda V.I. Muravyeva va A.I Bankovskiy tomonidan ajratib olinib, empirik formulasi aniqlangan. Tuzilishi Saito, Nacano tomonidan topilan va 1965 yillarda sintez yo‘li bilan isbotlangan. Quritilgan o‘simlik massasining 0,07 - 0,84 % ini ushbu alkaloid tashkil etadi. Sekurinin nitrat oq kristall kukun bo‘lib suvda eriydi, spirtda qiyin eriydi. Sekurinin – markaziy nerv sistemasining stimulyatori bo‘lib, strixninga nisbatan toksik ta’siri kam. Tibbiyotda nitratli tuzi periferik falajliklarda, asab va ruhiy kasalliklarda qo‘llaniladi.

Sekurenin gidroksidi suvli eritmalardan organik erituvchilar tomonidan chiqariladi.


Ishlatilishi Markaziy nerv sistemsini qo‘zg‘atadi, orqa miyaning reflektor qo‘zg‘aluvchanligini oshiradi. Strixninga solishtirganda faolligi past (qariyb 10 marta) shuningdek zaxarliligi xam kam. 0,15 – 0,8 g dozada yurak qiskarishini kuchaytiradi. Klinik kuzatishlar sekureninning nitratli tuzi poliomiyelitda samarali ekanligini ko‘rsatgan. Surunkali infeksiyalar, yurak nuqsonlari, gipoterioz kabilarda kuzatiluvchi gipotonik xolatlarda, turli xil xarakat buzilishlarida, poliomiyelitdan keyingi parez va paralichlarda, nevrogen infeksion kasalliklardan keyin kuzatilgan nerv – reflektor apparati o‘tkazuvchanligining pasayishi xolatlarida; astenik holatlarda, nevrasteniyada va boshqa bir qator kasalliklarda qo’llaniladi.


Qarshi ko’rsatmalar. Gipertoniya kasalligida, stenokardiyada, kardiosklerozda, bronxial astmada, Bazedov kasalligida, o‘tkir va surunkali nefritlarda, gepatitda, epilepsiyada, tetaniya holatlarida, o‘tkir poliomiyelitda og‘riq sindromi kuzatilganda, kontrakturalarda, nafas kasalliklarida…