Immunologiya doc

6.
 
Immunoflyurtsentsiya reaktsiyasi. 
Reaktsiyanig asosi shundan iboratki, 
ы
ziga xos antigen
lar
va 
f
lyuo
r
estsent
antitana
immuno
flyu
oristsent
 
kompleksni
shosil =iladi. 
B
u 
birikmani 
lyuministsent
 mikroskopda 
nishonda
 k
ы
rish mumkin. 
Reaktsiyadan 
p
a
togen 
mikr
organizm
lar 
indikatsiyasi,
 
mikr
organizm
lar
ning
antigen
li
tuzimasini
ы
rganishda ,bemorlar 
va
 
immunizatsiyalangan 
shayvonlar =on zardobida antitana turi va 
titrini 
aniqlashda
 foydalaniladi.
Bu usul flyu
oristsent
antitana (
yoki antigen)
ning g
om
ologik antigen 
(
antitana)
bilan 
ы
ziga xos ravishda birikishi va 
lyuministsent 
mikroskopning 
ultrabinafsha va binafsha
 yoru\lik 
sochishiga
 
asos
langan. 
F
l
yu
o
r
e
st
ent
antitana – 
immuno
kimyoviy indikator- flyur
xrom
ultr
o
f
io
l
e
t 
nurda yoru\lik sochuvchi modda bilan kimyoviy bo\langan 
immun
zardob
uning imunoglobul
in
 fra
k
tsiyasini tashkil =iladi.
Immunoglobulin fluoxrom bilan 
birikkanidan so’ng ham immunologik o’ziga hoslikni yo’qotmaydi va gomologik 
antigenlar bilan agglyutinatsiya,prepitatsiya fenomenlarini yuzaga chiqaradi. 
Reaktsiya o’ziga hos,juda sezgir bo’lib,hozirgi vaqtda mavjud barcha 
yuqumli kasallik qo’zg`atuvchilarni maxsus immunoflyuorestsentzardoblar bilan 
aniqlash imkonini beradi. 
Reaktsiya qo’yish texnikasi.

YOg`sizlantirilgan buyum oynachasiga bir tomchi tekshirilayotgan material 
(antigen) tomiziladi va bakterial petlya yordamida surtma tayyorlanadi.
Surtma quritiladi va olovda yoki kimyoviy fiksatorlar (atseton-
10min.,etanol-10min.Nikiforov 
aralashmasi-20minut 
davomida)yordamida 
qotiriladi. 
Fiksatsiyalangan surtmaga 1-2 tomchi lyuministsent zardob (ishchi – 
suyutirilgan ko’rinishda) tomiziladi va nam PETRI chashkasiga solib 20-30 min. 
37 
º
 S li termostatga qo’yiladi. 
Preparat nam kameradan olinib, 2-4 marta izotonik eritmada 10-15 minut 
mobaynida, so’ngra distillangan suvda surtmadagi ortiqcha zardob ketishi uchun 
chayiladi. 
Preparat vertikal holatda uy haroratida quritiladi. 
Lyuministsent mikroskopda dimetilftalat moyi – immertsion sistema 
yordamida ko’riladi. 
Baholash tartibi 4 ta (+) plyus tizimida: 
4 ta ++++ juda yorqin, aniq flyuorestsentsiya 
3 ta +++ 
yorqin flyuorestsentsiya 
2 ta ++ 
etari darajada flyuorestsentsiya 
1 ta + va ± juda xira flyuorestsentsiya, hujayra bilan kontrastlik yo’q. 
Musbat reaktsiya 4 ta, 3 ta va 2 ta (+) plyus, 3-5 va undan ortiq o’ziga xos 
hujayralar flyuorestsentsiyada hisoblanadi. 
Preparatning yorug`lik sochishi darajasi tezda kamayadi, shuning uchun 
ham preparatlarni oz fursat ichida mikroskopda ko’rish lozim. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

29 
Sut emizuvchilar t
ы
=imalar birgurush genlar t
ы
plami borldigi 
ani=langan. Ushbu gen lopusiga gen mashsulotlari va t
ы
=ima a`zolari 
transpiattsiyasi (k
ы
chirib 
ы
tkazish juda mushim ashamiyatga ega 
ы
zining 
etuk vazifalarga k
ы
ra bu ish t
ы
dasi gistomansublinning bosh komigensi 
deb nomlangan alotranspiatsialarga (biror bir biologik tur orasidagi 
t
ы
=imalarning gen egaldarga k
ы
chirib 
ы
tkazish) nisbatan sodir b
ы
=ladigan 
imunologik javobning nazorat etishdan tash=ari bu genlar fizologik 
jishatdan mushim b
ы
lgan shujayralar aro munosabatni belgildab beradi. 
Imunologik ikki turda asosiy gistomonsublik kompleksining batafsil 
ы
rganishgan ulardan biri sich=onlarga taallu=li b
ы
lgan N-2 odam 
organizmidagi HLA organizmlardir. NLA – (
ы
zbekcha odamning leynotsit 
antigenlari deb nomlangan) inglizchasiga (N- pitan L-lencoife A- antigen) 
NLA. Konteks tizimga kirgan gen mashsulotlari ishi leykotsitlar tartibiga 
tanilgan. Bugungi kunga kelib esa ushbu antigenlar leykotsitldar tartibiga 
sham 
emas 
balki 
yadroga 
ega 
b
ы
lgan 
shujayralarning 
tash=i 
membranalarida sham b
ы
lishi ani=langan. NLA- tizimning odam 
organizmishga tushgan 
ы
rni juda mushim shisoblanadi. Tizimga kirgan 
inlar transpilattsion antigenlar ifodaloni bilan birga ularga mashsulotlari 
imunologik jarayonlarda ishtirok etadi. 1927 yili Bau\r olimlar manoziyut 
egizaklarda teri transpiattsiyasining 
ы
tkazilganda 
ы
tkazilgan terining 
k
ы
chmasligini isbotlarb berdi. Mana shunday 
ы
tkazilga ilmiy tekshirish 
kuchli reaktsiyani genetik =onunlarga b
ы
ysunishini belgilab bergan edi. 
Keyingi yillar ichida kashf etilgan leykotsitlarning antigenlarnig soni nishoyat 
kayib bormo=da. 1965 yilga kelib ularning shammasi bir genetik 
mashsulotlari deb tashlil =ilina boshlandi.
Odamdagi NLA deb nom olgan tizim multigenlar (k
ы
pgen) oilasini 
ы
z 
ichiga oldi. Bu gen bir =ancha mushim imunologik funktsiyalarni bajaradi. 
Bu nomning olti xromasomani =is=a ikkalasiga joylanib uch xil molekula 
tuzilmasiga oid mashsulotlarning sintezida ishtirok etadi. Ikki sinfdan iborat: 
Birinchi sinf antigenlari uch molekula kiradi: NLA – A va NLA – V lik 
spropinlardir. Ular begona antigenlarning sintaksis T ingotsitlarga tavsiya 
etadi.
Ikkinchi sinfga tavli=iy antigenlar – NLA kompensning soshasida 
b
ы
lgan egnlar bilan ani=lanadi.
Uchinchi sinf – in mashsulotlarni turli komponentlari ttashkil etadi. 
Amirgen reaktsiyalar shakllari
Ba`zi imunologik javob reaktsiyasi organizmga salbiy ta`sir k
ы
rsatishi 
mumkin. allergiya organizmni oshshirgancha nisbatan reaktsiyasidir. 
K
ы
pchilik sholda bunday sholat ayirgin reaktsiyasi deyiladi. Ayirgin 
reaktsiyasining t
ы
rt turi mavjud: 
jur reaktsiya – (anafinatsiya) 
tur reaktsiya – (tsitotontsin reaktsiya) 
jur reaktsiya – (immunitet kompleksi reaktsiyalari) 
tur reaktsiya – (bepolsinna shujayralar ishtiroki bunga sodir 
b
ы
ladigan kotologitk immunitet reaktsiyalari) 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

30