Қимматли қОҒозлар бозорини давлат томонидан тартибга солиш

ХАЗИНА МАЖБУРИЯТЛАРИ

Хазина мажбуриятлари - бу эгалари томонидан бюджетга пул маблағларини берганликларини тасдиқловчи ҳамда ушбу қимматли қоғозларга эгалик қилишнинг бутун муддати давомида белгиланган даромадни олиш ҳуқуқини беришини кўрсатувчи эгалик қиладиган давлат қимматли қоғозидир. ЎзРда хазина мажбуриятларининг қуйидаги турлари чиқарилади:
-узоқ муддатли (Вазирлар Махкамаси томонидан чиқарилган қарор асосида беш йил ва ундан ортиқ муддатга);
-ўрта муддатли (Вазирлар Махкамаси томонидан чиқарилган қарор асосида бир йилдан беш йилгача ва ундан ортиқ);
-қисқа муддатли (Молия вазирлиги қарори асосида бир йилгача бўлган муддатга чиқарилади).

ДЕПОЗИТ СЕРТИФИКАТИ

- бу пул маблағлари омонатга қўйилганлиги тўғрисида омонатчига белгиланган муддат тугагандан сўнг депозит ва унга тегишли фоизларни олиш ҳуқуқини берувчи кредит муассасининг гувоҳномасидир.
1994 йилдан бошлаб қуйидаги турдаги сертификатлар чиқарила бошланди:
-депозит сертификати юридик шахслар учун бир йилгача;
-депозит сертификати жисмоний шахслар учун уч йилгача;
-унинг муомала муддати у берилган санадан бошлаб эгаси омонатни талаб қилиш ҳуқуқни оладиган санагача бўлади.

Қимматли қоғозлар турлари

• вексель — вексель берувчининг ёхуд векселда кўрсатилган бошқа тўловчининг векселда назарда тутилган муддат келганда вексель эгасига муайян суммани тўлашга доир қатъий мажбуриятини тасдиқловчи ноэмиссиявий қимматли қоғоз;
• депо ҳисобварағи — депонентнинг қимматли қоғозларини сақлаш ва қимматли қоғозларга бўлган ҳуқуқларни ҳисобга олиш учун мўлжалланган, инвестиция воситачисининг ва Қимматли қоғозлар марказий депозитарийсининг ҳисобга олиш регистрларидаги ёзувлар йиғиндиси;

Қимматли қоғозлар турлари

• инвестиция активлари — қимматли қоғозлар, пул маблағлари ва қонун ҳужжатларига мувофиқ инвестиция активлари деб эътироф этиладиган бошқа мол-мулк;
• инфратузилма облигациялари — ишлаб чиқариш инфратузилмасини ва бошқа инфратузилмани барпо этиш ва (ёки) реконструкция қилишни молиялаштириш учун пул маблағларини жалб этиш мақсадида хўжалик жамиятлари ва давлат корхоналари томонидан чиқариладиган облигациялар;
• клиринг — қимматли қоғозлар савдосининг ташкилотчилари томонидан рўйхатдан ўтказилган қимматли қоғозларга доир битимлар бўйича ўзаро мажбуриятларни аниқлаш, аниқлаштириш ва ҳисобга олиш;