Ilmiy” menejment maktabi talimotlari. “Mumtoz yoki mamuriy menejment” maktabi ta’limotlari. “Inson munosabatlari maktabi” ta’limotlari

G.Emerson ilmiy boshqaruv tamoyillarini mohiyatiga ko‘ra, quyidagi ketmaketlikda bayon qilgan:

• 
  1. Aniq qo‘yilgan maqsad va g‘oyalar.
  
• 
  2. Oqil, sog‘lom fikr.
  
• 
  3. Jozibali, e’tiborli mahsulot.
  
• 
  4. Intizom.
  
• 
  5. Xodimga nisbatan adolatli bo‘lish.
  
• 
  6. Tezkor, ishonchli, to‘liq, aniq va muntazam hisob-kitob.
  
• 
  7. Dispetcheplash.
  
• 
  8. Me’yorlar va jadvallar.
  
• 
  9. SHaroit bilan ta’minlash.
  
• 
  10. Jarayonlarni me’yoplash.
  
• 
  11. Standart yo‘riqnomalarni tayyorlash.
  
• 
  12. Unumdorlikni pag‘batlantirish.
  

Anri Fayolning boshqarish tamoyillari

№	Tamoyillar	Izoh
1.	Mehnat taqsimoti	• Ixtisoslashuv natijasida ko‘p miqdorda va yuqori sifatli mahsulot ishlab chiqariladi. Bunga e’tibor qaratilishi lozim bo‘lgan maqsadlar sonini keskin qisqartirish evaziga erishiladi.
2.	Vakolat va mas’uliyat	• Vakolat - bu buyruq berish uchun berilgan huquq. Mas’uliyat esa buning aksi. Qaepda vakolat berilgan bo‘lsa, o‘sha erda mas’uliyat vujudga keladi.
3.	Intizom	• Intizom rahbar bilan xodim o‘rtasida o‘zaro hurmatni, quloq solishni talab qiladi. Shartnomalarning so‘zsiz bajarilishini taqozo etadi.
4.	Yakkaboshlik	• Xodim bevosita boshlig‘idan buyruq olishi kerak.
5.	Yo‘nalishning bir xilligi	• YAgona maqsad doirasida faoliyat ko‘pcatayotgan hap bir gypuh, yagona reja asosida ishlashi va bitta rahbarga ega bo‘lishi kerak.
6.	Shaxsiy manfaatlarni umumiy manfaatga bo‘ysundirish	• Alohida xodim yoki guruhning manfaatlari bir-biriga zid kelmasligi kerak.
7.	Xodimlarni taqdirlash	• Xodimlarning ishonchini qozonish va ularning hamdardligini oshirish uchun ularga adolat yuzasidan barcha mehnatiga haq to‘lash lozim.
8.	Markazlashish	• Hamma o‘z o‘pnida bo‘lishi va o‘z burchini ado etishi lozim.
9.	Boshqaruvdagi ierarxiya	• Bunda quyi daraja yuqoridan nazorat qilinadi va yuqoriga bo‘ysunadi.