Ilmiy kashfiyotlar va ixtirolarning mohiyati va asosiy turlari



Download 37,46 Kb.
bet8/8
Sana25.02.2022
Hajmi37,46 Kb.
#280397
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
ILMIY KASHFIYOTLAR VA IXTIROLARNING MOHIYATI VA ASOSIY TURLARI

Xulso
Kashfiyot — izlanish, tekshirish, i. t. natijasida, baʼzan esa tasodifan topilgan, yaratilgan ilmiy yangilik. Unga tabiat hodisalari va jamiyat qonuniyatlarini ongli ravishda ilmiy idrok qilish natijasida erishiladi. K. tufayli moddiy dunyoning ilgari insoniyatga maʼlum boʻlmagan obʼyektiv qonuniyatlari, xossalari va hodisalari maʼlum boʻladi. K. insoniyatning bilish jarayoni darajasini tubdan oʻzgartiradi. K. fan-texnika inqilobining asosini tashkil etadi, fan va texnika taraqqiyotiga tubdan yangi yoʻnalishlarni baxsh etadi. Inson bosib oʻtgan tarixiy jarayonda juda koʻp K.lar qilindi. K. bilan ixtironi bir-biridan farqlay bilish kerak. K. natijasida muayyan qonuniyatlar yaratiladi, ixtiro natijasida esa muhim yangiliklar yaratilishi mumkin. Mac, Arximedning suv chiqarish vinti oʻta yangilik boʻlsa ham u ixtiro hisoblanadi, I. Nyutonning butun olam tortishish qonuni esa olamshumul K.dir. Hatto ichki yonuv dvigatelining yaratilishi ham ixtiro, lekin N.Kopernikning Yerning oʻz oʻqi atrofida va sayyoralar (shu jumladan, Yer)ning Quyosh atrofida aylanishi toʻgʻrisidagi gʻoyasi — olamshumul K. Avtomobil va samolyotning yaratilishini ham ilmga, tabiat krnuniyatlariga asoslangan ixtiro deyish mumkin. Lekin Galileo Galileyning qushlarning uchishiga taqlid qilib samolyotning uchish sxemasini yaratishi K. hisoblanadi. Beruniy, Ibn Sto, Ulugʻbek yaratgan qonuniyatlar ham K.lar jumlasiga kiritiladi.
Har qanday ixtiro ham K. boʻla olmaydi, lekin ixtiro K.ga suyangan holda qilinadi. Atom va vodorod bombalarining kashf qilinishini K. jumlasiga kiritish mumkin, biroq, raketalarni yasash ixtiro hisoblanadi (yana q. Ixtirochilik).
K. ham, ixtiro ham qonunchilikda muhofazalanadi. Ilmiy K.lar va ixtirolarni roʻyxatga olish, mualliflik huquqini qonunlarda mustahkamlab qoʻyish davlat tizimi mavjud. Oʻzbekistonda K. va ixtirolarni muhofazalash ishlari bilan OʻzR Davlat patent idorasi shugʻullanadi (qarang Ixtirochilik huquqi]]).


АДАБИЁТЛАР
1. Ходжабоев А.Р. – педагогика фанлари доктори, профессор
2. Пармонов А. – педагогика фанлари номзоди
3. Шарипов Ш.С., Муслимов Н.А. Техник ижодкорлик ва дизайн.
Ўқув қўлланма. – Тошкент: ТДПУ; 2007. 206 б.
4.www.Google.ru
Download 37,46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish