Ilmiy ish asoslari

Asosiy qismda berilgan

6. 
   Reja nima, uning qanday turlari bor? Fikringizni misol keltirib izohlang.
   

Reja – eng qisqa yozma matn bo`lib, u orqali:

• 
  fikrlar ketma-ketligini o`zida mujassam etadi va umumlashtiradi;
  
• 
  matn mazmunini ochib beriladi;
  
• 
  manba mazmunini xotirada tiklaydi;
  
• 
  konspekt va tezislar o`rnini bosadi;
  
• 
  har xil turdagi yozishmalar, ma`ruza, xabarnoma, hisobot tuzishga yordam beradi;
  
• 
  amaldagi yozma axborotni yaxshilaydi;
  
• 
  o`z-o`zini nazorat qilishni tezlashtiradi;
  
• 
  e’tiborning bir nuqtada bo`lishligiga va mashg`ulotlarni rag`batlantirishga imkon beradi.
  

7. 
   Ilmiy matn qanday tahrir qilinadi? O‘z-o‘zini tahrir deganda nima tushuniladi?
   

Nashr etilishdan oldin qo`lyozma, albatta, muharrir tomonidan ko`rib chiqiladi va tahrir qilinadi. Biroq avval o`zini-o`zi tahrir qilish jarayoni matn nashr etilishi bilan bog`liq bo`lmagan holda ham amalga oshiriladi. Muallifning muharrir bilan ishlashi qo`lyozmani nashrga tayyorlashning muayyan bosqichi bo`lib, mazkur bosqichning tuzilmasi qachon, qayerda, qanday sharoit va qanday uslublarda nashr etilishiga bog`liq holda o`zgaradi. Muallif nashr etishning qanday uslubini tanlamasin, tayyorlash bosqichi, albatta, o`z ichiga ikki yuridik va texnik. jabhani qamrab oladi.

8. 
   Ilmiy ishlarda iqtibos va havolalar qanday beriladi?
   

Iqtibos (tsitata) – muallif ilgari surgan holatlarini asoslab berish uchun biron-bir matndan olinadigan aniq, so`zma-so`z keltirilgan jumla, ko`chirma gap bo`lib, u o`zlashtirma shaklda ham berilishi mumkin. Iqtibos haddan ziyod katta va kichkina ham bo`lmasligi lozim. U bevosita va vositali bo`lishi mumkin. Bevosita iqtibos asl manbadan so`zma-so`z olingan bo`ladi, bunda manbada berilgan shakli va mualliflik yozuvi xususiyatlari saqlanib qoladi. Vositali iqtibos esa boshqa bir manbadagi havola orqali beriladi.
Havolalar matn ichida va har bir sahifa oxirida berilishi mumkin. Havolalar matn ichida berilganda katta qavs ichida arab raqamlari bilan [ 1, 3] yoki [4, s. 144]: [ 1; 3] shakllarida beriladi. Birinchi holatda [1, 3] shaklida 1 yoki 4 raqamlari ilmiy manbani, 3 yoki 144 raqamlari esa uning beti, sahifasini bildiradi. [1; 3] shaklida esa har ikkisi ham ilmiy manbani bildiradi. Matn ichida berilgan havolalar ilmiy ish (maqola, gissertatsiya, monografiya) oxirida matn ichidagi tartibni saqlagan holda “Foydalanilgan adabiyotlar” ro`yxatida beriladi. Havolalar sahifa oxirida berilganda esa, iqtibos matn va sahifa oxirida bir xilda raqamlanadi: iqtibos kabi.
Bunda bevosita havola quyidagi tartibda rasmiylashtiriladi:

1. 
   Qodirov A.I. Asar nomi. – T.: “Sharq”, 2018. – 123-b.
   
2. 
   Qodirov A.I. Maqola nomi // J. “Til va adabiyot tahlimi”, 2015, 2-son. – T., 2015. – 26-b.
   

Eslatma: Mualliflar ismi-sharifi matn ichida A.I.Qodirov shaklida qayd etiladi. Havola vositali, yahni boshqa bir asar orqali berilganda esa quyidagicha rasmiylashtiriladi:
Qarang: Qodirov A.I. Maqola nomi // J. “Til va adabiyot tahlimi”, 2015, 2-son. – T., 2015. – 26-b.

9. 
   Ilmiy ishlarda adabiyotlar ro‘yxati qanday tuziladi va qanday rasmiylashtiriladi?
   

ilmiy ishda yoki o`quv adabiyotida foydalanilgan asarlar ro`yxatini, shuningdek, ushbu fan bo`yicha o`rganishga tavsiya etilgan asarlar, tadqiqot ishlari ro`yxatini o`z ichiga olgan bo`limdir. Adabiyotlar asosiy va qo`shimcha adabitlar qismlariga bo`linadi va ishning oxirida maxsus ro`yxat ko`rinishida beriladi. Qo`shimcha adabiyotlar fan mazmuni va o`quvchilar yoshini hisobga olgan holda tanlanadi.