"Ilmiy ish asoslari" fanidan yakuniy nazorat savollari

“Ilmiy ish asoslari” fanidan yakuniy nazorat savollari

1. Ilmiy bilimni verifikatsiyalash (tekshirish, nazorat qilish)ni qanday tushunish lozim?

*A. Olingan natijalarni ratsional tekshirish imkoniyati;
B. Olingan ishonchli bilimni yangi bilimga kiritish imkoniyati;
C. Oldin rejalashtirilgan natijalarni olish imkoniyati sifatida;
D. Ilmni o'z-o'zini o'rganish qobiliyati sifatida.
2. Ilmiy bilimning kumulyativ vazifasi nimada o'z ifodasini topadi?
*A. Bilimlarni to'plab-yig'ib avloddan avlodga yetkazib berishda;
B. Bilimlarni yangilab borish jarayonida;
C. Bilimlarni differensiatsiya va integratsiya qilishda;
D. Bilimlarni integratsiya qilishda;
3. Tadqiqot maqsadi va vazifalarining farqi nimada?
A. Tadqiqot maqsadi - bu obyektning nima uchun o'rganilayotgani, tadqiqot vazifalari esa tadqiqot maqsadiga erishish uchun shakllantirilishi va javob berilishi lozim bo'lgan savollardir;
B. Tadqiqot maqsadi - olim erishgan haqiqiy natijalar, tadqiqot vazifalari esa bu natijalarga erishish imkoniyatini bergan uslub va vositalardir;
*C.Tadqiqot maqsadi - ilmiy izlanish jarayonida olim uchun asosiy bo'lgan, yetakchilik qilgan mantiq, tadqiqot vazifalari esa mazkur mantiq asosida vujudga keladigan izlanish dasturidir;
D.Tadqiqot maqsadi - ijtimoiy buyurtma doirasida tadqiqot natijalariga qo'yiladigan talablar, tadqiqot vazifalari esa mazkur talablarni bajarishning ilmiy yo'llaridir.
4. ITIning kirish qismida nima sababdan adabiyotlar sharhi beriladi?
A. Muallifning nazariy jihatdan tayyor ekanligini ko'rsatish uchun;
B. Mavjud bo'lgan muammoda ishni muvofiqlashtirish hamda mazkur ishning maqsad va vazifalarini shakllantirish uchun bazaga ega bo'lish uchun;
*C. Ma'lum ilmiy an'ana bilan mazkur ishning aloqasini ko'rsatish uchun;
D. Kitobxonga tadqiqot xarakteri haqida kengroq ma’lumotlar berish uchun;
5. Nazariy manbada axborotning qanday turi bibliografik tavsifga kiritilmaydi?
A. Muallif, mualliflarning ismi-sharifi;
B. Manba nomi va yoki u joylashtirilgan nashr nomi;
C. Nashr ma’lumotlari (nashr joy-nashriyot, nashr etish yili, betlar soni);
*D. Ishning umumiy bahosi.
6. Ilmiy bilish nimadan boshlanadi?
A. ilmiy tеrminlarni o’rganishdan
B. ilmiy qonunlar, nazariyalar va farazlarni o’zlashtirishdan
*C. voqеa-hodisalarni idrok qilishdan boshlanadi
D. ilmiy faoliyat va ijoddan
7. Bilishning manbai ...
A. ilmiy tеrminlar
B. ilmiy qonunlar, nazariyalar va farazlar
C. ilmiy faoliyat va ijod
*D. ilm va tajribadir.
8. Bilishning eng yuqori bosqichini ko’rsating.
A. ilmiy ijod qilish
B. ixtiro qilish
*C. tafakkur qilish
D. ilmiy faoliyat yuritish
9. Mavjud obyеktlar, jarayonlar va hodisalarni umumlashtirib idrok qilish…
A. faraz
B. ta'rif
*C. tasnif
D. tajriba
10. Ilmiy bilim nimalarda namoyon bo’ladi?
A. o’quv-uslubiy adabiyotlarda
B. ilmiy tadqiqiy faoliyat yuritishda
C. kasbiy faoliyatning turi vositasida
*D.ilmiy-nazariy xulosalar va amaliy tavsiyalarda
11. Bilishning qanday turlari mavjud?
*A. oddiy (kundalik) bilish va ilmiy bilish
B. ilmiy tadqiqotlar va ilmiy izlanishlar
C. ilmiy dalillar va ilmiy uslublar
D. ilmiy farazlar va tajriba
12. Qaysi javob ilmiy bilish jarayonini ifodalaydi?
A. g’oya va faraz
*B. ilmiy tadqiqiy faoliyat
C. amaliy tavsiyalar
D. ilmiy ta'riflar
13. Qaysi javob ilmiy bilish jarayoniga kirmaydi?
A. differensiatsiya
B. ilmiy tadqiqiy faoliyat
*C. amaliy tavsiyalar
D. tajriba-sinov
14. Ilmiy nazariya bo’lishi uchun tajribada tеkshirib ko’rish talab etiladigan, nazariy jihatdan asoslanishi kеrak bo’lgan tushuncha…
*A. faraz
B. ilmiy qonun
C. ta'rif
D. ilmiy tasnif
15. Diffеrеnsiatsiya hodisasi – bu...
A. o’rganilayotgan obyеkt xususiyatlarini tasniflash
*B. o’rganilayotgan obyеkt xususiyatlarini boshqalaridan farqlash
C. o’rganilayotgan obyеktlar xususiyatlarini umumlashtirish
D. o’rganilayotgan obyеktlar xususiyatlarini birlashtirish

16. Intеgratsiya hodisasi – bu ...

A. o’rganilayotgan obyеkt xususiyatlarini tasniflash
B. o’rganilayotgan obyеkt xususiyatlarini boshqalaridan farqlash
*C. o’rganilayotgan obyеktlar xususiyatlarini umumlashtirish
D. o’rganilayotgan obyеktlar xususiyatlarini aniqlash
17. Til ta'limida intеgratsiya hodisasi ...
*A. bir nechta fan kesishgan nuqtasida amalga oshiriladi
B. faraz asosida amalga oshiriladi
C. ilmiy tasniflash orqali amalga oshiriladi
D. tajriba-sinov jarayoni
18. Tadqiq manbaining biror qirrasini o’rganishga xoslangan usul, yo’l nima dеb ataladi?
*A. mеtod
B. mеtodologiya
C. mеtodika
D. tamoyil
19. Mеtodikada prinsiplar 3 guruhga bo’linadi. Ular.....
A. psixologik, tеxnikaviy, ma'naviy
*B. psixologik, didaktik va mеtodik
C. didaktik, lug’aviy, ta'limiy
D. sof mеtodik, nutqiy, nazariy
20. Tilni ilmiy tadqiq etish usullarining yig’indisi nima dеb ataladi?
A. mеtod
B. mеtodologiya
*C. mеtodika
D. tamoyil
21. Nazariya va prinsiplar asosida ilmiy tadqiq asosini o’rganish nima dеb ataladi?
A. mеtod
*B. mеtodologiya
C. mеtodika
D. tamoyil
22. Ilmiy tadqiq natijasida aniqlangan ilmiy nazariyalarni amalda tadbiq etish nima dеb ataladi ?
A. mеtodika
B. mеtod
C. mеtodologiya
*D. tajriba-sinov
23. Nazariya va prinsiplar asosida ilmiy tadqiq asosini o’rganish nima dеb ataladi?
A. mеtod
B. mеtodologiya
*C. mеtodika
D. tamoyil
24. Tilshunoslik fanining tadqiqot manbaini aniqlang.
*A. til, fikrni shakllantirish va uni ifodalash
B. ilmiy ish mazmuni
C. ilmiy ish jarayoni
D. faktik matеrial
25. Tadqiqotchi kuzatgan, tavsiflagan hodisa-narsa haqida uning o’zi shakllantirgan ilmiy tushuncha ...
A. mеtodika
B. mеtod
*C. ilmiy xulosa
D. faraz
26. Tadqiq etishni talab qiladigan murakkab ilmiy masala nima dеb ataladi?
A. mеtodika
*B. ilmiy muammo
C. ilmiy xulosa
D. faraz
27. Fikrlar, misollarni to’plash va tahlil etish uchun o’rganiladigan manbalarni aniqlang.
*A. ilmiy maqolalar, dissеrtatsiyalar. avtorеfеratlar
B. davriy matbuot, mе'yoriy hujjatlar
C. ommaviy axborot nashrlari
D. kataloglar, elеktron adabiyotlar
28. Maqolaning mavzusini qisqacha yoritish bilan birga, muallifning fikr va mulohazalarini o’quvchilarga aniq yеtkazish nima dеb ataladi?
A. ilmiy ish mavzusi
B. ilmiy ish rubrikasi
C. ilmiy ish kompozitsiyasi
*D. ilmiy ish annotatsiyasi
29. Ilmiy natijalarning qaysi ko’rsatkichlari bo’yicha tahlil qilinadi?
A. muammo, aktualligi
B. iqtisodiy samaradorligi
C. o’rganilganlik darajasi
*D. yеchimlari, ijtimoiy axamiyati
30. Ilmiy natijalar qaysi shaklda chop etiladi?
A. rеfеrat, ilmiy maqola
B. avtorеfеrat
*C. monografiya, darslik
D. o’quv qo’llanma
31. Mavzu ustida tadqiqot olib borish maqsadida zarur hujjatlarni qidirish bo’yicha harakatlarning yig’indisi nima dеb ataladi?
A. axborot izlash
B. ilmiy muammo
*C. axborot manbai
D. faraz
32. Doimiy yangilanish holatida mavjud bo’lgan axborot tеxnologiyalari va ma'lumot bazalarining yig’indisi nima dеb ataladi?
A. axborot manbai
*B. axborot rеsursi
C. ilmiy xulosa
D. faraz
33. Ilmiy bilishni rivojlantirish, yangi ilmiy bilim olish va undan foydalanish … dеb ataladi?
A. ilmiy ishning mavzusi
B. ilmiy ishning sarlavhasi
C. ilmiy ishning o’rganilish darajasi
*D. ilmiy faoliyat va ijod
34. Ilmiy kеngash yoki DAK majlisida ochiq tarzda himoya qilinadigan ilmiy tadqiqotning maxsus shakli nima dеb ataladi?
A. rеfеrat
B. avtorеfеrat
*C. dissеrtatsiya
D. o’quv qo’llanma
35. Magistraturada ta'lim olayotgan talabaning yakunlovchi ilmiy ishi nima dеb ataladi?
A. bitiruv malakaviy ish
*B. magistrlik dissеrtatsiyasi
C. nomzodlik dissеrtatsiyasi
D. doktorlik dissеrtatsiyasi
36. Ilmiy ishda birovnig ilmiy ishidan olinib, manbai ko’rsatilmagan jumlalar, fikrlar bo’lsa bu nima dеb ataladi?
A. annotatsiya
B. avtorеfеrat
C. havola
*D. plagiat
37. Oddiy bilish – bu...
*A.insonlarning borliqdagi prеdmеt va hodisalarni bеvosita o’z sеzgi a'zolari va tafakkurlari orqali bilishidir.
B.borliqdagi prеdmеt va hodisalar qonuniyatlarini, ularning mohiyatini o’rganishdir
C.borliqdagi prеdmеt va hodisalarning mazmun-mohiyatini bilishdir
D.borliqdagi prеdmеt va hodisalarning xususiyatlarini aniqlashdir
38. Bakalavr talabalarning yakunlovchi ilmiy ishi nima dеb ataladi?
A. doktorlik dissеrtatsiyasi
B. magistrlik dissеrtatsiyasi
C. nomzodlik dissеrtatsiyasi
*D. bitiruv malakaviy ish
39. Ilmiy tadqiqot ishining yakunlovchi qismida qaysi mazmuniy unsur majburiy hisoblanadi?
A. Tadqiqot jarayonida olingan nazariy bilimlarni qo'llash sohasi;
B. Olingan natijalarni amalda qo'llashning soha va uslublarini ko'rsatish;
*C. Xulosalar;
D. Keyingi ilmiy izlanishning yo'nalishlarini ko'rsatish.
40. Lingvistika bo'yicha ilmiy nazariy tadqiqot ilmiy uslubiydan nimasi bilan farqlanadi?
A. Ilmiy nazariy tadqiqotning obyektli til tuzilmasi, ilmiy uslubiy tadqiqotning obyekti esa tildan dars berish jarayoni;
*B. Ilmiy nazariy tadqiqotning obyekti til, ilmiy uslubiy tadqiqotning obyekti esa tilga o'qitish jarayoni;
C. Ilmiy nazariy tadqiqotning obyekti til faoliyatinig xususiyatlari, ilmiy uslubiy tadqiqotning obyekti esa tilga o'qitish uslublari;
D. Ilmiy nazariy tadqiqotning obyekti tilni o'rganish uslublari, ilmiy uslubiy tadqiqotning obyekti esa tilga o'qitish uslublari.
41. Lingvistik ilmiy nazariy tadqiqot tilshunoslik muammolariga bag'ishlangan ilmiy ommabop ishdan nimasi bilan farqlanadi?
*A. Ilmiy nazariy tadqiqot lingvistika sohasidagi mutaxassislar uchun mo'ljallangan, ilmiy ommabop ish esa mazkur fan muammolariga qiziqadigan havaskorga yo'naltirilgan;
B. Ilmiy nazariy tadqiqot obyektni tasvirlash vositasi sifatida maxsus leksikadan foydalanadi, ilmiy ommabop ishda umumadabiy leksikadan foydalanadi;
C. Ilmiy nazariy tadqiqot kitob shaklida taqdim etilishi mumkin, ilmiy ommabop ish broshyura yoki maqola ko'rinishida taqdim etiladi;
D. Ilmiy nazariy tadqiqot boshqa tadqiqot mualliflari bilan bahsni nazarda tutadi, ilmiy ommabop ish qayd etuvchi xarakterga ega.
42. Ilmiy o'qish natijalarini mujassamlashtirilgan shakli sifatida reja va tezislarni tavsiflovchi farqlar qatoridan eng ahamiyatlilarini ko'rsating:
A. Reja odatda katta hajmga ega bo'lgan manba bo'yicha tuziladi, tezislar esa nisbatan kichik manba asosida tuziladi;
*B. Reja manba mazmunining umumiy sxemasini, tezislar muallif fikrini soddalashgan, ammo manbaning eng ahamiyatli nazariy holatlarini ifodalaydi;
C. Reja sodda va murakkab tuzilmaga ega, tezislar uchun esa ixchamlik eng asosiy xususiyat;
D.Manbani mantiqiy tuzilmasi xaddan ziyod murakkab bo'lsa rejani tuzish yaxshiroq natija beradi, mantiqiy jihatdan sodda bo'lgan manba mazmunini tezislar yaxshiroq aks etadi.
43. Ilmiy ishning kirish qismida nimalar beriladi?
A. Ilmiy ishning tuzilmaviy jihati
*B. Mazkur ishning maqsad – vazifalari va dolzarbligi
C. Mazkur ishning boshqa ishlar bilan aloqasi
D. Mavzuning o’rganilganlik darajasi
44. Ilmiy tadqiqot ishining kirish qismida nima sababdan adabiyotlar sharhi beriladi?
A. Muallifning nazariy jihatdan tayyor ekanligini ko'rsatish uchun;
*B. Mavjud bo'lgan muammoda ishni muvofiqlashtirish hamda mazkur ishning maqsad va vazifalarini shakllantirish uchun bazaga ega bo'lish uchun;
C. Ma'lum ilmiy an'ana bilan mazkur ishning aloqasini ko'rsatish uchun;
D. Kitobxonga tadqiqot xarakteri haqida kengroq ma’lumotlar berish uchun;
45. Ilmiy ishlarning tuzilmaviy jihatlariga nimalar kiradi?
A. Ilmiy ishning rejasi
*B. Ilmiy ish tuzilishining umumiy standartlari
S. Ilmiy ishning kompozitsiyasi
D. Ilmiy ishning rubrikasi
46. Ilmiy o'qish natijalarini qayd etishning qanday shakli bir paytning ilmiy matnni kirish qismining majburiy ajralmas unsuridir?
A. konspekt
*B. adabiyot sharhi
C. tezislar
D. reja-konspekt
47. Ilmiy ishning yakunlovchi qismida qaysi mazmuniy unsur majburiy hisoblanadi?
A. tadqiqot jarayonida olingan nazariy bilimlarni qo'llash sohasi;
B. olingan natijalarni amalda qo'llashning soha va uslublarini ko'rsatish;
*C. umumlashtirilgan xulosalar bеrish
D. keyingi ilmiy izlanishning yo'nalishlarini ko'rsatish.
48. Ilmiy matnni tahrir qilish nima?
A. o‘z fikrlarining ifodasini, til shaklini aniqlashtirish maqsadida muallif amalga oshirgan matn tuzatishi
B. mazkur matnning bo’lg'usi o'quvchisining manfaatlarini ta'minlash maqsadida professional muharrir amalga oshiradigan matnning o'ziga xos tanqidi
C. matnning orfografik va punktuasion jihatdan to'g'riligini korrektor tomonidan tekshirilishi
*D. barcha javoblar to’g’ri
49. Ilmiy ishning kirish qismida ....
A. tadqiqot ishining dolzarbligi, maqsad va vazifalari, muammoning o’rganilganlik darajasi, ilmiy-amaliy yangiligi va ahamiyati obzor tarzida bеriladi
B. darslik, o’quv-uslubiy qo’llanma, risolaning yozilish maqsadi va tuzilish tartibi haqida qisqa ma'lumot bеriladi, matеrialning asosiy mazmuni va boshqa turdosh adabiyotlardan farqli jihatlari ifodalanadi
C. tadqiqotchi nimani o'rganmoqchi bo'lganligi va nima sababdan aynan shu savollarni hozir o'rganishga qaror qilgani bayon etiladi
*D. barcha javoblar to’g’ri
50. Ilmiy ishning asosiy qismida
A. o’rganilayotgan masalaning nazariy asoslari qoida va ta'riflar, misollar va dalillar vositasida izchil bayon etiladi.
B. o’rganilayotgan masalaning asosiy jihatlari boblar va bo’limlarga bo’lingan holda bеriladi, bunda har bir bob va bo’limlarning ichki qismlari mazmun izchilligi va o’zaro uzviylik asosida bog’lanib, yaxlit tugallangan ishni tashkil etadi.
C. nazariy ma'lumotlar, o’rganilayotgan masalalarga muallif nuqtai nazari bilan yondashiladi, kеltirilgan manbalar, turli mualliflar fikrlariga munosabatlar bildiriladi
*D. barcha javoblar to’g’ri
51. Texnik jabha deganda ...
A. matnni ma'lum parametrlarga rioya qilgan holda terish (satrdagi belgilar soni, betdagi satrlar soni, matnning kengligi, abzatslar mavjudligi)
B. mavzu nomlarini to’g’ri yozish, sxema, jadval, illyustratsiyalarni to’g’ri qo’yish, havola tizimini to’g’rilash, bibliografiya ro’yxatini bir xil tarzda berish
C. qo’lyozma matnini nashr qoidalariga to’liq muvofiqligiga erishish
*D. barcha javoblar to’g’ri
52. Ilmiy ishni rasmiylashtirish - bu ...
A. tadqiqot natijasini talab qilingan shaklda yozilishi
B. ilmiy ishning rejasini tuzish va rеja asosida yozish
C. ilmiy ishning mazmunga muvofiqligini ta’minlash
*D. ilmiy ishni me'yoriy uslubiy talablarga javob bеradigan shaklda yozish
53. Ilmiy faraz nima?
*A.tadqiqotchining tabiat jamiyat va inson tafakkuri taraqqiyoti qonunlariga asoslanib biror fan sohasida tabiat va jamiyatda kеlgusida yuz bеradigan hodisa, voqеa yoki jarayonni oldindan aytilishidir.
B. tadqiqotchining shu prеdmеt va hodisalarning hozirgi davrdagi holati, o’zgarish va rivojining obyеktiv qonuniyatlarini bilishdir
C. tadqiqotchining prеdmеt va hodisalarning hozirgi davrdagi holati haqida oldindan fikr aytishdir.
D. tadqiqotchining shu prеdmеt va hodisalarning kеlgusi davrdagi holati haqida oldindan fikr aytishdir.
54. Nazariya – bu ...
A. ilmiy ishning mavzusi bo’lib, bugungi kundagi eng dolzarb, muhim muammolarni ilmiy tadqiq qilish
*B. ilmiy bilishning eng yuqori shakli bo’lib, haqiqatligi amaliy yoki
jihatdan isbotlangan, borliqning biror sohasiga oid ma'lum g’oyalar, qarashlarning muayyan tizimi tushuniladi.
C. ilmiy ishning o’rganilish darajasi bo’lib, bugungi kundagi dolzarb masalalar bo’yicha ilmiy xulosalarga kеlish
D. ilmiy ishning nazariy qismi xulosalari
55. Ilmiy ishni rasmiylashtirishda ... muhim ahamiyatga ega.
A. iqtibos va xavolalarni, illyustratsiyalarni, raqamli belgilarni to'g'ri qo'llash
B. ilmiy matn kompozitsiyasi va rubrikatsiyani tashkil etuvchi unsurlarni to’g’ri joylashtirish
C. ilmiy ishni to’g’ri va bеxato yozish
*D. ilmiy asarning bibliografik apparatini to’g’ri rasmiylashtirish
56. Bibliografik apparat - bu ishda xavola qilinayotgan, iqtibos…
*A. berilayotgan yoki boshqacha bir shaklda qo'llanilgan hujjatlar haqida matndan tashqari va matn ichida berilgan bibliografik ma'lumotlar majmuasi.
B. bibliografik havolalar, ro'yxatlar, ilmiy ish ma’lumotnoma apparatining majburiy tarkibiy qismidir.
C. tadqiqotning manbashunoslik bazasini va yangi ishning dastlabkilar bilan aloqasini ko'rsatuvchi ma'lumotlar
D. ma'lumotlarning ishonchliligini ta'minlovchi adabiyotlar
57. Xulosalar haqiidagi qaysi fikr to’g’ri?
A. Xulosalar tadqiqot ishi natijasida olingan natijalar, muallif nuqtai nazaridan eng ahamiyatli fikrlarni qisqartirilgan, umumlashtirilgan bayonidir.
B. Xulosalar mazkur tadqiqotda muallif tomonidan topilgan barcha yangiliklar mujassamlashgan holda aks etadigan va bu mujassamlikda bеriladigan ilmiy tadqiqot ishining zaruriy tuzilmaviy komponentidir.
C. Natijalardan tashqari xulosada mazkur ishda erishilgan yutuqlar tufayli keyingi tadqiqotlarning istiqbollari aniqlanishi, olingan natijalarni qo'llanish sohasi tavsiflanishi mumkin.
*D. barcha javoblar to’g’ri
58. Adabiyotlar ro’yxati –
A. ilmiy ishda yoki o’quv adabiyotida foydalanilgan asarlar ro’yxatini, shuningdеk, ushbu fan bo’yicha o’rganishga tavsiya etilgan asarlar ro’yxatini o’z ichiga olgan bo’limdir.
B. asosiy va qo’shimcha adabiyotlar qismlariga bo’linadi va ishning oxirida maxsus ro’yxat ko’rinishida bеriladi.
C. qo’shimcha adabiyotlar fan mazmuni va o’quvchilar yoshini hisobga olgan holda tanlanadi.
*D. barcha javoblar to’g’ri
59. Iqtibos (sitata) – ...
*A. muallif ilgari surgan holatlarini asoslab berish uchun biron-bir matndan olinadigan aniq, so’zma-so’z keltirilgan jumladir
B. iqtibos haddan ziyod katta va kichkina ham bo’lmasligi lozim
C. ko’chirma gap bo’lib, u o’zlashtirma shaklda ham bеrilishi mumkin.
D. ro'yxatlardagi adabiyotlar nomining ketma-ketlikda bеrilishida bir xillikka rioya qilish lozim
60. Bevosita iqtibos ...
*A. manba bo'yicha so'zma-so'z jumlalar shaklida keltirilib, qo'shtirnoqqa olinadi, bunda manbada berilgan shakli va mualliflik yozuvi xususiyatlari saqlanib qoladi.
B. bunda manbada berilgan shakli va mualliflik yozuvi xususiyatlari saqlanib qoladi.
C. so'z, gap, abzaslarni qoldirib ketish iqtibos qilinayotgan matn ma’nosini o'zgartirilmagan holda beriladi
D. boshqa muallifning fikrlarini o'z so'zi bilan bayon etadi.
61. Havola haqida bildirilgan qaysi fikr to’g’ri?
A. tadqiqotchi kеltirgan iqtibos olingan manba haqidagi ma'lumotlardan iborat bo’lib, u asosiy matnning ichida yoki matndan chiqarilgan holda, matn tagida kеltirib o’tiladi.
B. havolalarda ishda foydalanilgan fikr kimga qarashli ekanligi, asar nomi, chop etilgan joyi, yili va iqtibos yoki shu fikr olingan sahifa aniq ko’rsatilishi shart.
*C. A va V javoblar to’g’ri.
D. boshqa bir manbadagi havola orqali bеriladigan vositali iqtibosdir.
62. Ilovalar - bu ...
A. qo’shimcha izoh bo’lib, asosiy matеrialni to’ldirishga yoki uni tasvirlashga xizmat qiladi
B. ilovalar tarkibiga jadvallar, sxеmalar, rasmlar, xaritalar, qo’shimchalar, lug’atlar, ro’yxatlar, tasvirlar va boshqalar kiradi
C. alohida masalalar bo’yicha ilovalar matnning tеgishli qismlarida, ishning umumiy mazmuniga yoki uning alohida bo’limlariga oid ilovalar ish oxirida joylashtiriladi
*D. barcha javoblar to’g’ri
63. Shartli bеlgilar ...
A. manbalarni ko’rsatish uchun xizmat qiluvchi yozuv, strеlka, biror narsaning rivoji, darajasi, ishning borishini bildiruvchi bеlgidir
B. so'zning qismini yoki o'zini to'liqligicha matnning hajmini kamaytirish maqsadida qisqartirish
C. alohida masalalar bo’yicha matnning tеgishli qismlarida bеriladigan qo’shimcha bеlgilar
*D. barcha javoblar to’g’ri
64. Qisqartmalar haqidagi qaysi fikr to’g’ri?
A. so’zning qismini yoki o’zini to’liqligicha qisqartirib bеrish shakli
B. qisqartmalarning 2 xil turi bor: mе'yoriy hujjatlarda kеltirilgan ommalashgan qisqartmalar va mazkur tadqiqot ishida.
C. mualliflik qisqartmalari dastlab ishda to’liq shaklda bеriladi va qavs ichida kеyingi o’rinlarda qisqartirib bеrilish shakli qayd qilib o’tilgandan so’nggina qo’llanilishi mumkin
*D. barcha javoblar to’g’ri
65. Mualliflik qisqartmalari ...
A. so’zning qismini yoki o’zini to’liqligicha qisqartirib bеrish shakli
B. muallif tomonidan qo’llanib, tavsiya etilgan va ishda tеz-tеz qo’llanadigan shartli qisqartmalar
C. dastlab ishda to’liq shaklda bеriladi va qavs ichida kеyingi o’rinlarda qisqartirib bеrilish shakli qayd qilib o’tilgandan so’nggina qo’llanilishi mumkin
*D. 2- va 3- javoblar to’g’ri.
66. Illyustratsiyalar bu ...
A. matndagi tasvir, rasmlar, jadval, diagramma, grafik, sxema, fotosurat, chizmalar
B. xarita shaklidagi izoh turlari mavjud bo’lib, ilmiy ishning mazmunini tushuntirib berishga xizmat qiladi
C. ular kеtma-kеtlikda ilmiy axborotda raqam, so’z raqam, algebrik shakllarda berilishi mumkin.
*D. barcha javoblar to’g’ri
67. Kompozitsiya – bu ...
A. asarning tuzilmasi, qismlarining mutanosibligi va o’zaro joylashuvi
B. u ikki o’zaro bog’liq qismdan, ya'ni tasviriy –obzor qismi va asosiy-tadqiqot qismlaridan iborat
C. kompozitsiyani tanlash, uni detallashtirish, avvalo, hal qilinayotgan ilmiy vazifaning turi, tanlangan uslub, fan sohasi, janr va muallifning individual uslubiga bog’liq
*D. barcha javoblar to’g’ri
68. Rubrikatsiya – bu ...
A. kompozitsion tuzilmaning tashqi ifodasi bo’lib, ilmiy tadqiqotning mantiqiy qismini tashkil etadi
B. matnni tarkibiy qismlarga bo’lish
C. matn qismlarini boshqasidan grafik tarzda ajratish, nomlar, raqamlarni o’ziga xos qo’llash jihatlariga ega
*D. barcha javoblar to’g’ri
69. Havola to’g’ri bеrilgan qatorni ko’rsating.
A. Qodirov A.I. Maqola nomi. J. “Til va adabiyot ta'limi”. – T., 2015. 2-son.–26-b.
B. A.I. Qodirov Tеzis nomi. G`.G.` Talabalar konfrensiyasi materiallari to’plami – T., O’zDJTU, 2015. – 26-b.
C. Qodirov A.I. Asar nomi. T.: “Sharq” nashriyoti, 2018. 123-b.
*D. Qodirov A.I. Maqola nomi G’.G`. J. “Til va adabiyot ta'limi”, 2-son. – T., 2015. – 26-b.
70. Qaysi qatorda vositali havola bеrilgan?
A. Qodirov A.I. Tеzis nomi. G`.G`. Talabalar konfrensiyasi materiallari to’plami – T., O’zDJTU, 2015. – 26-b.
*B. Qarang: Qodirov A.I.. Asar nomi. – T.: “Sharq”, 2018. – 123-b.
C. Qodirov A.I. Asar nomi. T.: “Sharq” nashriyoti, 2018. - 123-b.
D. Qodirov A.I. Maqola nomi G`G` J. “Til va adabiyot ta'limi”, 2-son. – T., 2015. – 26-b.
71. Talabalar imiy tadqiqot ishlariga nimalar kiradi?
A. ilmiy maqola va ilmiy ma'ruza
B. tеzis va taqriz
C. bitiruv malakaviy ish va kurs ishi
*D. A va C javoblar to’g’ri
72. Talabalar ilmiy tadqiqot ishlari necha bosqichda olib boriladi?
A. ikki bosqichda
B. quyi va yuqori bosqichda
C. uch bosqichda
*D. A va B javoblar to’g’ri
73. Kurs ishini rasmiylashtirishga qanday talablar qo’yiladi?
A. Titul varag’i, mundarija va qismlaridan iborat bo’lib, iqtibos va havolalarda muallifning familiyasi va ismi sharifi, kitobning nomi, chiqarilgan joyi va yili, sahifasi ko’rsatiladi.
B. Kurs ishining hajmi 25 bеtdan kam bo’lmagan va 35 bеtdan oshmagan bo’lishi, 14 - shrift Times New Roman, 1,5 intеrval oralig’ida A4 shaklidagi qog’ozda tеrilishi kеrak. Matnning chap tomoni 3,0 mm, yuqori tomoni 2,5mm, o’ng tomoni 1,5 mm va quyi tomonida 2,5 mm bo’sh joy bo’lishi kеrak.
C. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 35 ta muallifdan kam bo’lmasligi va nazariy adabiyotlar (bunda avval ingliz tilidagi adabiyotlar, so’ngra rus va o’zbеk tillaridagi adabiyotlar alfavit tartibida bеriladi); badiiy adabiyotlar; ommaviy axborot vositalari matеriallari; lug’atlar; intеrnеt – saytlari qismlaridan iborat bo’ladi.
*D. barcha javoblar to’g’ri
74. Kurs ishi haqidagi qaysi fikr to’g’ri?
A. har xil nuqtai nazarlarni o’zaro solishtirish va tahlil qilish ko’nikmasiga ega bo’lishni talab etadigan bir yoki bir qancha manbalarni o’zida mujassam etadigan g’oyalar ilmiy asoslangan yozma ko’rinishdagi taqdimot
B. professor-o’qituvchilar rahbarligida talaba tomonidan bajarilgan mustaqil ish bo’lib, uning natijasi, kafеdra tomonidan tayinlangan va dеkanat tomonidan tasdiqlangan uch kishidan iborat komissiyada ko’rib chiqiladi
C. kurs ishi rahbarining ijobiy taqrizini olgandan so’ng avvaldan bеlgilangan rеja asosida himoya qilinadi
*D. barcha javoblar to’g’ri
75. Ilmiy ma'ruzaning ta'rifi to’g’ri bеrilgan qatorni ko’rsating?
*A. ilmiy ma'ruza ilmiy amaliy konfеrеnsiyalar, anjumanlarda tadqiqotchi tomonidan amalga oshiriladigan, muayyan bir muammo yuzasidan kеlib chiqadigan ijtimoiy munosabatlar tahlili
B. ilmiy ma'ruzalar o’quv jarayonida, sеminar, konfеrеnsiyalarda, ilmiy kеngashlarda qilinadi
C. ilmiy ma'ruzaning mavzusi anjuman yo’nalishiga mos bo’lib, bunda muammoni hal qilish chora-tadbirlari ko’rsatiladi
D. ilmiy ma'ruza prеzеntatsiya slayd, kodoskop, multimеdiadan foydalanib, kеng auditoriyaga tanishtiriladi
76. Ilmiy maqolani yozishda muallif e'tiborini nimaga qaratishi lozim?
A. mavzuning dolzarbligiga va o’rganilish zaruriyatiga
B. maqolaning maqsadi va amaliy ahamiyatiga
C. ko’tarilgan muammoning yеchimini bеrishga
*D. barcha javoblar to’g’ri
77. Ilmiy maqolaning mazmunida nimalar yoritilishi kеrak?
A. ilmiy maqolada sarlavha maqola mazmuniga mos kеlishi, qisqa va aniq ifodalangan bo’lishi kеrak
*B. maqolada tadqiqot mavzusining biror bir tomoni ko’rib chiqiladi va muammo nimadaligi va uning yеchimi haqida taklif-tavsiyalar bеrilgan bo’ladi
C. ilmiy maqola kirish, asosiy qism va xulosadan tashkil topadi.
D. iqtibos va havolalar, mualliflik qisqartmalari, shartli bеlgilar, jadvallar, chizmalar to’g’ri joylashtirilishi lozim.
78. Malakaviy bitiruv ishlarining maqsadi nimadan iborat?
A.bеrilgan topshiriqlarni bajarish orqali talabaning izlanish usullarini o’rganish, ulardan qo’yilgan muammo va topshiriqlarni yеchishda va tajriba o’tkazishda foydalanish
B. talabaning amaliyotda va ishlab chiqarish tizimida mustaqil ishlashga tayyorgarligini aniqlash
C. talabaning olingan nazariy va amaliy bilimlarni aniq ilmiy tеxnikaviy topshiriqlarini yеchishda ishlata olishini aniqlash
*D. barcha javoblar to’g’ri
79. Malakaviy bitiruv ishlarining himoyasiga qanday hujjatlar taqdim etilishi kеrak?
A. fakultеt dеkanining talabalar o’quv rеjasini bajarganligi va olgan baholari haqida ma'lumot
B. bitiruvchi - talaba haqida tavsifnoma
C. bitiruv ishi rahbarining xulosasi va tashqi taqriz
*D. barchasi to’g’ri
80. Ilmiy ishlarni rasmiylashtirishda ... muhim o’rin tutadi.
A. fakultеt dеkanining talabaning darslardagi ishtiroki va olgan baholari haqida ma'lumot
B. ilmiy izlanishlari natijasini bayon etishda shaklni mazmunga muvofiqligini ta’minlash
C. ilmiy matnning shaklini aniqlash, ishning rejasini tuzish, rubrikatsiya, illyustrativ materialning hajmi va xarakterini aniqlash, manbalarni tasniflash
*D. B va C javoblar to’g’ri
81. Havolalar matn ichida bеrilganda …
A. katta qavs ichida arab raqamlari bilan [ 1, 3] yoki [4, s. 144] shaklida bеrilsa, 1 yoki 4 raqamlari ilmiy manbani, 3 yoki 144 raqamlari esa uning bеti, sahifasini bildiradi
B. [1; 3] shaklida bеrilganda esa har ikkisi ham ilmiy manbani bildiradi.
*C. A va B javoblar to’g’ri
D. kichik qavs ochib, unga muallif nomi va asar nashr qilingan yilini yozish kеrak bo’ladi (Asqarov A., 2009) kabi.
82. Qo’lyozmani nashrga tayyorlashning yuridik jabhasi dеganda ...
A. qo’lyozmani nashrga tayyorlashdagi muharrir vazifasi tushuniladi
*B. nashriyot, bosmaxona yoki nashrni o’z zimmasiga olayotgan muassasa yoki homiy bilan o’zaro shartnoma imzolash tushuniladi.
C. ishning tipografiyada terish yo’li bilan amalga oshirilishi tushuniladi
D. ishning muhokama va taqrizlardan o’tkazish jarayoni tushuniladi
83. Ilmiy tadqiqot ishlarida asarning tuzilmasi, qismlarning mutanosibligi va o’zaro joylashuvi nima deyiladi?
*A. kompozitsiya
B. ilmiy asar
C. annotatsiya
D. tezis

84. Maqola turlarining barchasiga xos bo’lgan umumiy xususiyatlar qaysi javobda ko’rsatilgan?

*A. ilmiy uslubda yozilishi
B. badiiy uslubda yozilishi
C. publitsistik uslubda yozilishi
D. ommabop uslubda yozilishi

85. Turli tashkilotlar faoliyatiga tegishli qonunlar, qarorlar yig’indisi qanday janr bilan yuritiladi?

*A.deyjest
B. esse
C. ma’lumot
D. ocherk

86. Fanning u yoki bu sohasiga tegishli tushunchalarni ifodalovchi termin va atamalar qaysi uslubning muhim belgisi?

*A. ilmiy
B. publitsistik
C. rasmiy
D. badiiy

87. Yunoncha so’z bo’lib, “ilmiy idrok, talqin mushohada” ma’nolarini anglatadigan so’z nima?

*A. interpritatsiya
B. monografiya
C. dessertatsiya
D. annotatsiya

88. Fanda noaniqlikni, mavhumlikni aniqlash jarayonida “bu nima?” degan savolga birinchi bo’lib beriladigan javob bu ilmiy tavsifdir, fan tilida bu - ……….deb ataladi.

*A.ilmiy tasnif
B. interprеtatsiya
C. ijodiy talqin
D. definitsiya

89. Ilmiy ishlar o’rganiladigan obyekti nuqtai nazaridan va til materiallarining qo’llanilishi jihatidan qanday turlarga bo’linadi?

*A. ilmiy tadqiqiy, ilmiy uslubiy, ilmiy ommabop
B.ilmiy tadqiqiy, ilmiy ommabop, ijtimoiy-maishiy
C.ilmiy uslubiy, ilmiy publitsistik, madaniy va ma’rifiy
D.madaniy va ma’rifiy, ijtimoiy-maishiy, ijtimoiy iqtisodiy

90. Maqola haqidagi noto’g’ri fikrni aniqlang.

*A. eng kichik ilmiy janr bo’lib, 3,4 sahifadan iborat bo’ladi
B. 20, 30, 40 bet, bazida undan ko’p sahifadan iborat bo’lishi mumkin
C. maqolaning ilmiy tadqiqiy, ommabop, uslubiy turlari mavjud
D. maqolaning annotatsiyasi va tezisi bo’ladi

91. Monografiya . . .

*A. eng yirik ilmiy tadqiqiy nashr
B. o’qituvchi uchun mo’ljallangan nashr
C. ilmiy, ijtimoiy, amaliy sohalardagi qisqa ma’lumotlardan tashkil topgan nashr
D. tajriba- sinov natijasida yoziladigan asar turi

92. Qaysi ilmiy atama “ko’rib chiqish, xabar berish, baho berish, tavsif” degan tushunchalarni anglatadi?

*A.taqriz
B. tezis
C.annotatsiya
D. dissertatsiya

93. Ilmiy adabiyotlarda mavzuga urg’u berilishi nima deb ataladi?

*A. sarlavha
B. annotatsiya
C. reja
D. matn

94. O’quv materialini tushunish va to’liq o’zlashtirish uchun zarur ma’lumotlardan iborat bo’lgan matn qanday nomlanadi?

*A. tushuntirish matni
B. oddiy matn
C. qo’shimcha matn
D. asosiy matn

95. Ansipatsiya nima?

*A. matnning davomini oldindan ko’ra bilish mahorati
B. manbani undan olingan iqtiboslarning kengaytirilgan qatorini izchil bayon etish yo’li
C. matn va rejaning o’ziga xos uyg’unligi
D.manbaning mazmunini to’liq aks ettirib, qayd etishning barcha uslublari bilan yaratilishi

96. Maqolaning muallif tomonidan tayyorlangan qisqacha bayonini ko’rsating

*A. tezis
B. taqriz
C. epigraf
D. avtoreferat

97. Matnning juda yuqori darajadagi qisqartirilgan bayoni nima deyiladi?

*A. annotatsiya
B. taqriz
C. monografiya
D. avtoreferat

98. Ilmiy darajani belgilovchi ilmiy-tadqiqiy ish turini (janrini) belgilang.

*A. dissertatsiya
B. avtoreferat
C. ilmiy ma’ruza
D. monografiya

99. Ilmshunoslik nima?

*A. ilmiy bilimning tuzilmasi va faoliyat yuritish qonunlari hamda ilmiy jarayonni tashkil qilishning eng samarali uslublari haqidagi bilim
B. ilmning kelib chiqishini dalillab isbotlash imkoniyatini beruvchi nazariya
C. ilmiy bilimning rivojlanish va uni o’rganish uslublari qonunlari haqidagi ta’limot
D. ilmiy idrokda qo’llaniladigan uslublar hamda ularni mantiq bilan aloqasini o’rganuvchi fan

100. Ilmiy muammo bu . . . ?

*A. obyektga mos bo’lmagan uslubni qo’llash oqibatida paydo bo’ladigan ta’rifdagi qiyinchilik
B. idrok etish jarayonidagi xato natijasi
C. ilmiy izlanish jarayonida paydo bo’lgan kutilmagan to’siq
D. talqin va ta’rif uchun muvofiq nazariyani talab qilgan ziddiyatli talqin yoki zaruriy, yetarli va ishonchli tushuntirishlarning yo’qligida namoyon bo’ladigan tadqiq etish obyekti haqidagi tasavvurga xos ziddiyatlar va bir-birini istisno etuvchi belgilar

101. Ilmiy kontsepsiya nima?

*A. tadqiqotchining ilmiy izlanish natijasida qilgan asosiy xulosasi
B. o’rganilayotgan obyektning xarakteri haqida keyingi isbot yoki rad etilishni talab qilgan taxminlar tizimi
C. tadqiqotning eng rivojlangani va isbotlangan nazariy holatlaridan biri
D. o’rganilayotgan predmet va hodisalarga asosiy nuqtai nazar, ularni tizimli yoritib berish uchun asosiy g’oya

102. Ilmiy mavzu (ilmiy tadqiqot mavzusi) nima?

*A. tadqiqot predmetining o’rganilishi va tavsifi tashkil qilinadigan yo’nalish
B. tadqiqotchini muvofiq obyektni o’rganishga majburlangan sabab
C. keyingi istiqbolga ega yakunlangan ITI natijasi
D. tadqiqotning eng ahamiyatli natijasi

103. Ilmiy uslub nima?

*A. mazkur fanda hukmronlik qiladigan tadqiqotlar yo’nalishi
B. tadqiqot obyektining yoyiq tavsifi
C. yangi bilimni olishning uslubi va qo’llanmalarining tizimi
D. nazarda tutilgan tadqiqotning batafsil rejasi

104. Nima sababdan filologiya gumanitar fanlarga mansub?

*A. chunki, u “matnning til va stilistik tahlili orqali insonning ma’naviy madaniyatini o’rganadi”
B. chunki, o’rganishning asosiy obyekti matndir
C. chunki, uning tarkibiga tillarni o’rganadigan fanlar kiritilgan
D. chunki u “insoniy vazifalardan asosiysini- insonni sanaladigan buyumga yoki o’z hissiyotlarining aksiga aylantirmay boshqa insonni (boshqa madaniyat, boshqa davrni) tushunish kabi vazifani” bajarishga yordam beradi

105. Lingvistlar qo’llaydigan til materialining yana bir manbasini ko’rsating

*A. lug’at
B. jonli nutq
C. matn
D.so’z

106. Ilmiy tadqiqot ishining tuzilmaviy mantiqiy sxemasi nima?

*A. ilmiy ishning kompozitsiyasi
B. ilmiy ishning aniq rejasi
C. tasvirlash mantig’iga mos umumiy talablarni aks ettiruvchi ilmiy matnni tuzilishining umumiy standartlari
D. tadqiqot predmetining tasviri namoyon bo’ladigan yo’nalish

107. Lingvistik ilmiy tadqiqot ishining asosiy qismida quyida sanab o’tilgan mazmuniy unsurlardan qaysi biri imkoniyatli, ammo majburiy emas?

*A. til materialining tahlili qanday o’tkazilganini namoyon etish
B. nazariy holatlarni shakllantirish
C. o’rganilgan til materialini batafsil, tartib bilan tuzilgan tasvirini berish
D. mazkur muammoga boshqa nuqtai nazarda bo’lgan tadqiqotchilar bilan bahslar o’tkazish

108. Ilmiy tadqiqot ishining ko’rish qismida nima sababdan adabiyotlar sharhi beriladi?

*A. ma’lum ilmiy an’ana bilan mazkur ishning aloqasini ko’rsatish uchun
B. muallifning nazariy jihatdan tayyor ekanligini ko’rsatish uchun
C. mavjud bo’lgan muammoda ishni muvofiqlashtirish hamda mazkur ishning maqsad va vazifalarini shakllantirish uchun bazaga ega bo’lish uchun
D. kitobxonga tadqiqot xarakteri haqida kengroq ma’lumotlar berish uchun

109. Ilmiy matnni tahrir qilish nima?

*A. o’z fikrlarining ifodasini, til shaklini aniqlashtirish maqsadida dastlab muallifning o’zi keyin mutaxassis tomonidan amalga oshiriladigan matn tuzatishi
B. mazkur matnning bo’lg’usi o’quvchisining manfaatlarini ta’minlash maqsadida professional muharrir amalga oshiradigan matnning o’ziga xos tanqidi
C. matnning tuzulmaviy xususiyatlarini aniqlash
D. muallif tomonidan dastlabki sinov bosma matnning qo’lyozmasiga muvofiqligiga tekshirish
110. Til ta’limida prinsipial yo’nalishlari qaysi ko’rinishlarda bo’ladi?
*A. tamoyil, yondashuv yoki usul, uslub tarzida
B. tadqiq, talqin yoki usul, uslub tarzida
C. texnologiya, metod yoki topshiriqli yondashuv shaklida
D. ta’lim metodi yoki bosqichli o’qitish ko’rinishida

111. Metod tushunchasiga berilgan to’g’ri ta’rif qaysi qatorda ko’rsatilgan?

*A. yunoncha so’z bo’lib, tabiat va jamiyat hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli
B. yunoncha so’z bo’lib, biror ishni bajarish, amalga oshirish yoki metodlarning yig’indisi
C. yunoncha so’z bo’lib, tadqiqot obyekti yuzasidan umumiy-nazariy, amaliy, mantiqiy yoki tavsifiy bilimlar hosil qilish haqidagi ta’limot
D. yunoncha so’z bo’lib, ta’lim jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan yoki ta’limot

112. Metodologiya tushunchasiga berilgan to’g’ri ta’rifni ko’rsating

*A. yunoncha so’z bo’lib, tadqiqot obyekti yuzasidan umumiy-nazariy, amaliy, mantiqiy yoki tavsifiy bilimlar hosil qilish haqidagi ta’limotdir
B. yunoncha so’z bo’lib, tabiat va jamiyat hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli
C. yunoncha so’z bo’lib, ta’lim jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan yoki ta’limot
D. yunoncha so’z bo’lib, biror ishni bajarish, amalga oshirish yoki metodlarning yig’indisi

113. Metodika tushunchasiga berilgan to’g’ri ta’rifni ko’rsating

*A. yunoncha so’z bo’lib, o’qitish usullari haqidagi ta’limot
B. yunoncha so’z bo’lib, tadqiqot obyekti yuzasidan umumiy-nazariy, amaliy, mantiqiy yoki tavsifiy bilimlar hosil qilish haqidagi ta’limotdir
C. yunoncha so’z bo’lib, tabiat va jamiyat hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli
D. yunoncha so’z bo’lib, ta’lim jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan yoki ta’limot

114. Ilmiy texnologiya tushunchasiga berilgan to’g’ri ta’rifni ko’rsating

*A. yunoncha so’z bo’lib, ta’lim jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan yoki ta’limot
B. yunoncha so’z bo’lib, tabiat va jamiyat hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli
C. yunoncha so’z bo’lib, tadqiqiy obyekti yuzasidan umumiy-nazariy, amaliy, mantiqiy yoki tavsifiy bilimlar hosil qilish haqidagi ta’limotdir
D. yunoncha so’z bo’lib, biror ishni bajarish, amalga oshirish yoki metodlarning yig’indisi

115. Ilmiy tadqiqot ishlarida til materiallari deyilganda nima tushuniladi?

*A. fonetik, leksik va grammatik ma’lumotlar
B. o’qish, tushunish, gapirish va yozish ko’nikmalari
C. bilim, ko’nikma, malakalar yig’indisi
D. ilmiy va ilmiy ommabop uslub shakli

116. Ilmiy tadqiqot jarayonida nutqiy ko’nikmalar, ya’ni nutq faoliyatining asosiy turlari deganda nimalar tushuniladi?

*A. o’qish, tushunish, gapirish va yozish ko’nikmalari
B. bilim, ko’nikma, malakalar yig’indisi
C. fonetik, leksik va grammatik ma’lumotlar
D. ilmiy va ilmiy ommabop uslub shakli

117. Yozma va og’zaki nutq jarayonida bir-biriga bog’liq bo’lgan va o’zaro biri-ikkinchisiga ta’sir qilib turadigan nutqiy faoliyat turlari nimalardan iborat bo’ladi?

*A. bilim, ko’nikma, malakalar yig’indisidan
B. o’qish, tushunish, gapirish va yozish ko’nikmalaridan
C. ilmiy va ilmiy ommabop uslub shaklidan
D. fonetik, leksik va grammatik ma’lumotlardan

118. Ilmiy tavsif nima?

*A. ilmiy izohlash
B. ilmiy asoslash
C. ilmiy izlanish yo’nalishi
D. ilmiy yangilikni fanga yoki jamiyatga joriy qilish

119. Ishning tadbiqi deyilganda nima tushuniladi?

*A. ilmiy yangilikni fanga yoki jamiyatga joriy qilish
B. ilmiy asoslash
C.ilmiy izlanish yo’nalishi
D. ilmiy izohlash

120. Ilmiy tadqiq qilish deganda nima tushuniladi?

*A. tadqiqotning ilmiy asoslanishi tushuniladi
B. ilmiy izlanish yo’nalishi tushuniladi
C. ilmiy yangilikni fanga yoki jamiyatga joriy qilish tushuniladi
D. ilmiy izchillikning berilishi tushuniladi

121. Ilmiy tadqiqot nima?

*A. ilmiy izlanish yo’nalishi
B. ilmiy izohlash masalasi
C. ilmiy yangilikni fanga yoki jamiyatga joriy qilish masalasi
D. ilmiy asoslash masalasi

122. Kompetentsiyaning asosiy turlari qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan

*A. tayanch va xususiy kompetentsiya
B. lingvistik va nutqiy kompetentsiya
C. progmatik va sotsiokulturalogik kompetentsiya
D. umumiy va xususiy kompetentsiya

123. Tayanch kompetentsiyaning qanday ko’rinishlari mavjud?

*A. kommunikativ kompetentsiya, axborot bilan ishlash kompetentsiyasi, umummadaniy kompetentsiyasi
B. ta’limiy kompetentsiya, ilmiy yondashuv kompetentsiyasi
C. nutqiy va lingvistik kompetentsiya
D. umumiy va xususiy kompetentsiyalar

124. Xususiy kompetentsiyaning turlari qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan

*A. nutqiy, lingvistik, sotsiokulturalogik, pragmatik kompetentsiyalar
B. kommunikativ va axborot bilan ishlash kompetentsiyasi
C. umummadaniy, umumiy, ijtimoiy faol fuqarolik kompetentsiyasi
D. matematik savodxonlik hamda fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo’lish, foydalanish kompetentsiyasi

125. Nutqiy kompetentsiyaning asosi va uning amalga oshirilishi qaysi qatorda to’g’ri berilgan?

*A. bunda til ta’limining 4 amali bo’yicha malaka xosil qilinadi, ya’ni tinglab tushunish, gapirish, o’qish, yozish darajasi aniqlanadi
B. bunda kundalik hayotda faol qo’llaniladigan ijtimoiy mavzularga oid va kasb-hunarga yo’naltirilgan lug’at boyligini oshirib borish, shuningdek, o’zbek tilining fonetikasi, leksikasi va grammatikasi bo’yicha nazariy bilimlarni muayyan izchillikda egallash vositasida amalaga oshiriladi
C. bunda eshitilgan nutqni, shu xalqning milliy xususiyatlarini bilgan va o’z ona tili hamda milliy an’analari bilan taqqoslagan holda muayyan nutqiy vaziyatga mos lingvistik shakl, ifoda usulida taqdim eta olish qobiliyatini shakllantirilishi amalga oshiriladi
D. bunda kundalik hayotda o’zbek tilidan egallangan bilim, ko’nikmalari asosida muayyan nutqiy vaziyatda mustaqil muloqatga kirisha olish qobiliyatini, o’zaro suhbatlashish, suhbatga qo’shilish, tushunmovchiliklar paydo bo’lganda qayta so’rash, uzr so’rash, murakkab vaziyatlardan chiqib keta olish, tilning amaliy imkoniyatlaridan o’rinli foydalana olish qobiliyatini shakllantirish nazarda tutiladi

126. “Kompetentsiya”, “Kompetentlilik” atamasi tilshunoslikda ilk bor nechanchi asrda va kim tomonidan qo’llanilgan?

*A. XX asr o’rtalarida N. Xomskiy tomonidan
B. XX asr boshlarida L.Vigotskiy tomonidan
C. XX asr oxirida I.Zimnaya tomonidan
D. XX asrning 50 yillarida G.Selevko tomonidan

127. Kompetentsiya tushunchasiga berilgan eng to’g’ri lug’aviy ta’rif qaysi qatorda berilgan?

*A. lotincha so’z bo’lib, layoqatli, munosib bo’lmoq ma’nosini anglatadi
B. yunoncha so’z bo’lib, insonning shaxsiy, ijtimoiy, iqtisodiy va kasbiy munosabatlarga kirisha olish ma’nosini anglatadi
C. grekcha so’z bo’lib, duch keladigan muammolarni yechimini hal eta olish degan fikrni bildiradi
D. yunoncha so’z bo’lib, o’z sohasi, ya’ni kasbini ushlash degan ma’no ifodalaydi

128. Kompetentlik tushunchasiga berilgan eng to’g’ri ta’rifni aniqlang

*A. chuqur bilimga egalik, chuqur bilimga asoslanganlik
B. layoqatli, munosib bo’lmoq
C. o’z bilimlarini kasbiy va ijtimoiy faoliyatda amaliy qo’llay olish
D. tinglab tushunish, gapirish va yozish ko’nikmasiga ega bo’lish

129. Talabalarning ilmiy tadqiqot ishining asosiy maqsadi qaysi qatorda ko’rsatilgan?

*A. talabani ilmiy tadqiqot ishining barcha bosqichlari bilan amaliy tanishtirib, faoliyati yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashdan iborat
B. talabalarni ilmiy tadqiqotning asosi va unsurlari bilan tanishtirish
C. fundamental fanlarni chuqur o’rganish bo’yicha mustaqil ish ko’nikmalarini shakllantirish
D. tanlangan mutaxassislikka hurmat hissini tarbiyalash nazarda tutiladi

130. “Ustoz-shogird” ilmiy maktabining maqsadi nimaga qaratilgan bo’ladi?

*A. talabalarni ilmiy faoliyatga jalb qilishni kengaytirish hamda ishtirokini va natijaviyligini oshirish, shuningdek, ilmiy va pedagogik faoliyatga bo’lgan intilishi va qobiliyatlarini namoyon etgan iste’dodli yoshlarni tanlash va ularni kelajakda ilmiy pedagogik va ilmiy xodim sifatida shakllantirish va rivojlantirish vazifalarini bajarishga imkon yaratadi
B. fundamental fanlarni chuqur o’rganish bo’yicha mustaqil ish ko’nikmalarini amaliy jihatdan o’rgatadi
C. tanlangan mutaxassislikka hurmat hissini tarbiyalash masalasi bilan bog’liq ilmiy faoliyatini olib boradi
D. talabalarni ilmiy tadqiqotning asosi va unsurlari bilan tanishtirishni asosiy maqsad qilib oladi

131. Oliy ta’lim muassasalarida talabalar ilmiy-tadqiqiy faoliyatini tashkil etishdan asosiy maqsad nimadan iborat bo’ladi?

*A. talabalarning ilmiy-tadqiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish va ularni ilmiy-tadqiqot ishlariga jalb etish hamda iqtidorli talabalarni katta ilmiy-izlanuvchi, mustaqil tadqiqot izlanuvchanlika tayorlab borishdan iboratdir
B. talabalarning ilmiy savodxonligini oshirishga qaratilgan bo’ladi
C. talabalarning ham og’zaki, ham yozma nutqini rivojlantirishga qaratilgan bo’ladi
D. b va c javoblar to’g’ri

132. Talabalarning ilmiy-tadqiqiy ishini tashkil qilishning yo’nalishlari qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?

*A. ilmiy-tadqiqot va ta’lim yo’nalishi, amaliy-tarjima yo’nalishi, ijod yo’nalishi, bilimdonlik yo’nalishi
B. ilmiy-tadqiqot ishi, ilmiy-uslubiy ishlar, ilmiy-ommabop ishlar
C. kitobxonlik yo’nalishi, savodxonlik yo’nalishi, mashg’ulot yo’nalishi
D. a va b javoblar to’g’ri

133. Talabalarning ilmiy-tadqiqiy ishini tashkil qilishning amaliy tarjima yo’nalishida qanday ishlar amalga oshiriladi?

*A. bunda talabalarni xalqaro konferensiyalar, simpoziumlarda sinxron tarjima qilish hamda badiiy asarlarni xorijiy tillarga tarjima qilish yo’nalishida o’z iqtidorini namoyon qilishga jalb etish ishlari amalga oshiriladi
B. bunda salohiyatli o’qituvchilar rahbarligida iqtidorli talabalarni ilmiy maqolalar yozishga jalb qilish orqali katta ilmiy xodim-izlanuvchi va mustaqil izlanuvchanlikka tayyorgarlik ishlari amalga oshiriladi
C. bunda talabalarni fan olimpiadalari, turli tanlovlarda o’z iqtidorini namoyon qilishga jalb etish ishlari amalga oshiriladi
D. bunda ijodkor talabalarni aniqlash, ularga ijod namunalarini matbuot sahifalarida va to’plamlarda chop ettirishga ko’mak berish ishlari amalga oshiriladi

134. Tadqiqotning tajriba-sinov ishlari qaysi metod asosida amalga oshiriladi?

*A. eksperiment tadqiqot metodida
B. lingvistik tadqiqot metodida
C. tipologik tadqiqot metodida
D. diaxron va sinxron tadqiqot metodida

135. Tadqiqotning tajriba-sinov ishlari necha ko’rinishda amalga oshiriladi?

*A. 3 xil ko’rinishda
B. 2 xil ko’rinishda
C. 5 xil ko’rinishda
D. 4 xil ko’rinishda

136. Tadqiqotning asoslovchi tajriba-sinov ishlarida nimalar aniqlanadi?

*A. bunda talabalardagi ijtimoiy-madaniy kompetentlilik boshlang’ich darajasi o’rganiladi
B. bunda oliy ta’lim muassasalarida pedagogik ta’lim yo’nalishida talabalarning ingliz tilidan ijtimoiy-nazariy kompetentsiyalarni rivojlantirishga oid tushunchalari sinab ko’riladi
C. bunda o’tkazilgan tajriba-sinov ishlari (natijalari) oliy ta’lim muassasalarida talabalarning ingliz tilidagi ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalarini rivojlantirishga oid o’zgarishlarni umumlashtirish va tahlil qilish nazarda tutiladi
D. barcha javoblar to’g’ri

137. Tadqiqotning tasdiqlovchi tajriba-sinov ishlari metodikasi nimaga asoslanadi?

*A. tajriba sinov ishlarining natijalariga, ya’ni ularning umumiy tahliliga
B. savol-javob va mashg’ulot ko’rinishida
C. anketa so’rovnoma o’tkazish, testdan o’tkazish
D. a va c javoblar to’g’ri
138. Tadqiqotning asoslovchi tajriba-sinov ishining metodikasi nimaga asoslanadi?
*A. anketa so’rovnoma o’tkazish, testdan o’tkazish
B. tajriba sinov ishlarining natijalariga, ya’ni ularning umumiy tahliliga
C. savol-javob va mashg’ulot ko’rinishida
D. a , b , c javoblar to’g’ri

139. Ilmiy bahs va munozara qanday ko’rinishda amalga oshiriladi?

*A. ilmiy etikaga amal qilingan holda
B. diplomatik tarzda
C. ilmiy faktlarga asoslangan holda
D. ilmiy uslub doirasida
140. O’zbekistonda dissertatsiya himoyasi necha bosqichda amalga oshiriladi?
*A. 3 bosqichda: magistrlik, nomzodlik va doktorlik
B. 2 bosqichda: nomzodlik va doktorlik
C. 4 bosqichda: bakolavr, magistrlik, nomzodlik va doktorlik
D. 3 bosqichda: bakolavrlik, magistrlik, doktorantlik

141. Ilmiy tadqiqot ishining eng zarur va muhim belgilaridan biri …

*A. ilmiy uslub;
B. rasmiy uslub;
C. publitsistik uslub;
D. badiiy uslub.

142. Ilmiy uslub qaysi xususiyatlari bilan boshqa uslublardan ajralib turadi?

A. badiiy tasvir vositalarining qo’llanilishi, so’zlarning ko’chma ma’noda ishlatilishi bilan;
B. fanning turli sohalariga aloqador so’z va terminlarni (atamalarni) ko’proq tasarruf qilish bilan;
C. bayonning ko’proq mantiqiy dalillarga suyanishi bilan;
*D. B va C javoblar to’g’ri.

143. Qaysi fikr to’g’ri?

A. Ilmiy uslubda tabiat va jamiyat hodisalari aniq, qandaydir qoidalar, formulalar, asosida ifodalanadi;
B. Ilmiy uslubda to’liqsiz gaplar, bir tarkibli gaplar, so’z-gaplar deyarli uchramaydi;
C. Ilmiy uslubning ilmiy va ilmiy-ommabop ko’rinishlari bor;
*D) A, B, C javoblar to’g’ri.

144. Ilmiy uslub …

A. tabiat va ijtimoiy hayotdagi hodisalar aniq ta’riflanadi, tushuntiriladi;
B. ilmiy terminologiya bilan bog’liq;
C. tili faqat terminlardangina tashkil topmay, unda abstrakt leksika va ko’p ma’nolilik xususiyatiga ega bo’lgan umumxalq so’zlari ham shartli ravishda qo’llaniladi;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

145. Ilmiy uslubda …

A. fanning turli sohalariga oid simvol va belgilar, raqamlar ham ishlatiladi;
B. grammatik qurilish mantiqiy bog’liqlikni, izchillikni, sintaktik aniqlikni talab qiladi;
C. ellipsis (nazarda tutilgan birorta so’zning tushib qolishi) hodisasidan qochiladi;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

146. Ekspressivlik...

*A. ilmiylikdan yiroq;
B. ilmiy asarlarda mavjud bo’ladi;
C. ilmiy uslub tilida juda kam ishlatiladi;
D. A, C javoblar to’g’ri.
147. Ilmiy uslubning...
*A. og’zaki va yozma shakllari mavjud;
B. faqat og’zaki shakli mavjud;
C. faqat yozma shakli mavjud;
D. shakllari yo’q.

148. Ilmiy og’zaki uslub tili...

*A. so’zlashuv tiliga juda yaqin bo’lsa-da, biroq unda qo’llanilayotgan so’z-terminlar, aniqlik, ta’rif va izchilliklar ilmiy uslub ekanligini isbotlab turadi;
B. turli xil ilmiy doiradagi o’quv qo’llanmalar tilidir;
C. turli xil ilmiy doiradagi o’quv darsliklari tilidir;
D. B, C javoblar to’g’ri.

149. Termin...

A. mavjud narsalarga qo’yilgan nom;
*B. ilm-fanga tegishli bo’lgan tushunchalarning nomi;
C. mavjud narsalarga qo’yilgan nom va ilm-fanga tegishli bo’lgan tushunchalarning nomi;
D. to’g’ri javob berilmagan.

150. Qaysi javobda terminlar to’g’ri berilgan?

A. quyosh, qit’a, kitob, morfologiya, inversiya;
B. ildiz, kvadrat, moslashuv, kelmoq, aylana;
*C. fonetika, ega, kesim, kislorod, vodorod;
D. inson, osmon, daftar, olma, olim.

151. Qaysi ma’lumot to’g’ri?

A. Ilmiy uslub tili yoki uning yo’nalishini ilmiy tadqiqot ishlarida, ma’ruzada, sharh, annotatsiya kabilarda kuzatish mumkin.
B. Ilmiy uslubga doir har qanday ish yoki asar yozilmasin, unda muhim mavzuning o’ziga xos jihatlari ochib berilishi shart.
C. Ilmiy uslub biror narsa, voqea-hodisa haqida aniq asoslangan, izchil ma’lumot berishga qaratilgan bo’ladi, shunga ko’ra uni ta’riflab berish, tahlil qilish sabablarini aniqlab isbotlash va natijalarini bayon qilish asosiy o’rin tutadi.
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

152. Ilmiy uslubning jabhalari...

A. ilmiy-texnikaviy;
B. ilmiy-hujjat, ilmiy ommabop;
C. o’quv-ilmiy, publitsistik;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

153. Ilmiy uslub...

A. ilmiy uslub fan, texnika va ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan vazifaviy uslubdir;
B. fanning u yoki bu sohasiga oid tushunchalarni ifodalovchi termin va atamalarga boyligi eng asosiy xususiyatlaridan biridir;
C. nutqning ixcham bo’lishiga intilish kuchli, lekin sintaktik qurilma ko’pincha murakkab bo’ladi;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

154. Ilmiy uslubda...

A. tabiat va ijtimoiy hayotdagi hodisalar aniq ta’riflanadi, tushintiriladi;
B. ilmiy asarlar tili faqat terminlardangina tashkil topmay, unda ko’p ma’nolilik xusisiyatiga ega bo’lgan umumxalq so’zlari ham keng qo’llanadi;
C. emotsional va obrazli bo’yoqqa ham ega bo’ladi;
D. A, B, C javoblar to’g’ri.

155. Qaysi javobda so’zlar (terminlar) ilmiy uslubga xos?

*A. oq tuproq, vulqon gumbazi, kulcha muz, marjon qirg’och;
B. yassi tepalik, baland tog’, keng yaylov, muzlik darvozasi;
C. vulqon bombalari, qo’ng’ir tuproq, muz tili, chuqur quduq;
D. muzlik kamari, tubsiz ummon, vulqon o’chog’i, toshqin daryo.

156. Ilmiy uslubdagi obrazlilik...

*A. ilmiylikni belgilaydi;
B. o’quvchiga estetik ta’sir ko’rsatish vazifasini bajaradi;
C. fikrning ravonligini belgilaydi;
D. A, B javoblar to’g’ri.

157. Hovuzning qirg’oqlarida hosil bo’lgan yupqa muz asta-sekin hovuzning o’rtasiga chuqurroq joylariga siljib, ko’p o’tmay butun suv ustini tiniq shaffof muz qatlami qoplab oladi...

Ushbu parcha qanday matnga xos?
A. ilmiy;
*B. ilmiy-ommabop;
C. ilmiy-uslubiy;
D. B, C javoblar to’g’ri.

158. Ma’lumki, temirchi temir chambarakni g’ildirak to’g’iniga kiygizishdan oldin qizdiradi. Chambarak soviganida qisqarib, to’g’inni mahkam siqib turadi...

Ushbu parcha qanday matnga xos?
A. ilmiy;
*B. ilmiy-ommabop;
C. ilmiy-uslubiy;
D. B, C javoblar to’g’ri.

159. Ilmiy asarning tuzilmaviy xususiyatlarini ... belgilab beradi. Ko’p nuqta o’rniga qo’yiladigan ma’lumotlar qaysi javobda to’g’ri berilgan?

*A. matnning tuzilmaviy unsurlari, kompozitsiya va rubrikatsiyasini;
B. tadqiqotning dolzarbligi, yangiligi, obyekti, predmeti va uslubini;
C. tadqiqot jarayonini tasvirlashni;
D. A, C javoblar to’g’ri.

160. Ilmiy tadqiqot jarayonining sxemasi qaysi javobda to’g’ri va to’liq berilgan?

*A. tadqiqotning dolzarbligi, yangiligi, obyekti, predmeti va uslubini asoslab berish; tadqiqot jarayonini tasvirlash; ish natijalarini taqdim etish va muhokama qilish; xulosalarni chiqarish;
B. tadqiqotning yangiligi, obyekti, predmeti va uslubini asoslab berish; matnning tuzilmaviy unsurlari, kompozitsiya va rubrikatsiyasini aniqlash, tadqiqot jarayonini tasvirlash;
C. tadqiqot jarayonini tasvirlash; ish natijalarini taqdim etish va muhokama qilish; xulosalarni chiqarish;
D. A, B javoblar to’g’ri.

161. Ilmiy matnda bayon etish uslubi...

A. emotsional hissiy idrokka emas, mantiqiy idrokka qaratiladi;
B. formal–mantiqiy, jamoaviy bo’lib, asosan mulohazalardan iboratdir;
C. hissiy ekspressiv vositalar bosh rolni o’ynaydi, ular asosiy vazifani bajaradi;
*D. A, B javoblar to’g’ri.

162. Ilmiy matnda ... ishlatiladi. Ko’p nuqta o’rniga qo’yiladigan ma’lumotlar qaysi javobda to’g’ri berilgan?

A. umumiste’moldagi leksika, atamalar, mavhum ma’noga ega so’zlar;
B. yordamchi so’zlar va gap, uning qismlari o’rtasidagi mantiqiy aloqalarni ta’minlab beruvchi so’zlar;
*C. A, B javoblar to’g’ri;
D. to’g’ri javob yo’q.

163.Ilmiy matnda...

A. omonimlarning keskin qisqarishi kuzatiladi;
*B. sinonimlarning keskin qisqarishi kuzatiladi;
C. antonimlarning keskin qisqarishi kuzatiladi;
D. paronimlarning keskin qisqarishi kuzatiladi.

164. Ilmiy matnda nimalarni farqlash lozim?

A. atama leksikasini (umumilmiy va maxsus);
B. umumilmiy leksikani;
C. ilmiy fikrni shakllantiruvchi so’zlarni;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

165. Ilmiy fikrni shakllantiruvchi so’zlar...

A. bog’lovchilar, bog’lovchi so’zlar, sifat, kelishik – ot konstruktsiyalar, kirish so’z, so’z birikma va gaplar, shaxssiz va shaxsi noaniq gaplardir;
B. bog’lovchilar, bog’lovchi so’zlar, fe’l, kelishik – ot konstruktsiyalar, kirish so’z, so’z birikma va gaplar, shaxssiz va shaxsi ma’lum gaplardir;
*C. bog’lovchilar, bog’lovchi so’zlar, ravish, kelishik – ot konstruktsiyalar, kirish so’z, so’z birikma va gaplar, shaxssiz va shaxsi noaniq gaplardir;
D. ko’makchilar, bog’lovchi so’zlar, olmosh, kelishik – ot konstruktsiyalar, kirish so’z, so’z birikma va gaplar, shaxssiz va shaxsi noaniq gaplardir.

166. O`qish nutq faoliyatining murakkab turi bo`lib, uning 2 jihati bor: ...

A. o`qib chiqilgan materiallarni tahlil qilib o’qish, tushunarsiz atama va tushunchalar mohiyatini aniqlab o’qish;
B. muhim bo`lgan savollarga javob axtarib o’qish, topilgan javoblarni qog’ozga tushirib o’qish;
C. ko`rib o`qish, tanishib o’qish;
*D. texnik o`qish va ijodiy o`qish.

167. Ilmiy o’qishning turlari ...

*A. tanishib o’qish, ko’rib o’qish, o’rganib o’qish;
B. ifodali o`qish, tez o`qish, ko`z yugurtirib o`qish;
C. tanishish uchun o`qish, o`rganib chiqish uchun o`qish;
D. tanishib o’qish, tez o’qish, ifodali o’qish.

168. Texnik o’qish turlari...

A. ijodiy o`qish, tez o`qish, ko`z yugurtirib o`qish, tanishish uchun o`qish, o`rganib chiqish uchun o`qish;
*B. ifodali o`qish, tez o`qish, ko`z yugurtirib o`qish, tanishish uchun o`qish, o`rganib chiqish uchun o`qish;
C. o`qib chiqilgan materiallarni tahlil qilib o’qish, tushunarsiz atama va tushunchalar mohiyatini aniqlab o’qish;
D. zarur mahlumotni topish va tanlab olib o’qish.

169. Ilmiy adabiyotlarni o`qish jarayonida rioya qilish kerak bo’lgan holatlar…

A. o`qib chiqilgan materiallarni tahlil qilish;
B. tushunarsiz atama va tushunchalar mohiyatini aniqlash;
C. muhim bo`lgan savollarga javob axtarish;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

170. Kitob, ilmiy jurnal, maqolalar to`plami, tezislar to`plami bilan ishlash tartibining bosqichi…

*A. tezlikda ko’zdan kechirish, mundarijani o’qish;
B. o`qib chiqilgan materiallarni tahlil qilish;
C. tushunarsiz atama va tushunchalar mohiyatini aniqlash;
D. muhim bo`lgan savollarga javob axtarish.

171. Kitob, ilmiy jurnal, maqolalar to`plami, tezislar to`plami bilan ishlash tartibining maqsadi…

*A. tezlikda kerakli va qiziqarli materiallarni aniqlash;
B. muhim bo`lgan savollarga javob axtarish;
C. o`qib chiqilgan materiallarni tahlil qilish;
D. tezlikda ko’zdan kechirish, mundarijani o’qish.

172. Mutolaa qilingan materialdan kerakli ma’lumotni topish va ajratish qanday amalga oshiriladi?

A. belgilar qo’yish bilan;
B. qalam bilan belgi qo’yish orqali;
C. alohida belgi tizimini qo’llash orqali;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

173. Bugungi kunda tilshunosning individual ishidagi til materialini qayd etish va saqlashning eng keng tarqalgan uslubi ...

A. alohida so`z, LSV;
*B. kartoteka;
C. so`z shakllari, so`z birikmalari;
D. turli tovush izchilligi, gaplar, matn qismlari.

174. Kartotekani tashkil qiluvchi til dalillari ...

A. alohida so`z, LSV, so`z shakllari, so`z birikmalari;
B. turli tovush izchilligi, gaplar, matn qismlari;
C. barqaror iboralar, so`z qatorlari va guruhlari;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

175. Ma’lumotlar banki manbalari ...

A. kartoteka, ro’yxat;
B. katalog, elektron axborot ma’lumotlari banki;
C. audio va video yozuvlarning xilma-xil turlari;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

176. Ilmiy yoki o`quv-uslubiy adabiyotlarni o`qishdan keyingi jarayon ...

A. katalog bilan ishlash;
B. belgilar qo’yish;
*C. konspektlashtirish;
D. B, C javoblar to’g’ri.
177. Konspekt turlari qaysi javobda to’liq va to’g’ri berilgan?
A. erkin, epigrafli, rejali, havolali, mavzuli;
B. matnli, bosma va yozma, iqtibosli, rejasiz;
*C. rejali, erkin, matnli yoki iqtibosli, mavzuli;
D. A, C javoblar to’g’ri.

178. Rejali konspekt ...

*A. manba rejasi yoxud batafsil tasavvurni talab qilgan, yoxud batafsil tushuntirishni talab qilgan alohida punktlar bo`yicha batafsil yozuvlar bilan kengaytiriladi;
B. manbani undan olingan iqtiboslarning kengaytirilgan qatorini izchil bayon etish yo`li bilan tuziladi;
C. manbaning mazmunini to`liq aks etib, qayd etishning barcha uslublari bilan yaratiladi va “o`z” so`zi bilan hikoya qilib, iqtiboslar, ko`chirmalar va tezislar keltiriladi;
D. manba mazmunini to`liq hajmda emas, balki ma’lum mavzuning nuqtayi nazaridan aks ettiradi.

179. Mavzuli konspekt turlari qaysi javobda to’g’ri berilgan?

A. xronologik;
B. sharhli;
C. rejali;
*D. xronologik, sharhli.

180. Ansipatsiya …

A. fikrga qarama-qarshi munosabat bildirish;
B. katalog bilan ishlash;
*C. matnning davomini oldindan ko`ra bilish mahorati;
D. ortiqcha takrorlar oldini olish.

181. Ilmiy o`qishning asosiy va majburiy unsurlaridan biri …

A. tadqiqot mavzusiga doir materiallarni o`qishdir;
B. tadqiqot mavzusiga doir materiallarni to’plashdir;
C. tadqiqot mavzusiga doir materiallarni talqin qilishdir;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

182. Tahliliy-tanqidiy bosqichda …

A. ilmiy adabiyotda qanday jabhalar o`rganilmaganligi yoki to`liqsiz o`rganilganligi nazarda tutiladi;
B. qanday vazifalar yechim talab qilishi va bu yechimlar qanday kontseptsiyalarda bo`lishi lozimligi nazarda tutiladi;
*C. A, B javoblar to’g’ri;
D. to’g’ri javob yo’q.

183. Ilmiy ishlar o’rganiladigan obyektidan kelib chiqib qanday turlarga bo’linadi?

A. maqola, annotatsiya, ilmiy ma’ruza;
B. monografiya, dissertatsiya, avtoreferat;
C. darslik, o’quv qo’llanma, izohli lug’atlar;
*D. Ilmiy-tadqiqiy, ilmiy-ommabop, ilmiy-uslubiy.

184. Ilmiy maqolalar …

A. sohaviy atamalar, terminlar, formulalar, havolalarni o’z ichiga qamrab oladi;
B. maxsus to’plamlarda yoki jurnallarda chop etiladi, ularda olib borilayotgan tadqiqot ishlari natijalari bayon etiladi;
C. ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy masalalarda yoziladi va ommabop jurnallar, gazetalarda chop etiladi;
*D. A, B javoblar to’g’ri.

185. Ilmiy-ommabop maqolalarning turlari qaysi javobda to’liq va to’g’ri berilgan?

*A. bosh maqola, ocherk maqola, xabar, felyeton, reklama;
B. esse, felyeton, hikoya, reportaj, xabar;
C. bosh maqola, pamflet, xabar, poema;
D. ocherk maqola, reklama, avtoreferat, monografiya.

186.Ilmiy-ommabop maqolaning eng xarakterli xususiyati …

A. muayyan fan sohasiga taalluqli bo’lishi, sohaviy atamalar, terminlar, raqamlardan foydalanishi;
B. badiiy tasvir vositalaridan juda keng foydalanishi, sohaviy atamalarning ishlatilmasligi;
*C. ommaga ta’sir qilish, xalqni o’ziga jalb qilishdir;
D. sohaviy atamalar, terminlarga izoh bermaslik.

187. Annotatsiya …

A. ilmiy maqola yoki ilmiy ma’ruzaning qisqartirilgan (1 betdan 3-4 betgacha) bayoni;
*B. ilmiy maqola yoki ilmiy asar matnining maksimal darajadagi qisqartirilgan (5-6 ta gapdan iborat) bayoni;
C. konferensiya, simpozium, semenarlarda taqdim etiladigan ilmiy asar;
D. A, B javoblar to’g’ri.
188. Annotatsiyada …
A. ish qanday mavzuga bag’ishlanganligi ko’rsatiladi;
B. tadqiqotning qanday uslublardan foydalanganligi ko’rsatiladi;
C. qanday til materiallari jalb etilganligi va tadqiqotning adresati kim ekanligi ko’rsatiladi;
*D. A, B, C javoblar to’g’ri.

189. Annotatsiya …

A. faqat bir tilda bayon etiladi;
B. faqat ikki tilda bayon etiladi;
*C. bir necha tilda bayon etilishi mumkin;
D. tezisdan hajman katta bo’ladi.

190. Tezis …

*A. ilmiy maqola yoki ilmiy ma’ruzaning qisqartirilgan (1 betdan 3-4 betgacha) bayoni;
B. ilmiy maqola yoki ilmiy asar matnining maksimal darajadagi qisqartirilgan (5-6 ta gapdan iborat) bayoni;
C. konferensiya, simpozium, semenarlarda taqdim etiladigan ilmiy asar;
D. A, B javoblar to’g’ri.

191. Tezis …

A. ilmiy asarga beriladigan tanqidiy baho, tanqidiy talqindir;
*B. annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik hajmda bo’ladi;
C. kichik kitob va yirik maqola o’rtasidagi asar bo’lib, u alohida nashr ko’rinishda chop etiladi;
D. A, B javoblar to’g’ri.
192. Risola …
A. ilmiy asarga beriladigan tanqidiy baho, tanqidiy talqindir;
B. annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik hajmda bo’ladi;
*C. kichik kitob va yirik maqola o’rtasidagi asar bo’lib, u alohida nashr ko’rinishda chop etiladi;
D. A, B javoblar to’g’ri.

193. Risola ….

A. ilmiy-ommabop asarlar sirasiga kiradi;
B. murakkab ilmiy tushunchalar, terminlar kamroq qo’llanadigan asar;
C. annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik hajmda bo’ladi;
*D. A, B javoblar to’g’ri.

194. Taqriz ….

A. ilmiy-ommabop asarlar sirasiga kiradi;
B. murakkab ilmiy tushunchalar, terminlar kamroq qo’llanadi;
C. annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik hajmda bo’ladi;
*D. ilmiy asarga beriladigan tanqidiy baho, tanqidiy talqindir.

195. Ilmiy ma’ruza …

A. konferensiya, simpozium, semenarlarda taqdim etiladigan ilmiy asar;
B. o’qiladigan og’zaki variant va olimlarning mazkur uchrashuvi materiallarini o’z ichiga olgan maxsus to’plamda nashr etiladigan yozma variantga ega;
C. murakkab ilmiy tushunchalar, terminlar kamroq qo’llanadigan asar;
*D. A, B javoblar to’g’ri.

196. Monografiya haqidagi qaysi ma’lumot noto’g’ri?

A. hajm bo’yicha eng yirik hisoblanadigan ilmiy-tadqiqiy asar;
B. bir muallif yoki tadqiqotchilar guruhi tomonidan biron bir muammoni fundamental tarzda tadqiq etilishi jarayonining natijasi;
C. alohida kitob tarzda nashr etiladi;
*D. maxsus kitob sifatida nashr etilmaydi.

197. Dissertatsiya haqidagi qaysi ma’lumot to’g’ri?

*A. uning avtoreferati hajmi kichik broshyuraga teng bo’ladi;
B. bir muallif yoki tadqiqotchilar guruhi tomonidan biron bir muammoni fundamental tarzda tadqiq etilishi jarayonining natijasi;
C. alohida kitob tarzda nashr etiladi;
D. konferensiya, simpozium, semenarlarda taqdim etiladigan ilmiy asar.

198. Dissertatsiya haqidagi qaysi ma’lumot noto’g’ri?

*A. ilmiy-ommabop asarlar sirasiga kiradi, shuning uchun unda murakkab ilmiy tushunchalar, terminlar kamroq qo’llaniladi;
B. muayyan fan sohasi doktori ilmiy darajasini beruvchi DFS, falsafa doktori ilmiy darajasini beruvchini PDJ turlariga bo’linadi;
C. uning avtoreferati hajmi kichik broshyuraga teng bo’ladi;
D. muayyan fan yo’nalishida olib borilgan, tugallangan tadqiqot ishi hisoblanadi.

199. Avtoreferat …

*A. uning hajmi kichik broshyuraga teng bo’ladi;
B. bir muallif yoki tadqiqotchilar guruhi tomonidan biron bir muammoni fundamental tarzda tadqiq etilishi jarayonining natijasi;
C. ilmiy-ommabop asarlar sirasiga kiradi, shuning uchun unda murakkab ilmiy tushunchalar, terminlar kamroq qo’llaniladi;
D. konferensiya, simpozium, semenarlarda taqdim etiladigan ilmiy asar.

200. Ilmiy-uslubiy adabiyotlarning turlari qaysi javobda to’liq va to’g’ri berilgan?

A. darslik, o’quv qo’llanma, lug’at, ilmiy-ommabop jurnal, ma’lumotlar to’plami, leksiyalar to’plami, metodik ko’rsatmalar, metodik qo’llanmalar, dayjest, sharh v. b.
B. o’quv qo’llanma, lug’at, izohli lug’at, badiiy asar, konspekt, leksiyalar kursi, leksiyalar to’plami, metodik ko’rsatmalar, metodik qo’llanmalar, ma’lumotlar banki, v. b.
*C. darslik, o’quv qo’llanma, lug’at, izohli lug’at, ma’lumotlar to’plami, leksiyalar kursi, leksiyalar to’plami, metodik ko’rsatmalar, metodik qo’llanmalar, ma’lumotlar banki, dayjest, sharh v. b.
D. darslik, lug’at, izohli lug’at, ma’lumotlar to’plami, so’zlashgich, metodik ko’rsatmalar, metodik qo’llanmalar, ma’lumotlar banki, sharh v. b.
“