Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

167 - САВОЛ: 
МОНОГРАФИЯ – БУ ҚАНДАЙ АСАР? 
ЖАВОБ: Монография – муайян мавзу ёки муаммони бирор олим 
ёки ёзувчи ҳаёти ва фаолиятини атрофлича чуқур тадқиқ этувчи 
илмий асар. 
Монографияда ёритилаётган масала бўйича адабиётлар 
умумлаштирилади ва таҳлил этилади. Фанни ривожлантиришга 
ёрдам берадиган фараз ва хулосалар олға сурилади. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай тадқиқотчи илмий ижод давомида 
шуғулланаётган муаммо ечимини ҳал қилишга бағишланган 
монография тайёрлашни ҳам ўйлаб фаолият юритиш керак. Бунга 
сабаб, тайёрланган монография ўзидан кейинги тадқиқотчиларнинг 
ўз муаммоларини ҳал қилишда методологик асос бўлиши мумкин, бу 
эса тадқиқотчининг келажакда муҳим муаммоларнинг оптимал 
ечимларини ҳал қила олишлигини кўрсатади.
 
168 - САВОЛ: 
МУАЛЛИФЛИК ГУВОҲНОМАСИ КИМ-
ЛАРГА БЕРИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Муаллифлик гувоҳномаси – муаллифларнинг ихтиро 
ёки кашфиёт ҳуқуқини тасдиқловчи ҳужжат. 
Ихтирочи ўз хоҳиши билан кашфиёти учун муаллифлик 
гувоҳномаси ёки патент олиши мумкин. Патент берилганда 
муаллифнинг ихтиросига мутлақ ҳуқуқ белгиланади.
Муаллифлик гувоҳномасини олган шахс ўз ихтиросининг 
амалиётга жорий этилиши натижасида тежаб келинган маблағга 
ёки бошқа ижобий самарага яраша ҳақ олиш ҳуқуқига, шунингдек, 

---

127 
амалдаги қонунларга мувофиқ турли имтиёзлар олиш ҳуқуқига эга 
бўлади. 
КЎРСАТМА: Интеллектуаллаштирилган таълим бўйича фао-
лият юритганда кўпчилик ҳолатларда тадқиқотчига мулоқотли 
ишчи дастурлар ишлаб чиқишга тўғри келади. Буни уддалаган ҳар 
бир тадқиқотчи ўз ихтироси учун Давлат патент идорасидан ўз 
илмий - дастурий ишга мос патентни расмийлаштириши керак. У 
тадқиқотчининг интеллектуал салоҳиятининг кучлилигини 
белгиловчи даражаларидан биридир.