Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

949 - САВОЛ: 
ТУШУНТИРИШ САВОЛЛАРИ ДЕГАНДА 
НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Тушунтириш саволлари мавзуда баён этилаётган 
маълумотлар ахборот кўринишига келтирилади. Ушбу жараёнда 
неча? Нима учун? каби саволларга жавоб беришликни эътиборга 
олиб таълим - тарбия бериш яхши натижа беради.

---

590 
КЎРСАТМА: 1. Илмий тадқиқот ишини олиб боришда 
замонавий ҳаётий эҳтиёжларни қондириб бориш борасидаги 
муаммоларни ечишга ҳаракат қилинг.
2. Қилаётган ишингиз мавжудларини тўлдирсин, тўлиқ янги 
фикр ёки қарашни ҳал қилсангиз яна ҳам яхши бўлади ва бунда 
тадқиқотнинг индукция методидан фойдалансангиз адашмайсиз.
 
950 - САВОЛ: 
ТУШУНЧАЛАРНИ АНИҚЛАШ ВА ТУ-
ШУНТИРИШ МЕТОДИ КОМПОНЕНТ–
ЛАРИ ҲАҚИДА ҚАНДАЙ ФИКРДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Тушунчаларни аниқлаш ва тушунтириш методи 
компонентлари қуйидагилардан иборат: тур ва хил белгиларини 
топиш; кўрсатиш; тушунтириш; тасвирлаш; таклиф бериш; 
натижаларни (мантиқий таърифлаш, тушунча диктанти, ўйинлар 
ва ҳ.к.) белгили расмийлаштиришлар ва ҳ.к.
КЎРСАТМА: Тадқиқотчи тушунча, илмий тушунча ва улар-
нинг ғоя кўринишида ифодаланишига доимо эътибор бериш керак. 
Бунда илмий тушунча истеъмолда кенг фойдаланишга ўтгандан 
кейин ўз ўрнини ўзидан кейин келган илмий фикр (тушунча)га 
бўшатиб беришлигини эсдан чиқармаслик керак.
 
951 - САВОЛ: 
ФАОЛИЯТНИНГ 
МАҲСУЛДОРЛИГИНИ 
БАҲОЛАШ ҲАҚИДА ҚАНДАЙ ФИКР-
ДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Фаолиятнинг маҳсулдорлигини баҳолаш. Маълумки, 
маҳорат касбга нисбатан тавсифнома беришда, таълим 
жараёнидаги ўзлаштириш савиясини эгаллашда таълим жараёнида 
муайян вазифани бажаришдаги ижобий хислатлар мажмуидан 
иборатдир. Шу сабабли маҳоратга боғлиқ ҳислатлардан таълим-
тарбия соҳасини такомиллаштиришдаги жараёнлар баҳосини 
ифодалашда ва айниқса, бўлажак мутахассисларни “меҳнат 
бозори”га тавсия этишда янада кенгроқ фойдаланилади. Бу қайд 
этилганлар эса маҳсулдор фаолиятга оид муҳим манбалардир. 
КЎРСАТМА: 1. Маҳсулдор фаолият – инсон бажариш 
фаолиятида доимо дуч келадиган янгилик ёки янги ахборотлар 

---

591 
(янги объектлар, ҳодисалар, жараёнлар, фаолият методлари) 
натижасида вужудга келган провард натижа.
2. Фаолиятлар маҳсулдор ва номаҳсулдор турларга бўлинади. 
Ҳар икки фаолият ҳам мустақил равишда ёки ташқаридан 
кўрсатилган таъсир ёрдамида бажарилади.