Илм-фан ва таълимнинг ривожланиш истиқболлари тўртинчи конференцияси тўплами 27 июль 2020 йил

 
 
Қоравойларнинг 1960-йилларда Жанубий Оролбўйида учраши одатий ҳол 
ҳисобланган бўлса, кейинги ўн йилликлар мобайнида сони кескин камайиб 
кетган. Кўпгина яшаш жойларида эса йўқ бўлиб кетган. Инсон фаолияти 
натижасида Оролбўйи сув ҳавзаларида сув режимининг ўзгариши оқибатида 
яшаш жойларининг емирилиши қоравойлар сонининг кескин камайиб кетишига 
сабаб бўлган. Қоравой ноёб қуш тур сифатида “Ўзбекистон қизил китоби”га 
киритилган. Уларни овлаш таъқиқланган ва муҳофаза остига олинган[2]. 
4.
Тўхта тувалоқ-Дрофа (дудак) –
Otis tarda
Linnaeus, 1758 
Тўхта тувалоқ бутунлай йўқ бўлиб кетиш арафасидаги учиб ўтувчи кенжа 
тур. Сурхондарё вилояти ҳудудида Сурхондарё, Шерободдарёларнинг қуйи 
қисмларида учрайди. Кейинги йилларда инсон фаолияти натижасида ярим чўл 
зоналаридаги қўриқ ерларнинг ўзлаштирилиши натижасида яшаш жойларининг 
йўқ бўлиб кетиши тўхта тувалоқлар сонининг кескин камайишига сабаб бўлган. 
Тўхта тувалоқларни овлаш таъқиқланган бўлиб, ноёб ва йўқолиб бораётган қуш 
тури сифатида “Ўзбекистон қизил китоби” га киритилган ҳамда муҳофаза остига 
олинган[1]. 
5.
Узун думли сувбургут-Орлан-долгохвост-
Haliaeetus leucoryphys
(Pallas, 
1771) 
Узун думли сувбургут йўқ бўлиб кетаётган, учиб ўтувчи тур. Сурхондарё 
вилояти ҳудудида Амударё ҳавзасида учиб ўтиш ва қишлаш даврида учрайди. 
Узун думли сувбургутларни овлаш таъқиқланган бўлиб, ноёб тур сифатида 
“Ўзбекистон қизил китоби” га киритилган ва муҳофаза остига олинган [1].
 
Юқорида келтирилган қушлар муҳофазага муҳтож бўлган турлар 
ҳисобланиб, уларнинг яшаш худудларини сақлаш олдимизда турган муҳим 
вазифамиздан биридир.
 
Фойдаланилган адабиётлар
1.
Ўзбекистон Республикаси Қизил китоби. II-жилд ҳайвонот олами. 
//“Чинор ЭНК”, Тошкент, 2009 
"Prospects of Development of Science and Education" Conference Proceedings
27 July 2020
www.openscience.uz
29

---

2.
Бекмуродов.А.С. Сурхондарёнинг ноёб ҳайвонлари // Ниҳол нашриёти, 
Тошкент, 2018 
"Prospects of Development of Science and Education" Conference Proceedings
27 July 2020
www.openscience.uz
30

---