биланмуҳокамақилишимумкин.Буўтказиладиганаудитнингтаъсирчанлигини
ошириш ва аудиторлик амалларини корхона ходимлари фаолияти билан
мувофиқлаштиришгаимконяратади.
Аудитор режани яхши ва сифатли тузиш ҳамда ишларнингкутилаётган
ҳажминианиқҳисобгаолишучунэнгаввало:
аудиторликтекширувиўтказишшартномасишартлариниўрганиши;
ўтказиладиганаудитнингэнгмуҳиммасалалариниажратиболиши;
махсусэътиборталабқиладиганшартларнианиқлаши;
текшириладиганкорхонафаолиятинингпредметиниҳисобгаолганҳолдаянги
қонунлар, низомлар, йўриқнома-
лар ва бошқа алоқадор меъёрий
ҳужжатларнингаудитгатаъсириниўрганиши;
текшириладиган корхонанинг ҳисоб тизими ва ички аудит тизимининг
ишончлиликдаражасинианиқлаши;
ичкиаудиторларнингишларинивауларниаудитгажалбқилишмумкинлигини
таҳлилқилиши;
корхонанинг алоҳида балансга ажралиб чиқарилган филиаллари,
ваколатхоналари,бўлимлари ва махсус бўлинмала-
рида аудит ўтказиш
мақсадгамувофиқлигиниўрганиши;
экспертларнижалбқилишзарурлигинианиқланишилозим.
Аудиторликтекшируви чоғидааудитрежасигатузатишлар киритилиши
мумкин.
Аудиторлартекшируввақтидаулартомониданбажариладиганишларнинг
ҳажмивасифатинитасдиқлайдиган,асосийҳужжатларданбўлибҳисобланган,
иш ҳужжатларинитузишларилозим.Буҳужжатларихтиёрийшаклдатузилиб,
уларда мижоз тўғрисидаги зарур маълумотлар;бажариладиган ишларнинг
батафсил баёни бўлиши лозим.Хусусан қуйидагилар кўрсатилади:текширув
ўтказиш услуби (
ёппасига ёки танлаб)
,ёки текшириладиган ҳужжатларнинг
ҳажми;текширув натижасида аниқланган камчиликлар;текширувга тақдим
этилмагандастлабкивабошқаҳужжатларрўйхати;амалдагиқонун-
чиликкамос
келмасликлар;аниқланганкамчиликларнибар-
тарафқилиш усулларитўғрисида
аудиторнинг фикрлари;мижозининг молия-
хўжалик фаолиятини яхшилашга
қаратил-
ганбошқатавсиялар.
Шунингдек,иш ҳужжатларида:мижоз-
корхонанингичкихўжаликназорат
тизимини(
ушбутизимнингижобийтомонларивасалбийжиҳатлариниажратиб
кўрсатган ҳолда)
;ўтган йилдаги аудит дастури ва унингнатижаларини акс
эттиришзарур.
Иш ҳужжатлари аудитнинг яхши режалаштирилганлигини,тўпланган
маълумотлар ишонарлилигини,аудиторлик хулосасининг амалга оширилган
аудит натижаларига мувофиқ-
лигини тасдиқлаши лозим. Зарур ҳолларда
аудиторҳақиқатанҳам айнаншундайаудиторликхулосаситузиш учунетарли
гувоҳликлартўпланганлигиниҳамбаҳолашизарур.
Иш
ҳужжатларидаги
тафсилотларнинг тасдиқланган
молиявий
ҳисоботдаги маълумотлардан фарқ қилмаслиги ўта муҳимдир.Аудиторлик
хулосаларияққолваиккихилмаънобилдирмайдиганбўлишилозим.
Иш ҳужжатларидааксэттирилганёзувларгаасосанаудиторликҳисоботи
вааудиторликхулосаситузилади.
Аудиторнингишҳужжатларимахфийҳисоб-
ланади.Аудитякунланганидан
сўнгишҳужжатлариниҳимоя-
лашбўйичабарчазарурийчораларкўрилишикерак.
Иш ҳуж-
жатлари бегона шахсларга, агар бошқа ҳолатлар Ўзбекистон
Республикасиқонунчилигидакўздатутилмаганбўлса,фақатмижоз-
корхонанинг
розилигибиланберилишимумкин.
Аудиторликташкилотларинингиш фаолиятиниумумийрежалаштириш икки
босқичгабўлинади.Биринчибосқичдатекшириладиганкорхонаўрганилиб,баён
Do'stlaringiz bilan baham: |