6
Istiqbol g‘unchalari
1-(27
9
)
son
Turfa olam
Bu yil 29
-
fevral sanasida
tug
‘
ilgan insonlar o‘z taval
-
lud
ayyomlarini nishonlash
imkoniyatiga ega bo‘li
-
shadi. Sababi 2020-yil kabi
-
sa yili hisoblanadi. Odatda
har to‘rtinchi yil, to‘rtga
qoldiqsiz bo‘linadigan yillar
kabisa yili bo‘lishi barchaga
ma'lum. Bu yilda boshqa
yillardagidan farqli ravishda
fevral oyi 29 kundan iborat
bo‘ladi.
Darvoqe, “kabisa” so‘zi arabcha “kabasa”,
ya'ni “chuqurni to‘ldirish”, “to‘ldiruvchi” degan
ma'noni anglatadi.
Tarixdan ma'lumki, kabisa yili eramizgacha
bo‘lgan 45-yilning 1 yanvaridan qo‘llanila
boshlangan. Kunning bunday hisob-kitob usuli
asoschisi Rim imperatori Yuliy Sezar sanaladi. U
Iskandariyadagi Sozigen boshliq munajjimlariga
astronomik yil hisobi bo‘yicha kun va soatni aniq
belgilash uchun farmon bergan.
Hisob-kitoblar
yakuniga ko‘ra, yil 365 kun-u 6 soatdan iborat
bo‘lgan. Munajjimlar esa yilning kunini
tenglashtirish, ya'ni ortib qolgan 6 soatni yilga
kiritish uchun hukmdorga to‘rt yilda bir marta
kabisa yili bo‘lishi kerakligini taklif qilishgan.
Chunki to‘rt yilda har yili olti soatdan qo‘shilib,
bir kecha-kunduz “ortib” qoladi. Ana
shu bois
har to‘rtinchi yilning fevrali 28 emas, balki 29-
sana bilan yakunlanadi. Shu tariqa eramizdan
avvalgi 45-yil tarixda ilk kabisa yili bo‘lib
qolgan. Keyinchalik astronomik asboblar
rivojlana boshlagach, bir yil Sezar davrida
aniqlanganidek, 365,25 kun emas, taxminan 365
kun 5 soat 49 daqiqa ekani aniqlangan.
Baxitjan SERIKBAYEV,
Uchquduq tumanidagi 9-maktabning
geografiya fani o‘qituvchisi.
Kabisa yili haqida bilasizmi?
Kabisa yili haqida bilasizmi?
to‘qimalariga
yetkazish bolalarda kariyes, raxit paydo
uchun javobgardir. Agar bo‘lishi mumkin. Ta'kidlash joiz
-
inson tanasida gemoglobin ki, bolalarda va qariyalarda D
yetishmovchiligi bo‘lsa, un
-
vitamini yetishmovchiligi ko‘p
-
Ma'lumki, bahor
da barcha organlar va to‘
-
roq uchraydi.
Aynan bu vitamin
fasli kelishi bilan in
-
qimalar yetarli miqdorda suyak va mushak to‘qimalarining
son organizmi har
kislorod bilan ta'minlanmaydi rivojlanishi uchun zarurdir. Shu
-
qachongidan ham ko‘p
-
va samarali ishlay olmaydi. Bu esa ning uchun uni to‘g‘ri miqdorda
roq vitaminlarga ehtiyoj sezadi.
kamqonlikka olib keladi.
iste'mol qilish yoshlik va keksalik
Bahorgi vitamin yetishmasligi
davrlarida,
shuningdek, homila
-
Yod yetishmovchiligi muam
-
hattoki xilma-xil ovqatlanadigan,
dor ayollar uchun juda muhimdir.
mosi
ham
aholi orasida juda keng
sabzavot va mevalarni ko‘p is
-
tarqalgan. Yod yetishmasligida
Darvoqe,
D vitamini quyosh
-
te'mol qiladigan kishilarda ham
teri quruqlashib, ko‘zlar, osh
-
da ishlab chiqariladi va oziq-
uchraydi.
qozon, ovqat hazm qilish va xotira ovqatlar orqali uni kerakli miq
-
Agar
insonda temir moddasi
bilan bog‘liq xastaliklar yuzaga dorda o‘zlashtirish qiyin. Shunga
yetishmasa, kuchli charchoq, bosh
keladi. Kartoshka, qulupnay, qaramay, tovuq tuxumlari va
aylanishi
va uyqusizlik holatlari
xurmo va dengiz mahsulotlarini yog‘li baliq orqali me'yorni saq
-
kuzatiladi. Shuningdek, oyoq va
ko‘proq iste'mol qilish yod tan
-
lashga harakat qilish mumkin.
qo‘llarning shishishi, oyoqlarning
qisligining oldini oladi.
bezovtalanishi, tez-tez nafas
D darmondorisi “quyosh vita
-