Ildiz va ildiz sistemasi

Madaniy o’simliklarning ildiz tizimi barcha agrotexnik uslublariga (chopish, o’g’itlash, sug’orish yovvoyi o’tlardan tozalash) bog’liq holda o’zgarib turishi mumkin.

Tabiiy sharoitda o’sgan o’simliklarning ildizlari o’sishiga barcha shart-sharoitlar etarli bo’lganda, ildizlar cheksiz o’sadi. Lekin ildizlarning o’sishiga va shoxlanishiga atrofdagi boshqa o’simliklarning ildizlari va er ustki organlari katta ta’sir ko’rsatadi. Masalan, issiq xonalarda o’sgan katta bir tup javdar ildizining umumiy uzunligi 623 km, bir sutkada o’sgan barcha ildizlarning umumiy uzunligi 5 km ni tashkil etadi. SHu tupning umumiy ildiz yuzasi 237 m2 bo’lib, er ustki qismining sathidan 130 marotaba ko’proqdir.

Ko’p yillik o’simliklarning ildiz sistemasida har vaqt ba’zi ildizlar o’lib, boshqalari ularning o’rniga paydo bo’lib turadi.

• Bir yillik o’simliklarning ildizlari esa vegatatsiya davomida o’sadi, shoxlanadi va vegatatsiyasining oxirida er ustki qismi bilan birgalikda o’ladi. Piyozli va to’g’anoqli o’simliklarning vegetatsiyasining oxirida barcha ildizlar quriydi, keyingi yili vegetatsiyasi boshlanganda qaytadan yangi ildizlar paydo bo’ladi.
• Vaqti-vaqti bilan siyrak yomg’ir yog’adigan qurg’oqchil mintaqalarida, yomg’ir tuproqning faqat ustki qisminigina namlaydi, shu vaqtda o’simliklar erdagi ozgina namlikdan foydalanib olish uchun qo’shimcha efemer ildizlarni hosil qiladi, tuproq qurishi bilan bu ildizlar ham o’ladi.
• Ko’pchilik o’tsimon o’simliklar va daraxtlarning ildizlari o’sishdan to’xtaganda ildizning uchki qismi va qini po’kaklashib himoya g’ilof hosil qiladi ya’ni - metokutinizatsiyalashadi. Bahorda g’ilof yorilib, o’suvchi ildiz apeksi hujayralari bo’lina boshlaydi.
• Ildizlarda birlamchi to’qimalarining kelib chiqishi va o’sishi. Ildizlarning o’sishi noqulay sharoit (past harorat, suvsizlik) bo’lmasa to’xtamaydigan jarayondir. Ildizlar tuproqlarda uchragan qarshiliklarni enggan holda, avvalgi yilgi o’lgan va chirigan ildizlarning o’rnini to’ldirib, tuproq gorizonti bo’ylab tarqaladi.
• Ildizlarning poyalaridan farqi shuki, apekal meristema faqat ichkarigagina emas, balki tashqariga ildiz qinini to’ldirgan holda hujayralar hosil qiladi.
• Ildizlarni apeksidagi initsial hujayralarning soni va joylashishi, ulardan to’qimalarning hosil bo’lish tartibi turli sistematik guruhlarga kirgan o’simliklarda turlicha bo’ladi.

• КАКТУСНИНГ ИЛДИЗ ТИЗИМИ

• 14.06.22

• ИЛДИЗЛАР ОРКАЛИ ВЕГЕТАТИВ КУПАЙИШ

• ЛАНДЫШНИНГ ИЛДИЗПОЯЛАРИ ЁРДАМИДА КУПАЙИШИ

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!