Иктисодиёт назарияси фани



Download 1,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/72
Sana22.02.2022
Hajmi1,77 Mb.
#111955
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   72
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi maruzalar matni okuv qollanma

 
Асосий таянч тушунчалари: 
1. Эхтиёжлар- инсон талабини кондирувчи моддий ва номоддий неъматларга булган хаётий заруриятидир.
2. Ижтимоий-иқтисодий эхтиёжлар-кишиларни яшаши, тирикчилик воситаларига эга булиши, улгайиши, 
камолотга етиши ва меҳнат килишга зарур булган махсулотлар ва хизматлар мажмуасидир.
3. Гурухий эхтиёжлар- у ёки бу жамоага бирлашган инсонларни умумий истеъмолидир.
4. Умумжамият эхтиёжи- бу якка шароитдаги ва яхлит холдаги жамият истеъмолининг йигиндисидир.
5. Иқтисодий манфаат –бу кишиларнинг иқтисодий сохадаги эхтиёжларининг бир куринишидир.
6. Турмуш даражаси- ахоли эхтиёжларининг кондирилиш меъёридир.
7. Ресурсларнинг камёблиги- эхтиёжларнинг чексизлиги ва узгариши туфайли уни таъминлаб бориш учун керак 
булган ишлаб чиқариш ресурслари (табиий ресурслар, меҳнат ресурслари, техника ва технология) чекланганлигини 
билдиради.
8. Эхтиёжларнинг трансформацияси-у ёки бу эхтиёжни бошка эхтиёжга айланиб кетиши билан, янги эхтиёжни 
пайдо булишини билдиради.
9. Эхтиёжларни юксалиш қонуни- бу умумиқтисодий қонун булиб жамият аъзоларининг бутун ахолининг 
эхтиёжлари узулуксиз юксалиб боради, эхтиёж микдор жихатидан усади, таркиби янгиланиб боради, эхтиёжларнинг 
янгиси пайдо булади ва мураккаблашиб боради.
10. Иш кучи -меҳнат килишга лаёкатли булган инсоннинг аклий ва жисмоний кобилияти йигиндисидир.
11. Меҳнат предмети (ашёси)- инсонни меҳнати таъсир киладиган, махсулотлар ишлаб чиқаришга 
ишлатиладиган нарсалардир (ер, сув, материаллар, хомашёлар ва бошкалар).
12. Меҳнат куроллари- инсон меҳнати билан меҳнат ашёларига, табиатга таъсир килиш учун ишлатиладиган 
турли хилдаги машиналар, асбоб ускуналар, тракторлар, комбайинлар ва хар хил курилмалар мажмуасидир.
13. Капитал- ишлаб чиқариш ва хизмат курсатиш сохаларида ишлатилиб даромад ва купайиб келган даромад 
келтирувчи ишлаб чикарувчи воситалари, товарлар ва пул маблагларидир.


15 
14. Ишлаб чиқариш жароёни- бу моддий ва маънавий неъматлар яратиш учун ишлаб чиқариш воситалари 
билан иш кучининг кушилишидир.
15. Ижтимоий ишлаб чиқариш- бу узаро бир бири билан узвий богланган барча индивидуал ишлаб 
чиқаришларнинг бирлигидир.
16. Тадбиркорлик кобилияти- кишида мужассам булган ташаббускорлик, ташкилотчилик, ишбилармонлик
сохибкорлик, иқтисодий хафдан, жавобгарликдан куркмайдиган хислатлардир.
17. Ялпи ижтимоий махсулот- бу маълум вақтда бир йил мобайнида ишлаб чикарилган, яратилган моддий 
неъматлар хажмидир.
18. Ички миллий махсулот-бу бир йил давомида мамлакат худудларида хосил килинган ва бевосита 
харидорларга етиб борадиган барча тайёр товарлар ва курсатилган хизматларнинг талаб ва таклиф асосида 
шаклланадиган бозор бахосидаги кийматидир.
19. Соф миллий махсулот- ишлаб чиқаришда ва хизмат курсатиш сохаларида банд булган ходимларнинг 
сарфланган меҳнати билан вужудга келтирилган янги махсулот. Янги махсулот барча яратилган махсулот ички
миллий махсулотдан ишлаб чиқариш жароёнида истеъмол килинган асосий воситалар амортизациясини ажратиб 
олингандан колган кисмидир.
20. Зарурий махсулот- ишчи ва ходимларни зарурий иш вактида яратилган ва уларга бериладиган махсулот ёки 
пул шаклидир.
21. Кушимча махсулот- ишлаб чикарувчиларнинг кушимча иш вактида яратилган махсулоти булиб, соф 
махсулотнинг зарурий махсулотдан ортикча кисмидир. Бу махсулот тадбиркорларга, мулкдорларги ва давлатга 
тегишлидир.
22. Уртача махсулот- жалб килинган иш кучи ва капиталнинг бир бирлигига тугри келадиган махсулот 
микдоридир.
23. Кушилган махсулот- сунги кушилган омил: капитал капитал ёки ишчи кучи хисобидан ошган, купайган 
махсулот.
24. Кушилган капитал- ишлаб чиқаришга сарфланган капитал устига яна кушилган капитал.
25. Ишлаб чиқариш функцияси-ишлаб чиқариш омиллари билан унинг самаралари уртасидаги боғлиқликни 
билдиради.
26. Ер-сув-бу тупрок унумдорлиги, утлоклар, сувлар, урмон, казилма бойликларидан иборат булган табиий 
ресурслардир.

Download 1,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   72




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish