|
Ikkinchi ilmiy-texnika inqilobi : Transport inqilobi. Ichki yonuv dvigateli, avtomobillar. (XIX asr oxiri - XX asr boshi) Reja - Transport inqilobi.
- Ichki yonuv dvigateli. Avtomobillar.
XIX asr oxiri XX asr boshlarida jahon ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi o‘ta yuqori sur'atlarda amalga oshdi, natijada jahon sanoat ishlab chiqarishi hajmi o‘sdi.
Bu o‘sish shu davrda amalga oshgan ilmiy-texnik inqilobi (ITI) bilan bog‘liq.
Ikkinchi sanoat inqilobi The Ikkinchi sanoat inqilobi Bu 1850-1870-1914 yillarda sodir bo'lgan ulkan ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar bilan tavsiflangan tarixiy davr edi. Ushbu o'zgarishlarga kimyo, neft, elektrotexnika va metallurgiya sanoatidagi texnik taraqqiyot hamda ixtirolarning paydo bo'lishi sabab bo'ldi. Elektr va neft
Ushbu davrni belgilagan yana bir xususiyat - bu ikkita muhim energiya manbalarining paydo bo'lishi edi: elektr va neft. Ular olib kelgan o'zgarishlar sanoatdan transportgacha bo'lgan jamiyatga ta'sir ko'rsatdi.
- Ayni paytda transport narxi katta pasayishni boshdan kechirdi. Bu tijorat sayyoramizning turli qismlarini yanada iqtisodiy jihatdan bog'lab, o'z faoliyat doirasini kengaytirishga imkon berdi. Xuddi shu tarzda, u aholining umumiy migratsiyasini qo'llab-quvvatladi.
- Eng keng tarqalgan transport vositasi temir yo'l bo'lib davom etdi, u ham ajoyib evolyutsiyaga ega edi. Masalan, Evropa 1840 yilda atigi 4000 kilometr temir yo'l liniyasidan 1870 yilda 100000 km ga o'tdi.
Temir yo'l sanoat inqilobining buyuk dvigateli hisoblanadi. Uning qurilishi nafaqat minglab ish o'rinlarini ta'minlabgina qolmay, balki sanoat uchun foydali bo'lgan zarur materiallarga bo'lgan talabning oshishiga olib keldi.
Bunday dvigatelni birinchi bo'lib 1876 yilda motorli davrni boshlagan Nikolaus Otto boshladi. Bir yil o'tgach, benzin Karl Benz tomonidan olib borilgan tadqiqotlar tufayli ushbu dvigatel uchun yoqilg'i sifatida tabiiy gaz o'rnini bosdi
Yana bir inqilob neftning enrgiya manbai sifatida ishlatadigan ichki yonish dvigatelining ixtirosi bilan sodir bo'ldi.
Transport
Transport - ikkinchi ITIning muhim yo‘nalishiga aylandi, transportning yangi turlari paydo bo‘ldi va mavjud vositalari takomillashtirildi.
Tashish hajmi va tezligini oshirish ehtiyoji temiryo‘l texnikasini takomillashtirishga sababchi bo‘ldi. XIX asr oxirida po‘latdan ishlangan temiryo‘l relslariga o‘tish yakunlandi. Po‘lat ko‘pincha ko‘priklar qurilishida keng qo‘llanilar edi.
- Ichki yonish dvigateli - yonilgʻining kimyoviy energiyasini mexanik ishga aylantirib beradigan porshenli issiqlik dvigateli. Gaz bilan ishlaydigan birinchi yarokli Ichki yonish dvigatelini fransuz mexanigi E. Lenuar (1860) loyihalagan; 1876 yilda nemis kashfiyotchisi N. Otto ancha mukammal 4 taktli Ichki yonish dvigateli yasagan.
- Bir yil o'tgach, benzin Karl Benz tomonidan olib borilgan tadqiqotlar tufayli ushbu dvigatel uchun yoqilg'i sifatida tabiiy gaz o'rnini bosdi. Ko'p o'tmay Rudolf Dizel lokomotivlar va yuk tashish uchun neft dvigatelini yaratdi.
- Ushbu ixtirolar tez orada sanoatda qo'llanilib, avtomatik mashinalarning kengayishiga sabab bo'ldi.
Bu vaqt ichida ixtirolarning soni juda katta edi. Eng muhimi, bug 'dvigateli, samolyot, telefon yoki lampochka
Portlash dvigateli
Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, ichki yonish dvigateli sanoatdan transportgacha bo'lgan barcha sohalarda katta o'zgarishlarga olib keldi. Yog 'yordamida bug' o'rnini egalladi.
.
Mashina
Mashinani kim ixtiro qilgani aniq emas, ammo Daimler va Benz 1880 yillarda benzinli mashinalarni ishlab chiqarganligi ma'lum. Keyinchalik Levassor avtomobilga ichki yonish printsipini qo'llagan.
Ushbu dastlabki modellar, shubhasiz, juda ibtidoiy edi va ular oddiy transport vositasi sifatida hayotga aylanishiga bir necha yil vaqt ketdi.
Avtomobil bilan bog'liq bo'lgan yana bir raqam - bu mahsulotni har qanday ishchi uchun arzonlashtirishi bilan bir qatorda ushbu mahsulotni seriyali ishlab chiqarishni yo'lga qo'ygan tadbirkor Genri Ford edi.
Avtomobil Avtomobil (lotincha: mobilis – harakatchan) – dvigatel yorda-mida harakatga keltiriladigan relssiz transport vositasi. lovchilar va yuk tashishga mo‘ljallangan.1751 – 52 yillarda Nijniy Novgorod gubernyasi (Rossiya) dehqoni Leontiy Shamshurenkov ikki kishi oyog‘i bilan yurgi-ziladigan "o‘ziyurar aravacha" qurdi. Shu tariqa avtomobillar rivojlanishi tarixi boshlandi desak mubolag’a bo’lmaydi. 2-sanoat inqilobidan keyingi davrda bu sanoat turida katta ozgarishlar yuz berdi, oyog‘i bilan yurgi-ziladigan "o‘ziyurar aravacha" dan boshlangan tarix hozirgi kunga kelib insoniyat hayotining ajralmas qismiga aylandi
Do'stlaringiz bilan baham: |
