Ikki qanotlilar (diptera) turkumi

Chivinlar(CULCIDAE)

• Bularning 2mingdan ortiq turi ma’lum;ular asl chivinlar oilasi ham deb nomlanadi.Ularning og’iz organlari sanchib so’ruvchi tipda bo’lib,urg’ochilari qon so’radi,erkaklari esa gul nektari bilan oziqlanadi.Urg’ochilari tuxumlarining yetilishi uchun ularga qon kerak bo’ladi.

Chivinlarning hid bilish organlari yaxshi rivojlanga bo’lib,ular ter hidini va nafas olganda chiqadigan karbonat angidrid gazi konsentratsiyasining o’zgarishini yaxshi sezadi.Chivinlar juda serharakat hasharotlar.Ular qon so’rish uchun bir necha km masofaga uchib borishi mumkin.M:tajribada chivinlar 18km masofaga uchib borganlaigi kuzatilgan.

Chivinlarning hid bilish organlari yaxshi rivojlanga bo’lib,ular ter hidini va nafas olganda chiqadigan karbonat angidrid gazi konsentratsiyasining o’zgarishini yaxshi sezadi.Chivinlar juda serharakat hasharotlar.Ular qon so’rish uchun bir necha km masofaga uchib borishi mumkin.M:tajribada chivinlar 18km masofaga uchib borganlaigi kuzatilgan.

Kunduz kunlari chivinlar daraxtlarning kovagida,yerto’lalarda va o’tlar orasida yashirinib yotadi.Kun botganda asosan faol hayot kechirishga o’tadi.Agar qulay sharoit bo’lsa ular qishda ham rivojlanib qon so’rishi mumkin.

Urg’ochi pashshalar tuxumlarini tinch oqadigan hovuz va ko’lmak suvlarga,nam tuproqlarga va hatto suvli bochkalarga ham qo’yadi.qurtlar atmosfera havosi bilan nafas oladi buning uchun ular vaqti-vaqti bilan suv yuzasga ko’tarilib turadi.Bir mavsumda chivinlarning 4-6 nasli rivojlanadi

G’urra yasarlar(CECIDOMYIIDAE)

• Ushbu oila vakillari mayda chivinlar bo’lib,ularning 3,5ming atrofida turi mavjud.Ularning mo’ylovlari uzun,lichinkalarining boshi reduksiyaga uchragan.Ko;kragining pastki qismida cho’psimon o’simtasi ya’ni kurakchasi mavjud.Qurtlari o’simlikninh turli qisimlarida bo’rtma ya’ni g’urra hosil qiladi.Ushbu bo’rtmalar qurtlardan ajralib chiqadigan o’stiruvchi moddalar ta’sirida paydo bo’ladi.Hat bir hasharot faqat ma’lum bir o’simlikda g’urra hosil qilishi mumkin.Bo’rtmalarning shakliga ko’ra ularning turini aytib berish mumkin.Ularning imagosi oziqlanmaydi va faqatgina 2-3 kun yashashi mumkin.Gessen chivini(Mayetiola destructor) g’alla ekinlariga zarar keltiradi va Yevropa,Osiyo,Shimoliy Amerikada tarqalgan