Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

1-MAVZU: FALSAFA FANINING PREDMETI, MAZMUNI VA JAMIYATDAGI ROLI 

 

 

 

  

  

  

  

16 

 

 

 

Dunyoqarashni  shakllantirish  funksiyasi 

insonning  o‘z-o‘zini  va  o‘zini  qurshagan  borliqni 

tushunishi,  shuningdek,  turli  voqealar,  hodisalarni  va  o‘z  burchini  qanday  talqin  qilishida 

namoyon bo‘ladi. 

Yuqorida ko‘rsatib o‘tilganidek, inson dunyoqarashida e’tiqodlar va  bilimlar, 

tuyg‘ular va emotsiyalar, oqilonalik va irratsionallik, tajriba, intuitsiya va hokazolar chambarchas 

bog‘lanadi. 

 

 

Falsafaning gnoseologik funksiyasi 

tajribada sinash, tavsiflash yoki shak-shubhasiz inkor etish 

mumkin  bo‘lmagan,  ya’ni  fan  ochib  berish,  tadqiq  etish  va  tahlil  qilishga  qodir  bo‘lmagan 

narsalar  va  hodisalarni  oqilona  yo‘l  bilan  tushuntirishga  harakat  qilishdir

.  Falsafa  u  yoki  bu 

mohiyati  aniqlanmagan  yoki

 

kam  o‘rganilgan  hodisalarni  tushuntirishga  nisbatan  o‘z 

yondashuvlari,  nazariyalari  va  gipotezalarini  taklif  qilar  ekan,  ularni  bilishga  bo‘lgan 

qondirilmagan

 

qiziqish  o‘rnini  muayyan  darajada  to‘ldiradi,  shu  tariqa  mifologik  va  diniy 

fantaziyalarga kamroq o‘rin qoldiradi.  Falsafa gnoseologiyada  hal qiladigan  boshqa

 

bir  muhim 

vazifa  «Haqiqat  nima?»  «Uning  mezonlari  qanday?»  degan  masalalar  bilan  bog‘liq,  zero  har 

qanday  bilish  jarayoni  oxir-oqibatda,  u  yoki  bu  tarzda  haqiqatning  tagiga  etishga  qarab  mo‘ljal 

oladi, bu esa eng muhim masaladir.