Ijtimoiy ne`mat, assimetrik axborot reja: Mahsulotlarning turli XIL turlari

4.Axborot assimetriyasi va ijtimoiy siyosat
Biz ikki turdagi axborot assimetriyasini ko`rib chiqdik: ahloqiy havf va zararli tanlov. Biz odamlarni tekhirish va signal berish muammolarida qay tarzda o`zini tutushini ko`rib chiqdik. Endi, assimetrik ma’lumotni o`rganish bizga ijtimoiy siyosatni olib borishda qanday yordam berishini ko`rib chiqaylik. Bozorning yutuq sari borishi va muvaffaqiyatsizlikka erishishi orasidagi keskinliklar mikroiqtisodiyotning asosiy mavzusidir. 7 bo`limda aytib o`tilganidek, talab va taklifning tenglik nuqtasi samaradorligi uning jamiyat olishi mumkin
bo`lgan bozordagi jami ortiqlikni(taklifning talabdan ortishi) ko`paytirib beradi. Adam Smitning ko`rinmas qo`li to`liq o`z ishini qilayotganday ko`rinadi. Bu xulosa, tashqi ta’sir (10 bo`lim) ijtimoiy xom ashyolar (11 bo`lim), nomukammal bozor raqobatdoshligi (15-17 bo`limlar), va qashshoqlik (20 bo`lim) kabi vaziyatlarning tasirini o`rganib chiqilganidan so`ng yo`qga chiqarildi. Bu kabi hodisalar, hukumatni ba’zida bozorning ahvolini yaxshilay olishini ko`rsatadi. Assimetrik ma’lumotni o`rganib chiqish, bizga bozordagi hodisalardan ogoh bo`lishga yangi sabab beradi. Bazi odamlarning boshqalarga nisbatan bozor haqida
ko`proq bilishi, tovar aylanishini yomonlashtirishi mumkin. Masalan, sifati yaxshi bo`lgan haydalgan mashina sotuvchilari , haridorlarning yomon mol olib qo`yish qorquvidan mashinasini sotishi qiyin bo`ladi. Yoki, Sug’urta kompaniyalarining qattiq kasal bo`lmaganlar va jiddiy kasalligi bor odamlar bilan birga ishlashi sababli, jiddiy kasal bo`lmagan odamlarga past narxdagi sog’lik sug’urtasini olish muammo bo`ladi.
Ya’na, ba’zi vaziyatlarda assimetrik ma’lumot hukumatni aralashishiga ham olib keladi, va 3 ta faktlar bu muammoni yanada chigallashtiradi. Birinchisi, yuqorida aytib o`tilganiday shaxsiy sektorning assimetrik ma’lumotni o`zining shaxsiy tekhirish va signal berish yo`llari bilan hal etishi mumkin. Ikkinchisi, hukumat kamdan-kam holatlarda shaxsiy guruhlardan ko`proq ma’lumotga ega bo`ladi. Shuning uchun ham assimetrik muammo paydo bo`lganida siyosatchilar natijaning noaniqligi sababli bozorni ahvolini yaxshilashda qiynalishadi. Uchinchidan esa, hukumatning o`zi nomukammal institutdir, bu haqida esa kelgusi mavzularda aytib o`tiladi.