«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

Mahsulot mehnat sarfi  3,85 % ga nisbatan 

 

( 423/2200 : 400/2000 = 0,9615) 

 

Mehnat  sarfining  pasayishi  bo’yicha  o’lchangan  mehnat  unumdorligining 

o’sishi o’sha 4 % ni tashkil qilgan. 

                                 

     (1/0,9615+ 1,04 yoki 400/2000:  423/2200+ 1,04) 

 

         Amaliy  hisob-kitoblarda  mehnat  unumdorligi  o’zgarishi  indeksi  (Imu) 

mehnat sarfi indeksiga teskari  o’lchov sifatida aniqlanadi va aksi 

 

I

MY

= 1: It va It = 1:I

MY 

 

 

Foizlardagi  hisob-kitoblarda  (a-  mehnat  unumdorligi,  v-mehnat  sarfi) 

quyidagilardan foydalaniladi: 

 

 A =  v x 100/100- v;                                  V = a x 100/ 100 + a; 

   

Vaqt  birligida  mahsulot  ishlab  chiqarish  ham  mahsulot  hajmi  kabi 

ko’rsatkichlarda: natural, shartli- natural, mehnat va qiymat birliklarida o’lchanadi. 

Hisob- kitoblarni amalga oshirishda quyidagilarga e’tibor berish zarur: 

Vaqt  masshtabi  bir  xil  bo’lishi  kerak.  Masalan,  8  soatlik  ish  kuni  qabul 

qilingan  bo’lsa,  davomiyligi  boshqacha  bo’lgan  ish  kunlarini  8  soatlikka  hisob- 

kitoblar orqali keltirish mumkin. 

Mehnat  unumdorligi  shartli-  natural  usulda  o’lchanganda,  mahsulotning 

boshqa qandaydir xususiyatlariga  ko’ra emas, balkm normativ mehnat salmog’ini 

hisobga olgan holda amalga oshirish zarur. 

Natural  ko’rsatkichlarni  nisbiy  normativ  mehnat  sarfi  koeffitsienti  orqali 

shartli-natural  ko’rinishga  keltirilganda  o’lchov  birligi  sifatida  eng  kam  mehnat 

sarfiga ega bo’lgan mahsulotni qabul qilish tavsiya qilinadi. 

Misol.

 Jadvalda keltirilgan ma’lumotlar asosida mehnat unumdorligi o’sishini 

shartli-natural ko’rsatkichlarda aniqlang. (Ishlovchilar soni o’zgarmaydi). 

---

306 

 

 

 

Mahsulot 

Mahsulot soni 

Bitta mahsulotning mehnat 

sarfi, norma- soat 

reja 

haqiqat 

№1 

100 

120 

20 

№2 

250 

225 

15 

№3 

760 

820 

5