Ijtimoiy-madaniy faoliyat va musiqa ta’limi

16-Mavzu: Boshqaruv qarorlari
Reja:
1.Menejerning qaror qabul qilish jarayoni
2.Qaror qabul qilishdagi yondashuvlar
3.Qabul qilingan qarorlar nazorati

Tayanch so’z va iboralar: Boshqaruv qarorlari, qarorlar qabul qilish jarayoni, menejer qarori, qaror qabul qilishda xodimlar ishtiroki, qaror, dolzarb muammolar, muammoni o’rganish, samaradorlik mehanizmi, muqobil variant tanlash, qaror ijrosini uyushtirish.
Menejer faoliyatida muhim ko'rsatkichlardan bin uning to'g'ri qaror qabul qilish qobiliyatidir. Boshqaruv qarori degan­da nima tushiniladi? Qaror — bu boshqaruv faoliyatining oxirgi natijasi. Qaror qabul qilish va ishlab chiqarish — bu boshqaruv faoliyatining asosiy shakli bo'lib rahbar mehnatining mazmuni, jamoaga ta'sir etish jarayonidir. Boshqaruv qarori 2 holatda ishlatiladi: 1-holatda kimdir yoki nimadir tomonidan o'rnatilgan akt, qabul qilingan ish reja, qaror va boshqalar. 2-holatda esa bir necha variantlar ichidan optimal variant tanlash.
Dolzarb muammolar paydo bo'lganda qaror qabul qilinadi. Muammo deb, murakkab nazariy masala yoki amaliy vaziyat yechimini topish zaruriyatiga aytiladi.
Boshqaruv qarorining asosiy unsurlariga masala, vosita (masala yechimi uchun zarur bo'lgan), javobgarlik (kim uni qabul qilishi) va muddat, Menejer boshqaruvni 4 funksiyasini ya'ni, rejalashtirish, tashkiliy, nazorat va rag'batlantirish (motivlash- tirish) bajarishi bilan, har biri bo'yicha qaror qabul qilib boradi.
Qarorni ishlab chiqarish va qabul qilish — bu rahbar faoli­yatida tashabbuskor jarayon. U quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:

• 
  maqsadni qo'yish va uni ishlab chiqarish;
  
• 
  muammoni o'rganish;
  
• 
  qaror qabul qilishda samaradorlik mezonini tanlash va asoslash;
  
• 
  qaror variantlarini ko'rib chiqish;
  
• 
  muqobil variantni tanlash;
  
• 
  qaror qabul qilish;
  
• 
  qaror ijrosini uyishtirish;
  
• 
  qarorning bajarilishini nazorat qilish.
  

QAROR QABUL QILISHDAGI YONDASHUVLAR
Boshqaruv tajribasida qaror qabul qilishda 2 asosiy yondashuv vujudga keldi: individual va guruhli.
Individual yondashuvda qaror qabul qilishni markazlashgan- ligi asosiy rol o'ynaydi. Bunda tashkilotda asosan qarorlar yuqori bo'g'inda qabul qilinadi, qoida bo'yicha bitta yoki bir necha menejerlar ishtirok etadi. Ya'ni markazlashgan yondashuvda asosiy urg'u, qaror yuqori darajada qabul qilinishiga qaratiladi.
Guruhli yondashuvda qaror qabul qilish uchun ixtiyoriy boshqaruv darajasidagi menejer xodimlarni jalb etadi. Bunday holatda yuqori boshqaruv darajasidagi menejer mazkur qarorni qabul qilishga javobgar. Bu yondashuv bosh menejerni kundalik kichkina muammolarni yechish bilan o'ralashib qolishdan saqlaydi. Bu yondashuvning afzal taraflaridan bin, bu javobgar­lik va vakolat quyi boshqaruv darajasidagi xodimlarga beriladi. Bu esa qaror qabul qilishdagi samaradorlikni oshiradi.
Qaror qabul qilish jarayonini ko'rib chiqishda 2 asosiy holatni inobatga olmoq darkor:

1. 
   qaror qabul qilish qiyin emas, ammo yaxshi qaror qabul qilish qiyin;
   
2. 
   qaror qabul qilish — bu ruhiy jarayon, chunki rahbar qaror qabul qilishda ishlatiladigan usullar beixtiyorlikdan to yuqori mantiqiylikgacha variatsiya qilinadi. Bu yerda shuni ta'kidlash mumkinki, qaror qabul qilish jarayonida intuitiv, ya'ni fikrlashga asoslangan hamda ratsional xarakterga egadir.
   

QAROR QABUL QILISH JARAYONI
Qaror qabul qilish jarayonida menejer quyidagi savollarga javob bermog'i darkor: nima qilish? qanday qilish? ishni kimga yuklash? kim uchun qilish? qayerda amalga oshirish? va bu nima beradi?
Boshqaruv qarori qabul qilishning klassik yondashuvi ma'lum tartiblarga rioya qilish va majburiy bo'lgan ishlarni bajarishdan iborat.

INCLUDEPICTURE "G:\\madaniyat\\media\\image28.png" \* MERGEFORMATINET

1.