Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchllik munosabatlari

1-jadval

Mulkchilik  munosabatlari va huquqiy  vakolatlarning

 

taqsimlanishi

H olat la r

T asarruf

etish

Egalik  qilish

Foydalanish

Ishlab  c h iq a ­

rish  natijasini 

o ‘zlashtirish

Birinchi

zam in d o r

zam indor

zam indor

z am in d o r

Ikkinchi

zam in d o r

zam indor

ishchi

zam in d o r

U chinchi

zam indor

ijarachi

ijarachi

z am in d o r-

ijarachi

T o lrtinchi

zam indor

ijarachi

ishchi

zam in d o r-

ijarachi

Bunda 

mulkchilik 

munosabatlaridan 

kelib 

chiquvchi 

huquqiy  vakolatlarni  muayyan  yer  maydoniga  mulkchilik 

sharoitidagi  4  ta  holat  orqali  ko‘rib  chiqamiz.

Birinchi  holat. 

Yerning  mulkiy  egasi  zam indor  bo'lib, 

yerda  uning  o ‘zi  mehnat  qiladi  va  tabiiyki,  ishlab  chiqarish 

natijasini  ham  o ‘zi  o ‘zlashtiradi.

Tkkinchi  holat. 

Zamindorning  yerda  ishlash  uchun  vaqti 

etarli  bo‘lmaganidan  yollanma  ishchi 

mehnatini  q o ‘llay 

boshladi.  Natijada  yerdan  foydalanish,  ya’ni  uning  iste’mol 

xususiyatlaridan  bevosita  foydalanish  huquqi  ishchiga  o ‘tdi. 

Bunda  zam indor  ishchining  mehnati  uchun  m a’lum  ish  haqi 

toMaydi,  biroq,  ishlab  chiqarish  natijasini  o ‘zlashtirishni  o ‘z 

ixtiyorida  saqlab  qoladi.