Ijtimoiy-gumanitar fanlar

---

FARG'ONA DAVLAT UNIVERSITETI 
SIRTQI BO’LIM 
“IJTIMOIY-GUMANITAR FANLAR” KAFEDRASI 
Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha) 
“МАКРОИҚТИСОДИЙ ТАҲЛИЛ ВА
ПРОГНОЗЛАШ” 
FANIDAN 
MUSTAQIL ISHI 
 
Mavzu: 
«
Matematik modellashtirish
» 
Bajardi:
20.116guruh talabasi Mirzaakbarov Sanjarbek
Qabul qildi
: Baltabayeva M.

Farg’ona – 2023 

---

Mavzu:
Matematik modellashtirish
Reja: 
Kirish 
1. Milliy iqtisod sohalarida matematik usullar va 
modellarni qo„llashning zarurligi.
2. Optimal dasturlash usulining asosiy masalalari. 
3. Ikkilangan masalalarning iqtisodiy ma‟nosi .
Foydalanilgan adabiyotlar 
Xulosa
 

---

Kirish 
Hozirgi kunda iqtisodiyotning barcha soha va 
tarmoqlarida olib borilayotgan tub iqtisodiy 
islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirishda, 
iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilishda, matematik 
apparatdan har tomonlama keng foydalanish ijobiy 
natijalar beradi. Bozor iqtisodiyoti murakkab, o„zaro 
bir-birini taqozo etuvchi jarayonlardan iborat bo„lib, 
unga noaniqlik va tavakkalchilik elementlari xosdir. 
Bunday sharoitda iqtisodiy jarayonlarni o„rganishda 
iqtisodiy-matematik usullar va modellardan 
foydalanish kutilishi mumkin bo„lgan salbiy 
hodisalarning oldini olish imkonini beradi. 
«Matematik modellashtirish» fani ilmiy asoslangan 
qonuniyatlar asosida u yoki bu iqtisodiy 
jarayonlarning hozirgi holati asosida uning 
istiqboldagi o„zgarishlarini oldindan ko„rsatib 
berishga imkoniyat yaratadi. Chunki, bozor 
kon‟yunkturasini oldindan bashoratlamasdan turib, 
korxonalar mahsulotlar ishlab chiqarish va sotish 
strategiyasini belgilay olmaydilar. Bozordagi raqobat 
kurashi korxonalarga kelajakda o„z mahsulotlarini 
raqobatbardosh, sifatli va arzon narxlarda ishlab 
chiqarishni taqozo etadi. «Matematik 

---

modellashtirish» fanining asosiy maqsadi 
talabalarga murakkab iqtisodiy tizimlarni matematik 
modellashtirishning nazariy va uslubiy asoslarini 
o„rgatishdan, aniq iqtisodiy ob‟ektlar misolida 
modellarni yaratilishi, ularning iqtisodiy mazmuni, 
qo„yilgan masalalarni kompyuter dasturlarida 
yechish va olingan natijalarni iqtisodiy talqin qilish 
kabi bosqichlarni o„rgatishdan iboratdir. 
«Matematik modellashtirish» fani o„quv rejasidagi 
«Iqtisodiy-matematik usullar va modellar», 
«Ekonometrikaga kirish», «Iqtisodiyotda miqdoriy 
usullar», «Ehtimollar nazariyasi va matematik 
statistika» kabi fanlar bilan aloqada bo„ladi. Fanning 
birinchi bo„limida korxonalar darajasida 
optimallashtiruvchi modellar keltirilgan. Keyingi 
bo„limlarda diskret modellashtirish, stoxastik 
modellashtirish, milliy iqtisodiyot bo„yicha iqtisodiy-
matematik modellarni (ishlab chiqarish
funksiyaci, 
tarmoqlararo balans modellari, ekonometrik 
modellar) tuzilishi va ulardan amalda foydalanish 
asoslari keltirilgan.