"ijtimoiy fanlar" kafedrasi

Xulosa. 
Markaziy Osiyo xalqlari qadimgi tarixi va madaniyati rivojida 
buddaviylik muayyan o‘rin egallaydi. Bunga Markaziy Osiyo hududida joylashgan 
Dalvarzintepa, Quva, Zartepa, Qorovultepa, Ayritom mavzelaridan topilgan 
arxeologik qazilmalar, jumladan, Shakyamuni sanamlari, haykalchalar, ramziy 
g‘ildiraklar va stupa qoldiqlari, Shuningdek, marmardan yasalgan va juda Yaxshi 
saqlangan Budda haykali aniq dalolat beradi. Arxeologik qazilmalar natijasida 
topilgan yodgorliklar buddaviylikning o‘sha davrdagi mavqei haqida xabar beradi. 

---

122 
Shuningdek, ajdodlarimizning yuksak moddiy madaniyati, dini, urf-odati, tafakkur 
tarzi haqidagi tasavvurimizni boyitishga xizmat qiladi. 
Hozirgi davrda buddaviylik Janubiy, Janubiy-Sharqiy, Sharqiy Osiyo 
mamlakatlari Shri Lanka, Hindiston, Tailand, Laos, Mo‘g‘uliston, Kambodja, 
V’etnam, Xitoy, Singapur, Butan, Nepal, Malayziya, Koreya, Yaponiya, qisman 
Evropa va Amerika qit’asi, Rossiyaning Tuva, Buryatiya va boshqa hududlarda 
keng tarqalgan. 700 milliondan ortiq kishi buddaviylikning turli yo‘nalishlariga 
e’tiqod qiladi.
Mavzuni mustahkamlash uhun savollar: 
1.
Buddaviylik qanday tarixiy jarayonda kelib chiqdi? 
2.
Buddaviylik qanday ta’limotni ilgari suradi? 
3.
Bu din qachon va qanday yo‘l bilan Markaziy Osiyoga kirib keldi? 
4.
O‘lkamizning qaysi mintaqalarida buddaviylik yodgorliklari saqlangan? 
Mushtaqil ish topshiriqlari: 
1.O‘lkamizning qaysi mintaqalarida buddaviylik yodgorliklarini aniqlash. 
2. Buddaviylikning Markaziy Osiyoga kirib kelishi haqida referat 
tayyorlash. 
Adabiyotlar: 
1.
Beruniy, Abu Rayhon. Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar // Beruniy 
A.R. Tanlangan asarlar. I tom. – T., 1968. 
2.
Markaziy Osiyo dinlari tarixi / Mas’ul muharrir – Sh.Yovqochev. – T.: 
Toshkent Davlat SharqShunoslik instituti, 2006. 
3.
Mo‘minov A., Yo‘ldoshxo‘jaev H., Rahimjonov D., Komilov M., 
Abdusattorov A., Oripov A. Dinshunoslik. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta 
maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan. – T.: Mehnat, 
2004. 

---

123 
4.
Ochildiev A., Najmiddinov J. Missionerlik: mohiyat, maqsadlar, oqibatlar 
va oldini olish yo‘llari (Yuz savolga yuz javob). – T.: “Toshkent islom 
universiteti” nashriyot-matbaa birlashmasi, 2009. 
5.
Kon-Sherbok D., Kon-Sherbok L. Iudaizm i xristianstvo. Slovar. – M., 
1995. 
6.
Myuller M., Vundt V. Ot slova k vere. Mif i religiya (Istoriya religii). – 
M.: Izd-vo Eksmo; Sankt-Peterburg: Terra Fantastica, 2002.