Turkistonda sovet xokimiyatining urnatilishi va unga karshi qurolli harakat
Rossiyada 1917 yil fevral burjua-demokratik inkilobi, podsho xokimiyatining agdarilishi,
uning ulkamizga ta'siri. Ishchi va askar deputatlari soveti, musulmon mexnatkashlari shurosi,
Rossiya Muvakkat xukumati Turkiston kumitasining tuzilishi. Jadidlarning faollashuvi. «Shuroi
islomiya», «Shuroi ulamo» tashkilotlarining tuzilishi va ularning faoliyati. Umumturkiston
musulmonlarining kurultoylari. Jadid matbuot organlari.
Toshkent xamda ulkaning boshqa shaharlarida sovetlar xokimiyatining urnatilishi. Sovet-
larning III ulka kurultoyi, unda tuzilgan xukumat tarki-bi va kabul kilingan karorlarda ulug dav-
latchilik, maxalliy axolini kamsitish ruxining ifodalanishi.
Ulka musulmonlarining Kukonda chakirilgan favkulodda IV kurultoyi. Turkiston muxtori-
yatining tashkil etilishi. Bolsheviklar xokimiyatining maxalliy xalk irodasiga karshi chikishi va
katta kushin bilan Kukonga xujum kilishi. Kukon fojeasi. Turkiston muxtor xukumatining
agdarilishi.
Turkiston ASSRning tuzilishi. Turkkomissiya. Xarbiy kommunizm siyosati.
Fargona vodiysida sovet xokimiyatiga karshi qurolli harakatning boshlanishi, uning moxi-
yati, harakatlantiruvchi kuchlari, bosqichlari. Madaminbek, Ergash va boshqa kurboshilar.
Xiva xonligida ijtimoiy-iktisodiy va siyosiy vaziyat. Xiva xonligining zaiflashuvi. Jun-
aidxon. «Yosh xivaliklar» tashkiloti. Sovetlar xokimiyati kizil armiyasining Junaidxonga karshi
yurishi. Xiva xonligining agdarilishi. «Xorazm Xalk Sovet Respublikasi»ning tuzilishi.
Buxoro amirligida ijtimoiy-siyosiy axvol. «Yosh buxoroliklar» tashkiloti. Sovetlar xokimi-
yatining Buxoro amirligi ichki ishlariga aralashuvi. Frunze kumondonligidagi kizil armiyaning
Buxoroga xujumi va amir Said Olimxon xokimiyatining maglubiyati. Buxoro shaxrining vay-
ron kilinishi. Xalkning jabrlanishi. Amirlik boyligining Moskvaga junatilishi. «Buxoro Xalk
Sovet Respublikasi»ning tashkil etilishi. Sovetlar istibdodiga karshi qurolli harakatning uzok
yillar davom etishi.
323
- davlatlararo aloqalarda teng huquqlik va o’zaro manfaatdorlik, davlat milliy manfaatlarin-
ing ustunligi;
- tashqi aloqalarni ham ikki tomonlama, ham ko’p tomonlama kelishuvlar asosida rivojlanti-
rish, bir davlat bilan yaqinlashish hisobiga boshqasidan uzoqlashmaslik.
Tashqi siyosatdagi ochiq-oydinlik, teng huquqlik, demokratik prinsiplariga sodiqlik,
umuminsoniy qadriyatlarini uluQlash, respublika ijtimoiy hayotidagi demokratik jarayonga
ta’sir qilish bilan birga O’zbekiston Respublikasining jahon hamjamiyatida mavqeini ham
oshirib bormoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |