8
Insonning paydo bulishi xususidagi karashlar va nazariyalar. Antropogenez jarayoni. Insoni-
yatning dastlabki ajdodlari, ularning makonlari. Vatanimiz odamzod ilk bor paydo bulgan min-
takalardan biri ekanligi. Qadimgi
odamlarning turmush tarzi, mashgulotlari.
Ibtidoiy jamiyat, uni davrlashtirish va bu boradagi yangicha yonda-shuvlar. Paleolit
(qadimgi tosh) davri. "Ishbilarmon odamlar", "akl idrokli odamlar", eng qadimgi va qadimgi
odamlar. Ularning mashgulotlari. Paleolit davri bosqichlari.
Ilk paleolit davri odamlari,
ularning
makonlari: Selungur, Koratog, Kulbulok. Fergantrop. O‘rta paleolit davri odamlari va ularning
makonlari: Teshiktosh, Omonkuton, Obiraxmat, Kutirbulok. Olovning kashf etilishi va uning
ahamiyati. Sunggi paleolit davri odamlari yashagan makonlar: Samarkand, Xuja Gur, Shugnov,
Korakamar. Paleolit davri ibtidoiy xujaligidagi uzgarishlar. Insonlarning yaratuvchanlik faoli-
yati. Neandertal odami.
Xozirgi qurinishdagi akl-idrokli odamlar (kromanonlar)ning shakl-lanishi. Mexnat qurol-
larining takomillashuvi. Urugchilik jamoasi - ona urugi jamoasining shakllanishi va uning ta-
rakkiyoti.
Mezolit (o‘rta tosh) davri. Bu davr odamlarining makonlari: Machay, Kushilish, Obishir.
Markaziy Fargona yodgorliklari. Uk-yoyning ixtiro kilinishi va uning ahamiyati. Odamlarning
xayvonlarni kulga urgatishi, boshokli usimliklarni ustirish malakalarini uzlashtira boshlashi.
Diniy e'tikodlar. Tasviriy san'at. Zarautsoy, Sarmishsoy, Takatosh, Teraklisoy, Nurota yodgor-
liklari.
Neolit (yangi tosh) davri. Joytun madaniyati. O‘rta Osiyodagi dastlabki dexkonchilik man-
zillari. Kaltaminor madaniyati va uning bosqichlari. Markaziy Fargona neolit davri yodgorlik-
lari. Xisor madaniyati. Tosh qurollarining takomillashuvi.
Chorvachilik va dexkonchilikning shakllanishi. Ishlab chikarishga asoslangan xunarmand-
chilikning vujudga kelishi:
kulolchilik, kayiksozlik, tukimachilik va zargarlikning rivoj-lanishi.
Eneolit davri. Sarazm, Anov va Zamonbobo madaniyatlari. Sun'iy sugorishga asoslangan
dexkonchilik madaniyati markazlarining paydo bulishi.
Bronza davri, uning yodgorliklari: Namozgox, Oltintepa, Sopollitepa, Tozabogyob, Ami-
robod, Chust madaniyatlari. Vatanimiz hududlarida utrok dexkonchilikning rivojlanishi. Pa-
triarxal ota urugi munosabatlarining yuzaga kelishi.
Bronza davridagi ijtimoiy-iktisodiy uzgarishlar. Mexnatning birinchi yirik taksimoti. Xu-
jaliklarning ixtisoslashuvi. Utrok va kuch-manchi axoli munosabatlari. O‘rta Osiyoda
ilk shahar
madaniyatining paydo bulishi: Oltintepa, Sopollitepa, Jarkuton va bopщalar. Zardushtiylik ta'li-
moti, uning jaxon sivilizatsiyasidagi urni. Yozuv madaniyatining shakllanishi va rivojlanishi.
Dastlabki diniy karashlar. O‘rta Osiyo shaharlarining jaxon shaharsozlik madaniyatida tutgan
urni. "Avesto". "Ezgu fikr, ezgu suz, ezgu amal". "Avesto"da borlikning yaxlitligi va bir bu-
tunligi, inson hayotining tabiat bilan uygunligi masalasi. "Avesto"ning insonning ma'naviy hay-
otini shakllantirishdagi urni.
Azaliy milliy ma'naviyatimiz Navruz misolida. Navruz bayrami biz uchun hayot adabiyligi,
tabiatning ustuvor kudrati va cheksiz saxovatining, kup yillik milliy kiyofamiz, oliyjanob urf-
odatlarimizning
betakror ifodasi ekanligi
331
Do'stlaringiz bilan baham: