13-MAVZU:
O’ZBEKISTONDA DAVLAT MUSTAQILLIGINING QO’LGA KIRILISHI. HUQUQIY
DEMOKRATIK DAVLAT VA FUQAROLIK JAMIYAT ASOSLARINING BARPO
ETILISHI
REJA:
1. Mustaqillikning qo’lga kiritilishi hamda uning tarixiy ahamiyati.
2. I.A.Karimov-O’zbekiston mustaqilligining asoschisi va yetakchisi.
3. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi.
4. O’zbekistonning o’ziga xos istiqlol va taraqqiyot yo’li. Siyosiy islohatlar.
TAYANCH TUSHUNCHA VA IBORALAR:
Huquqiy demokratik davlat, fuqarolik jamiyati, milliy davlatchilik rivojlanishi,
ko’ppartiyaviylik, Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasi, mahalliy boshqaruv, sud hokimiyati, Milliy
siyosat, «To’rtinchi hokimiyat».
XX asrning 80-yillar oxiri 90-yillar boshlarida O’zbekistonda mustaqillikka intilish
harakatlari kuchaya borib, uni qo’lga kiritish shart-sharoitlari vujudga keldi.
1989 yil oktyabrda davlat tili to’g’risidagi qonunning qabul qilinishi mustaqillik yo’lida
muhim bosqich bo’ldi. Qonunni amalga oshirish maqsadida O’zbek tilini tekin o’qitish maxsus
kurslari tashkil etildi, o’zbek tilidagi adabiyotlar, darsliklar nashr etilishiga va o’quv yurtlarida
o’qitilishiga e’tibor kuchaydi. 1990 yili bahorda Markazning qattiq qarshiligiga qaramasdan
Ittifoq Respublikalari orasida birinchi bo’lib O’zbekistonda Prezidentlik lavozimi ta’sis etildi.
Bu o’zbek davlatchiligi va mustaqilligining prinsipial yangi bosqichi bo’ldi. O’zbekiston
rahbariyati ba’zi yuqori rahbarlik lavozimlariga tavsiya qilingan shaxslarni Moskvada
suhbatdan o’tkazish amaliyotini tugatdi.
I.A. Karimov 1990 yil 24 martda O’zbekiston Oliy Kengashida O’zbekistonning birinchi
Prezidenti qilib saylandi. 1990 yil 20 iyunda Mustaqillik to’g’risidagi deklaratsiyaning qabul
qilinishi xalqning davlat mustaqilligiga intilishini huquqiy, iqtisodiy va siyosiy mazmun bilan
to’ldirdi va g’oyat katta tarixiy ahamiyatga ega bo’ldi. O’zbekiston jamoat tashkilotlari va hara-
katlari orasida mustaqillik g’oyasi keng qo’llab-quvvatlandi.
1991 yil 31 avgustda O’zbekiston Respublikasi Oliy Soveti XII chaqiriq navbatdan tashqari
VI sessiyasi davlat mustaqilligi va mustaqil suveren O’zbekiston Respublikasi davlati tashkil
topganligini e’lon qildi. Unda «O’zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligini e’lon qilish
to’g’risida» Oliy Kengash Qarori va «O’zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari
to’g’risida»gi qonun qabul qilindi hamda 1 sentyabr-Mustaqillik kuni, milliy bayram, deb
belgilandi. Bu asosiy hujjatlar O’zbekiston oldida turgan maqsad va vazifalarini ko’rsatib berdi.
Mustaqillikning e’lon qilinishi Respublika tarixida muhim voqea bo’lib, u nafaqat butun davlat
uchun, balki O’zbekistonda yashaydigan har bir aholi uchun katta ahamiyat kasb etdi. Ko’pincha
mustaqillikka qon to’kishlar yo’li bilan erishiladi. Lekin O’zbekiston bunday yo’ldan bormadi. XXI
asr arafasida jahon xaritasida yana bir mustaqil, teng huquqli davlat - O’zbekiston paydo bo’ldi. Ja-
51
Do'stlaringiz bilan baham: |