Қийматни бошкариш концепцияси. Иқтисодий қўшилган қиймат (eva economic Value Added) моҳияти. Иқтисодий қўшилган қиймат қўлланилиши

1	2	3	4	5	6
Сотишдан тушган тушум	1000	1200	1500	1700	1800	1900	1700
Солиқлар тўлашдан олдинги фойда	200	240	300	340	300	380	340
Солиқлар тўлагандан кейинги соф операцион фойда	152	182	228	258,4	273,6	288,8	258,4
Инвестицияланган капитал	1500	1600	1200	1200	1200	1200	900
Капитал учун тўлов	225	240	180	180	180	180	135
Иқтисодий қўшилган қиймат	-73	-58	48	78,4	93,6	240,8	123,4
Жорий қиймат коэффициенти	0,87	0,76	0,66	0,57	0,5	0,43	0,37
Иқтисодий қўшилган қийматнинг жорий қиймати	-63	-44	32	44,7	46,8	103,5	45,6
EVA, прогноз давридан сўнг	169
Компаниянинг қиймати	1810,2
Эслатма. Бошланғич инвестицияланган капиталнинг аниқлаштирилган қиймати – 1641,2 долл.

• EVA, прогноз давридан сўнг =93+40=133 долл.
• Компаниянинг қиймати = 152 +182+228*5 + EVA =1474+133=1607 долл.

• - инвестиция билан ташкил этилган “ортиқча” қийматни ўлчаш воситаси (инструмент) ҳисобланади;

• Иқтисодий қўшилган қиймат:

• - бошқарув қарорлар сифатининг индикатори сифатида намоён бўлади: бу кўрсакичнинг мусбат қийматга эга бўлиши компания қийматининг ўсишини кўрсатади, аксинча манфий қийматга эга бўлиши компания қийматининг камайишидан далолат беради;

• - инвестицияларни молиялаштиришда фойдаланадиган молия инструментлари хар ҳил турларининг ўлчанган ўртача қиймати сифатида капитал қийматига асосланади;

• - капиталнинг қайтишини аниқловчи инструмент сифатида инвестиция ҳисобидан топилган пул оқимини ажратиб беради;

• - компания қийматининг аниқланишига имкон беради, шунингдек компания бўлимлари ёки алоҳида мулкий комплексларнинг самарадорлигини баҳолайди.

• Бир қатор устунликларга қарамай иқтисодий қўшимча қиймат кўрсаткичи камчиликлардан холи эмас. Ушбу камчиликлар қуйидагилардан иборат:

• - ЕVА кўрсаткичнинг миқдорига инвестиция қилинган капиталнинг дастлабки баҳоси сезиларли таъсир кўрсатади (агар у камайтирилган бўлса, унда қўшимча қиймат – юқори, агар у кўпайтирилган бўлса, қўшилган қиймат - паст бўлади). ЕVА кўрсаткичнинг муаллифлари томонидан бозор қиймати бузилишининг олдини олиш мақсадида инвестиция қилинган капиталнинг баланс қийматига бир қатор тузатишлар киритиш таклиф этилади.

• - қўшилган қиймат кўрсаткичининг асосий қисми прогноз давридан кейинги даврга тўғри келади. Бу эса прогноз даврдаги қўшилган қийматларда инвестицияланган капиталнинг хақиқий қийматини ҳисобга олмасликни ифодалайди.