Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■

Uy sahifasi (Домашняя страница)
 tushunchasining bir nechta 
ko‘rinishi  mavjud:
1.  Alohida  shaxsga  tegish/i  web-sayt.
 
Bu  saytda  shaxs  haqidagi 
bir  necha  mavzudagi  m a ’lum otlar,  m atnlar,  fotojam lanm alar 
berilishi  mum kin.  O datda,  bunday  saytlarga  turli  sohalarning 
(masalan,  fan-texnika,  madaniyat,  sport  va  boshqa  sohalarda) 
mashhur  kishilari  ega  bo‘ladi.
2. 
Brauzerda  birinchi yuklanadigan  web-sahifa.
 
Saytdan  foyda- 
lanish  undan  boshlanadi.  Odatda,  foydalanuvchi  o ‘zining  qayerda 
ekanligi  va  saytning  boshqa  sahifalarida  nimalarni  ko‘rishi  mum- 
kinligi  haqida  uy  sahifasidan  m a’lumot  oladi.  Brauzer  tomonidan 
dastur  yuklangandan  so‘ng  term inalda  paydo  b o ia d ig a n   web- 
sahifaning,  portalning,  majmuaning  birinchi  sahifasi  hisoblanadi. 
Odatda,  prezentatsiya  va  navigatsiya  bo'yicha  ham  asosiy  ish 
bajaradi.
Prezentatsion  sayt  —
  nomidan  ko‘rinib  turibdiki,  sayt  firma 
(xizmatlar)  mahsulotlar  haqidagi  m a’lumotlarni  taqdim  qiladi. 
M a’lum sondagi sahifalarni o ‘zida birlashtirib, kamdan-kam holatda 
yangilanadi.  Saytning asosiy vazifasi — taqdim qilinayotgan xizmatlar 
va  uning  afzalliklarini  tashrif  buyuruvchilargacha  vizual  jihozlash 
yordamida  maksimal  tezlik  va  samara  bilan  yetkazib  bera  olishdan 
iborat.  Bunday  loyihalar  tartib  qoidalar  b o ‘yicha  aniq,  noyob 
dizayn, grafikli jihozlanish matnli  ma'lumotlar oldida ustunlik qiladi. 
Kamdan-kam ishlatiladigan flash-animatsiyalar yoki sayt to‘laligicha 
Flashda  tayyorlangan  b o ‘lishi  mumkin.
Misol  sifatida  h t t p : / /www.lovalstudios.com  va  h ttp ://w w w . 
d e s ig n c h a p e l.c o m   s a y tla rid a   k e ltirilg a n   s a h if a la rn i  ay tish  
m um kin.
Korporativ  saytlar
  —  tashkilotning  (firmalar,  korporatsiyalar) 
internet  tarmog'idagi  vakolatxonasi  hisoblanadi va binobarin,  bun-

---

day  loyihalarda  eng  asosiy  talab  m a’lumotning  ya’ni  grafika  voki 
matnning jihozlanishiga  qaratiladi.
Informaision resurslar —
  bu elektron  kutubxonalar va gazetalar. 
Bunday  tipdagi  saytlarda  m a’lumotlar bir sutkada  bir necha  marta 
yangilanadi.  M aiu m o tlarn in g   hajmi  juda  ham  katta  va  bunday 
saytlarni  ishlab  chiqishda  shuni  ta ’kidlash  kerakki,  tashrif  buyu- 
ruvchi  saytni  tomosha  qilish  uchun  emas  —  ular  mazmuni  uchun 
kelishadi. Yangiliklar nashri  (misol  uchun —  http://www.cnews.ru) 
yoki  http://sight.nmi.ru  singari  rasmlar  galereyasida,  loyihaning 
bosh  maqsadi  —  yuqori  tezlikda  m a ’lumotni  tashrif buyuruvchiga 
taqdim  qilish yoki  bu  m a'lum otni  qidirish  imkoniyatini  ta ’minlash. 
Har  qanday  grafikli  bezaklar  sahifaning  hajmini  ya’ni  sahifaning 
yuklanish  vaqtini  oshirib  yuboradi.  Shuning  uchun  mumkin  qadar 
bunday  loyihalarda  dizayn  matnli  koi'inishda  ishlab  chiqiladi. 
Kartinkalar,  fotografiyalar,  grafiklar,  sxemalar  illustratsiyalar 
hisoblanadi.
Elektron  tijorat —
  axborot  texnologiyalariga  asoslangan  biznes 
hisoblanadi.  Elektron  tijorat  (ingliz  tilidan 
e-commerce)
  —  inter­
netda o ‘zining sayti va virtual magazini, shuningdek o ‘zining (firma 
yoki  kompaniyaning)  boshqaruv tizimi  mavjudligi  bilan  asoslanadi. 
Elektron  tijoratga  quyidagilar  kiradi:
—  elektron  m a iu m o t  almashish  (Electronic  Data  Interchange, 
ED I);
—  elektron  jam g‘arma  ko‘chirish  (Electronic  Funds  Transfer, 
EFS);
—  elektron  savdo  (e-trade);
—  elektron  karmon  (e-cash);
—  elektron  marketing  (e-marketing);
—  elektron  banking  (e-banking);
—  elektron  sug‘urta  xizmatlari  (e-insurance).
4.2.  Web-dizaynda  qoilaniladigan  dasturiy  vositalar
Bugungi kunning talablaridan  kelib chiqib toiaqonli web-saytlar 
yaratishda  bir  qancha  turdagi  dasturiy  vositalardan  foydalaniladi. 
Chunki  to ia q o n li  web-saytni  shakllantirish  uch u n   uning  turli 
formatdagi  informatsion  obyektlariga  turli  muharrirlar  yordamida

---

ishlov  beriladi.  Masalan,  saytga  tegishli  turli  formatdagi  tasvirlar 
(rasmlar)  grafik  muharrirlar  yordamida  yaratiladi  va  ularga  ishlov 
beriladi.
Shu  kabi  to ia q o n li  web-saytlar  yaratishga  xizmat  qiluvchi 
d astu riy   v o sita la rn i  t o ‘rtta  k a tta  g u ru h g a   ajra tish   m u m k in  
(4.1-rasm)  [40,  41,  42].