Iii. Xulosa IV. Ilovalar Mavzu: Soliq tizimida qo`llaniladigan soliq elementlarining tarkibi va iqtisodiy mohiyati

Stavka

Aksiz solig`ining stavkalari quyidagilardir:

1-ILOVA

O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan

(ko‘rsatiladigan), aksiz to‘lanadigan tovarlarga

(xizmatlarga) aksiz solig‘i

STAVKALARI¹

Tovarlar (xizmatlar) nomi	Soliq stavkasi
	aksiz solig‘i va QQSni hisobga olmagan holda sotilgan tovarlar qiymatiga nisbatan foizda	bir o‘lchov birligiga so‘mda
1. Etil spirti, shu jumladan oziq-ovqat xom ashyosidan rektifikatsiyalangan va efiroaldegidli fraksiyadan texnik etil spirti (1 dal uchun)		9 800
2. Vino (1 dal tayyor mahsulot uchun):
tabiiy ravishda achitilgan (etil spirti qo‘shilmagan) tabiiy		7 700
boshqa vinolar		13 200
3. Konyak (1 dal tayyor mahsulot uchun)		92 500*
4. Aroq va boshqa alkogolli mahsulotlar (1 dal tayyor mahsulot uchun)		84 500**
5. Pivo (1 dal tayyor mahsulot uchun)		9 200
6. Filtrli, filtrsiz sigaretalar, papiroslar		117 900 so‘m/1 000 dona - 4 foiz***
7. Zargarlik buyumlari	25
8. "Jeneral Motors O‘zbekiston" AJ ishlab chiqargan avtomobillar(2)	3
9. Mobil aloqa xizmatlari	15
10. Kumushdan ishlangan oshxona anjomlari	11
11. Neft mahsulotlari:
Ai-80 benzini		32 143 so‘m/tonna
Ai-91, Ai-92, Ai-93 benzini		35 343 so‘m/tonna
Ai-95 benzini		40 889 so‘m/tonna
dizel yoqilg‘isi		27 340 so‘m/tonna
EKO dizel yoqilg‘isi		28 425 so‘m/tonna
aviakerosin		5 058 so‘m/tonna
dizel yoki karbyurator (injektor) dvigatellari uchun motor moyi		20 700 so‘m/tonna
12. Tabiiy gaz, shu jumladan, eksport(2)	15
13. Ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan sotiladigan suyultirilgan gaz ("O‘ztransgaz" AK mintaqalararo unitar korxonalari orqali aholiga sotiladigan hajmlar bundan mustasno), shu jumladan eksport(2)	26
14. Polietilen granulalar	25
15. YAkuniy iste’molchiga realizatsiya qilinadigan(3):
benzin		1 litri uchun 285 so‘m/ 1 tonnasi uchun 378 480 so‘m(4)
dizel yoqilg‘isi		1 litri uchun 285 so‘m/ 1 tonnasi uchun 346 275 so‘m(4)
suyultirilgan gaz		1 litri uchun 285 so‘m/ 1 tonnasi uchun 540 645 so‘m
siqilgan gaz		1 kub metri uchun 360 so‘m

*) Spirtning hajmiy ulushi 40 foizdan ko‘p bo‘lgan konyakka aksiz solig‘i stavkasi 1 dal tayyor mahsulot uchun 152 400 so‘m miqdorida belgilanadi.
**) Spirtning hajmiy ulushi 40 foizdan ko‘p bo‘lgan aroq va boshqa alkogolli mahsulotlarga aksiz solig‘i stavkasi 1 dal tayyor mahsulot uchun 140 300 so‘m miqdorida belgilanadi.
***) Aksiz solig‘ining qat’iy belgilangan stavkasi natural ifodadagi aksiz to‘lanadigan tovarlar hajmiga nisbatan qo‘llaniladi, aksiz solig‘ining advalor stavkasi aksiz solig‘i va qo‘shilgan qiymat solig‘i kiritilmagan ishlab chiqaruvchi realizatsiya qilgan tovarlar qiymatiga nisbatan qo‘llaniladi.
236-modda. Soliqni hisoblab chiqarish tartibi

Aksiz solig‘ini hisoblab chiqarish ushbu Kodeksning 232-moddasiga muvofiq aniqlanadigan soliq solinadigan bazadan va aksiz solig‘ining belgilangan stavkalaridan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi.

238-modda. Soliq davri

Yil oyi soliq davridir.

239-modda. Hisob-kitobni taqdim etish tartibi

Aksiz solig‘ining hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga har oyda, soliq davridan keyingi oyning 10-kunidan kechiktirmay taqdim etiladi.

240-modda. Soliq to‘lash tartibi

Aksiz solig‘ini to‘lash hisob-kitoblarni topshirish muddatlaridan kechiktirmay amalga oshiriladi.

Aksiz markalari bilan tamg‘alanishi lozim bo‘lgan import qilinadigan aksiz to‘lanadigan tovarlar bo‘yicha aksiz solig‘i aksiz markalari olinguniga qadar to‘lanadi.


Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq

243-modda. Soliq to‘lovchilar

Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliqni to‘lovchilar quyidagilardir:

yer qa’ridan foydali qazilmalarni kavlab olayotgan, mineral xom ashyodan va (yoki) texnogen mineral hosilalardan foydali komponentlarni ajratib olayotgan er qa’ridan foydalanuvchilar;

foydali qazilmalardan foydali komponentlarni ajratib olgan holda ularni qayta ishlashni amalga oshirayotgan er qa’ridan foydalanuvchilar.

244-modda. Soliq solish ob’ekti

Kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulotning hajmi er qa’ridan foydalanganlik uchun soliq solish ob’ektidir.Tayyor mahsulotlar ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan belgilanadi.

Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi belgilangan va realizatsiya qilish yoki topshirish, shu jumladan bepul berish, shuningdek mahsulot ishlab chiqarish maqsadida o‘z iste’moli va boshqa ehtiyojlari uchun mo‘ljallangan foydali qazilma (foydali komponent) tayyor mahsulot deb e’tirof etiladi.

Soliq solish ob’ekti tayyor mahsulotning har bir turi bo‘yicha alohida aniqlanadi.

Uglevodorodlar uchun soliq solish ob’ekti quyidagilardir:

sanoat yo‘sinida dastlabki qayta ishlovdan o‘tkazilgan kavlab olingan uglevodorodlar, shu jumladan qo‘shilib chiqadigan foydali qazilmalar va foydali komponentlar;

uglevodorodlarni qayta ishlash jarayonida ajratib olingan, lekin oldingi kavlab olinganda va qayta ishlanganda qayta ishlanadigan foydali qazilmalar tarkibida tayyor mahsulot sifatida soliq solinmagan foydali komponentlar.

245-modda. Soliq solinadigan baza

Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliqni hisoblab chiqarish uchun, agar ushbu moddaning oltinchi qismida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulot hajmining hisobot davri uchun o‘rtacha olingan realizatsiya qilish bahosida hisoblab chiqilgan qiymati soliq solinadigan bazadir.

Hisobot davri uchun o‘rtacha olingan realizatsiya qilish bahosi har bir kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulot bo‘yicha alohida, pulda ifodalangan realizatsiya qilish hajmlarini (qo‘shilgan qiymat solig‘i va aksiz solig‘ini chegirgan holda) naturada ifodalangan realizatsiya qilish hajmiga bo‘lish orqali aniqlanadi.

Hisobot davrida tayyor mahsulot realizatsiya qilinmagan bo‘lsa, soliq solinadigan baza realizatsiya qilish amalga oshirilgan oxirgi hisobot davrida tayyor mahsulotni realizatsiya qilishning o‘rtacha olingan bahosidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.

Tayyor mahsulot umuman realizatsiya qilinmagan taqdirda, soliq solinadigan baza hisobot davrida mazkur foydali qazilmalarni kavlab olishning (ajratib olishning) ishlab chiqarish tannarxidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.Bunda soliq to‘lovchi realizatsiya qilish amalga oshirilgan o‘sha hisobot davrida hisoblangan er qa’ridan foydalanganlik uchun soliq summasiga hisobot davrida tarkib topgan o‘rtacha olingan bahodan kelib chiqqan holda keyingi tuzatishni kiritishi shart.

Tayyor mahsulot tannarxidan past bahoda realizatsiya qilingan yoki topshirilgan taqdirda o‘rtacha olingan bahoni hisob-kitob qilish uchun tannarx qabul qilinadi, lekin u deklaratsiya qilinayotgan baholardan yuqori bo‘lmasligi kerak.

Tayyor mahsulot (tayyor mahsulotning bir qismi) boshqa tayyor mahsulotni ishlab chiqarish uchun xom ashyo bo‘lgan yoki tayyor mahsulot (qayta ishlab hosil qilingan mahsulot) o‘zining ishlab chiqarish yoki xo‘jalik ehtiyojlari uchun foydalanilgan hollarda bunday mahsulot uchun soliq solinadigan baza kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulotning ishlab chiqarish tannarxidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.