Iii. Xulosa IV. Foydalanilgan adabiyotlar

Transport va tashqi iqtisodiy aloqalar. Viloyatda temir va avtomobil transporti yaxshi rivojlangan. Samarqandda halqaro toifadagi aeroport mavjud. Bir yilda barcha transport turlari bo’yicha 47—50 mln. (O’zbekistonda taxminan jami 795 — 850 mln.) tonna xajmda turli halq xo’jalik yuklari tashiladi. Bunda avtomobil transportining ulushi ustun turadi.
Tashqi iqtisodiy aloqalar xajmi 250 mln. AQSh dollariga yaqin (Respublika bo’yicha 6232 mln. dollar). Shundan eksport 135,5, import 113,2 mln. dollar. Tashqi iqtisodiy aloqalarning 74,5 foiz, eksportning 61,8 va importning 89,7 foizi Samaqandga to’g’ri keladi (2000 y.).
Viloyat iqtisodiyotining ichki xususiyatlari. Samarqand viloyati xo’jaligining hududiy tarkibi zng avvalo uning markaziy qismi, bevosita Zarafshon daryosiga tutash joylar iqtisodiy rivojlanishi bilan belgilanadi.
Ayni chog’da maydoni bo’yicha eng katta bo’lgan Qo’shrabot va Hypobod tumanlarining iqtisodiy o’zlashtirilganligi, salohiyati ancha past.
Umuman viloyatda 2 asosiy iqtisodiy rayonni ajratish mumkin: Samaqand gurux rayonlariga, Samaqand shaxridan tashqari, Bo’lung’ur, Jomboy, Urgut, Toyloq, Pastdarg’om, Okdaryo, Poyariq tumanlari kiradi.
Albatta, bu rayonning iqtisodiy qudrati kattaroq.
Kattaqo’rg’on gurux rayoni Kattaqo’rg’on, Ishtixon, Narpay, Paxtachi tumanlarini birlashtiradi. Qo’shrabot va Nurobod qishloq tumanlari asosiy iqtisodiy areallardan ancha ichkarida bo’lib, ular alohida mavqega ega.
Asosiy muammolar. Samaqand viloyati iqtisodiyotining kelajakda rivojlanishi ko’p jihatdan mavjud mineral xom ashyo va mehnat resurslaridan samarali foydalanish, sanoatning zamonaviy yo’nalishlarini hamda halqaro turizmni yuqori darajada shakllantirish bilan bog’liq. Shu bilan birga qishloq xo’jaligida asosiy iqtisodiy ko’rsatkichlarni yaxshilash, qishloq aholisi manzilgohlarini toza ichimlik suvi va tabiiy gaz bilan ta’minlanganlik darajasini yanada ko’tarish katta ahamiyatga ega.
2.4. Zarafshon xo’jalik tarmoqlari geografiyasi
Ushbu iqtisodiy rayonda agrosanoat majmuyi tarkib topib bormoqda. Sanoat ko‘p tarmoqlidir. Zarafshon­ iqtisodiy­ rayonining elektroenergetika, rangli metallurgiya, neftni qayta ishlash, kimyo va gaz-kimyo, mashinasozlik, qurilish materiallari, yengil va oziq-ovqat kabi tarmoqlari jadal rivojlanmoqda.
Qorovulbozor shahrida yiliga 5 mln tonna neftni qayta ishlaydigan korxonaning ishga tushirilishi rayonda iqtisodiyotning yangi iqtisodiy sohasini vujudga keltirmoqda. Korxona mamlakatimiz neft mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojning yarmini qondira oladi. Iqtisodiy rayon hosil etilayotgan elektr energiya miqdoriga ko‘ra Toshkent va Mirzacho‘l iqtisodiy rayonlaridan keyin uchinchi o‘rinda turadi. Elektr quvvati, asosan, Navoiy IESidan olinmoqda, IES tabiiy gaz bilan ishlaydi. Gaz sanoati bo‘yicha rayon yaqin yillargacha O‘zbekistonda yetakchi o‘rinda edi. 
Qashqadaryodagi Sho‘rtan gaz koni ishga tushirilgach, ikkinchi o‘ringa tushib qoldi. Kimyo sanoati tabiiy gaz va boshqa mineral xomashyoga tayanadi. Zarafshon hududiy ishlab chiqarish majmuyining asosiy tarmoqlaridan biri yengil sanoatdir.
Qishloq xo‘jaligi paxtachilik va qorako‘lchilikdan iborat. Yurtimizdagi yaylovlarning yarmidan ko‘pi shu rayonda. Yaylovlar mahsuldorligini oshirish uchun fitomeliorativ tavsiyalar tayyorlovchi 6 ta o‘rmon xo‘jaligi va 1 ta o‘rmon-melioratsiya stansiyasi ishlab turibdi. O‘zbekistondagi qorako‘l qo‘ylarning va tuyalarning yarmidan ko‘pi shu iqtisodiy rayonda boqiladi.