Iii-kurs V- semestr

Mavzu № 2 Onalik haqida tushuncha. Reproduktiv salomatlik va huquq konsepsiyasi.


O’quvchi bilishi kerak:

1. Farzandlar va oilaviy munosabatlarda onalikni rivojlanishini tushunish.

2. Sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish tamoyillarini onalikdagi hamshiralik parvarishida qo’llash va tushunish.
3. Reproduktiv salomatlik va huquq konsepsiyasini tushunish va onalikdagi hamshiralik parvarishida salomatlik va parvarish masalalarini ko’rib chiqishni tushunish.
1. Ona bilan bolaning bog’liqligi va oilani shakllanishi.
Onalik bola bilan oilaning o’zaro munosabatlarida rivojlanadi. Boshqa tarafdan esa, onalik rivojlanishi bilan birga ona va bola o’rtasidagi munosabat shakllanadi va bola ulg’ayishi bilan oilaviy munosabatlar chuqurlashadi.
1) Bog’liqlik. Ona va bola o’zaro bog’liqligi shuningdek ona va bola o’rtasidagi munosabatni shakllanishi.
Bog’liqlik nazariyasi. J. Bowlby.
J.Bowlby bog’liqlik nazariyasi bo’yicha, yangi tug’ilgan chaqaloqda tug’ilishi bilan onasi bilan bog’liqlik instinktiv tarzda ro’y beradi. Bu bog’liqlik quyidagi ko’rinishda namoyon bo’ladi: jilmayish, so’rish, ko’zlariga boqish, quchoqlash, yig’lash. Bir misolni o’zida bu bog’liqlikni ko’rish mumkin: bola yig’lab bezovta bo’lganida onasi yoniga kelishi bilan ovunadi. M.N.Klaus va J.N. Kennel (1981) "Ona va bolaning rishtalari nazariyasi"da bola tug’ilgandan boshlab onasi bilan birgalikda bo’lsa, ularning o’zaro bog’liqligi shunchalik tez rivojlanadi. Ona bilan bolaning ruhiy bog’liqligi bir-biriga o’zaro bog’lanishning garovidir. Ona bolani parvarishida asosiy vaqtni belgilovchi inson xisoblanadi, bolani qachon uhlatish, emizish, cho’miltirish vaqtlarini belgilaydi. Bolani ko’zlariga boqib, uni sevishi va muhofaza qilishini bildiradi. Onaning barcha harakatlarida bolaga nisbatan bo’lgan munosabati: jilmayishi, emizishi, qarashi, yig’isi va quchoqlashida namoyon bo’ladi.
Ona va bola o’rtasidagi rishtalar yuqoridagi qarakatlar bilan o’zaro bog’liqlik tufayli shakllanadi va mustaxkamlanadi.