Iii бўлим. Автотранспорт воситаларини хавфсиз бошқариш ва ҳаракат хавфсизлиги асослари

 
 
35-§. Парковка ва паркинглар 
Республикамизда кундан-кунга автомобиллаштиришга бўлган 
талаб ошганлиги туфайли автомобилларни маълум бир тартибда 
сақлашга, тўхтаб туришига ва паркингларга ҳам катта эътибор 
берилмоқда. 
Агар автомобилингизни совуқ, нам ҳавода эрталабгача очиқ 
жойда қолдиришингизга тўғри келса ва машинангиз ойна тозалагич-
нинг музлаб ойнага ёпишиб қолишидан хавотирланаётган бўл-
сангиз, у ҳолда ойна билан ойна тозалагичнинг орасига бирор 
нарсани қўйиш мақсадга мувофиқ.
Барча автомобилларнинг пастки қисмида глушител, ҳаво чиқиш 
трубалари жойлашган ва сабабли улар ҳаракат пайтида қаттиқ 
қизиб кетади. Сизга маълумки, аксарият енгил автомобиллар жуда 
паст бўлади, шу сабабли автомобилингизни тўхтаб туриш жойига 
қўйганингизда ёки тўхтаган вақтингизда автомобиль тагида бирон-
бир қоғоз ёки мато парчаси, қуруқ ўт бўлса, ёнғинга сабаб бўлиши 
мумкин. Енгил автомобилларнинг ана шу томонларини ҳам ҳисобга 
олиш лозим. 
Автомобилни дарахтлар, электр симлари тагига ва кўп қаватли 
уйлар олдига қўйиш ҳам хавфли ҳисобланади. Чунки дарахтларнинг 
ёки сим ёғочларнинг қулаши, электр симларнинг узилиб тушиши 
автомобилга зарар етказиши мумкин.
Кўп қаватли уйлар олдида ҳам баъзан нохушликлар бўлиши 
мумкин. Масалан, машинанинг устига кўп қаватли уйдан бирон-бир 
нарса тушиб кетиши ёки бирор кимса нарса улоқтириши мумкин. 

---

506 
Автомобилни тўхташ жойига шундай жойлаштириш керакки, у 
бошқа автоуловларга зарар етказмаган ҳолда тез ва қулай бўлиши 
яъни орқага ҳаракатланиб жойлаштириш лозим.
Автомобилларни парковка қилиш 3 хил усул билан амалга 
оширилиши мумкин: 

қатнов қисмига параллел; 

қатнов қисмига перпендикуляр; 

қатнов қисмига бурчак остида. 
 
21-расм. 
Қатнов қисмига параллел равишда қўйиш
. 
 
 
22-расм.
Қатнов қисмига перпендикуляр равишда қўйиш. 
23-расм.
Қатнов қисмига бурчак остида қўйиш. 

---

507 
Қатнов қисмига перпендикуляр равишда парковка қилиш 
одатда транспорт воситасини гаражга жойлашда қўлланилади. Агар 
сиз перпендикуляр равишда парковка қилишни яхши билсангиз 
олсангиз, бурчак остида парковка қилиш сизга ҳеч қандай қийин-
чилик туғдирмайди. Қатнов қисмига параллел равишда парковка 
қилиш Тротуарда жойлашган автомобиллар орасида автомобилин-
гизга жой торроқ, лекин етарли бўлса, у ҳолда бу оралиққа орқага 
ҳаракатланиб кириш учун тавсия этилади. 
24-расм. 
Автомобилни параллел парковка қилиш учун фишкаларни 
қўйиб, қуйидаги расмда кўрсатилганидек, уларга мос равишда 
автомобиль жойлаштирилади. 
Мисол учун босқичма-босқич жойлаштирилган расмдан фойда-
ланамиз.