|
4. 7. Emlewxana ishi infeksiya túsinigi jáne onı aldın alıw
Emlewxana ishi infekciyası- bul nawqasdıń emlewxanada emleniwi waqtıda yamasa emlewxanada qalıwı waqtında, hámde emlewxanadan shıg’arılishidan keyin emlewxanada yuqtirilgan mikrobial kelip shıqqan, shonin'dek, medicinalıq shólkemdegi xızmetkerdiń juqpalı keselligi usı shólkemde islep atirg’anında onin' juqtırıwı sebepli rawajlang’an kesellikler toparı bolıp tabıladı.
Emlewxana ishi infekciyası rawajlanıwınıń tiykarg’ı sebepleri
Medicinalıq shólkemde emlewxana ishi infekciyasıningpaydo bolıwı hám rawajlanıwına alıp keliwshi faktorlarg’a kiredi:
-medicinalıq xızmetkerler hám nawqaslar arasında anıqlanbag’an kesellikler hám infeksiya tasıwshılardıń bar ekenligi;
-sterilizatsiya etiwdiń arnawlı usılların talap etetug’ın quramalı úskenelerden keń paydalanıw;
-úlken emlewxanalar kompleksların jaratıw, emlewxanalar hám poliklinikalarda kaltalanish, jaylardıń (kameralar, emlew bólmeleri hám basqalar) tóteligi;
-aseptika hám antiseptika qag’ıydaların buzıw, emlewxana hám poliklinikalar ushın sanitariya-gigiyena standartınan shetke shıg’ıw;
-medicinalıq ásbaplar, apparatlar, ásbaplar hám t.b. dezinfeksiya etiwdi, sterilizatsiya etiwdiń aynıwı;medicinalıq shólkemde jaylar, tiykarg’ı hám járdemshi jaylar qurılıs qag’ıydalarınıń aynıwı, hámde sanitariya-epidemiyag’a qarsı sanitariya-gigiyena tártip qag’ıydalarınıń buzıwı;
-emlewxana ishi infeksiyaningoldini alıwda za’ru’rli rol atqaratug’ın meditsina xızmetkerleriniń, ásirese, nawqaslarning kútimine tikkeley qatnasadıg’an xızmetkerler qánigeliginiń jetkilikli emasligi.
Emlewxana ishi infekciyası qozdırıwshıları
Emlewxana ishi infekciyasıpatogen hám shártli patogen mikroorganizmlar wákillerin óz ishine alg’an úlken gruppa mikroorganizmlar sebepli rawajlanadı. Bular: stafilokokklar, streptokokklar, Pseudomonas auraeginosa, proteylar, klebsiyella, E. coli, salmonellalar, enterobatsterlar, enterokokklar, Serratia, bakteroidlar, klostridiylar, kandida hám basqa mikroorganizmlar. Emlewxana ishi infekciyası etiologiyasida gripp virusları, adenoviruslar, rotaviruslar, enteroviruslar, viruslı gepatit hám basqa viruslar za’ru’rli orın iyeleydi. Bunnan tısqarı lepyunellalar, pnevmotsistalar, aspergillalar hám basqa siyrek ushırasatug’ın, yamasa ilgeri belgisiz qozdırıwshılar tárepinen da rawajlanıwı múmkin.
Emlewxana ishi infekciyası ádetde tosınarlı hám epidemiyalıq kóriniste anıqlanadı. Emlewxanada davolanayotgan derlik hár qanday nawqaslar juqpalı processlerin rawajlanıwına beyim esaplanadı.
Hár qanday juqpalı kesellik kelip shıg’ıwı hám tarqalıwı ush tiykarg’ı komponentlerdi óz ishine aladı: infeksiya deregi, jug’ıw jolı hám qabıl etiwshi sub'yekt.
Emlewxana ishi infekciyası deregi esaplanadı: nawqaslar, patogen mikroorganizmlar tasıwshılar, nawqaslarni kútiminde qatnasıw etiwshi medicinalıq xızmetkerler, atap aytqanda studentler, nawqas tuwgan-tuwisqanlari.
Emlewxana ishi infekciyasınıń polietiologligi hám patogen dáreklerinń hámde bul keselliktiń mexanizmlarınıń túrli-tumanlıg’ı, uzatıw jollıq hám faktorlarınıń hár qıylılıg’ı sıyaqlı ayrıqshalıqilarini belgileydi.
Emlewxana ishi infekciyasınıń infeksiya qozdırıwshıları hawa-tamshı, hawa-shań, transplatsentar, alimentar, transfuzion hámde jınıslıq jollar hám homilaning tuwıw jolınan ótiw waqtında da jug’ıwı múmkin.
Emlewxana ishi infekciyasını aldın alıw
I. Spetsifikalıq bolmag’an profilaktikası
Statsionar hám ambulatoriya poliklinikaları shólkemleri qurılısların ratsional joybarlawtirilgan arxitekturalıq sheshimleri Prinsipine muwapıq qurıw hám rekonstrukciya etiw.
Sanitariya-texnikalıq ilajlar: nátiyjeli jasalma hám tábiy samallatıw; suw támiynatını tártipke salıw hám og’an jetkilikli shárt-shárayatların jaratıw.
Sanitariya hám epidemiyag’a qarsı ilajlar: emlewxana ishi infekciyasını epidemiologik gúzetiwi, atap aytqanda, emlewxana ishi infekciyası tarqalıwını analiz etiw; medicinalıq shólkemlerde sanitariya-epidemiyag’a qarsı gúresdi baqlaw.
Dezinfeksiya hám sterilizatsiya ilajları: ximiyalıq dezinfeksiya qurallarından paydalanıw; fizikalıq dezinfeksiya usılların qóllaw; ásbaplardı hám medicinalıq úskenelerdi sterilizatsiyadan aldıng’ı tazalaw; ultrafioletoviy bakteritsid nurlatish; xananı dezinfeksiya etiw;
Aseptika- mikroorganizmlarning yaraga hám uluwma denege kiriwin aldın alıwg’a qaratılg’an shólkemlestirilgen profilaktikalıq ilajlar kompleksı bolıp tabıladı.
Antiseptika - jara hám uluwma tanada mikroorganizmlarni joq etiwge qaratılg’an terapevtikalıq hám profilaktikalıq sharalar kompleksi.
II. Arnawlı profilaktikası
Emlewxanada infeksiya qáwpin kemeytiwdiń eń za’ru’rli usılları tómendegiler bolıp tabıladı:
-medicinalıq xızmetkerler tárepinen gigiyenaning barlıq talaplarını hújdan menen atqarılıwı, qol juwıw hám qorg’aw kiyim-kesheklarini qóllaw;
-nawqaslarni kútimlashda juqpalı keselliklerdiń tarqalıwını minimumg’a keltiretug’ın barlıq usılların dıqqat menen orınlaw;
-emlewxanada ámeldegi bolg’an, juqpalı kesellikler sanını kemeytiwge mólsherlengen, sanitariya usıllarınan paydalanıw.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
