Bog'liq Тизимли платани танлашнинг баъзи масалалари
Zamonaviylari:
ATX;
Micro-ATX;
Iex-ATX;
NLX;
WTX.
Boshqalar:
(Compaq)
Kompyuterning muhim qismlaridan biri tizim platasidir (systemboard), uni ba’zan asosiy yoki bosh (mai board) (materinskaya) (motherboard) plata deb atashadi. Bu bobda tizim platalarining turlari va ularning komponentalari ko`riladi. Tizim platalari bir necha turda chiqariladi. Ular o`lchami yoki formaktorlari bilan farq qiladi. Tizim platasining formfaktori uni joylashtirish mumkin bo`lgan korpus turini belgilaydi. Packard Bell Hewlett Packardva boshqalar) kompyuter ishlab chiqaruvchilarniki. Yuqorida keltirilgan tizim platalarining formfaktorlarini qo`llash sohalari quyida keltirilgan. Formfaktor qo`llanish sohasi ATX mini-tower yoki full-tower korpuslardagi zamonaviy stol kompyuterlari Micro-ATX desktop yoki mini-tower korpuslardagi quyi pog`ona tizimlari Rex-ATX desktop yoki mini-tower korpuslardagi qimmat bo`lmagan kompyuterlar NLX desktop yoki mini-tower korpuslardagi integrallashgan tarmoq-adapterli korporativ kompyuterlar WTX o`rta pog`onali yuqori samarali ishchi stansiyalari va serverlari. So`nggi vaqtda Baby-AT, AT va LPX formaktorlar tizim palatalarining ATX platalari va ular turkumidan bo`lgan NLX platalariga o`tish kuzatilmoqda. Ushbu bo`limda standart tizim ATX konstruksiyasi nisbatan yaqinda ishlab chiqilgan edi. Unda Baby-AT va LPX standartlarning eng yaxshi sifatlari birlashtirilgan va ko`pgina mukammalliklar kiritilgan. Aslida, ATX bu Baby-AT platasini "yonboshlatilgani bo`lib" razyemi va elektr manbai joyining o`zgargan xolidir. Shuni esda tutish muhimki ATX konstruksiyasi Baby-AT va LPX konstruksiyalari bilan jismonan mos kelmaydi. Boshqacha qilib aytganda ATX plata tizimi uchun alohida korpus va elektr manbai kerak. ATX ning spetsifikasi Intel firmasi tomonidan rasman 1995 yilda nashr qilingan va shu bois boshqa ishlab chiqaruvchilar uni o`z kompyuterlarida ishlatishlari mumkin. Bunday ochiq nashri bilan Intel firmasi ATX ning deyarli yangi sanoat standartini yaratdi. platalarining formaktorlari ko`rib chiqiladi.
-ATX ning oxirgi spetsifikatsiyasi 1998 yil dekabrda nashr etildi.
-Baby-AT va LPX standartlarini mukammalashtirish imkonini berdi.
Ichiga o`rnatilgan kirish-chiqish ikkitali panelning mavjudligi.
Tizim platasining orqa tomonida kengligi 6,25 mm va balandligi 1,75 dyuym bo`lgan kirish-chiqish razyemli soha bor. Bu tashqi razyemlarni bevosita plataga o`rnatish imkonini berib, Baby-AT konsruktsiyasidagi kabi ichki razyemlarni korpusning orqa tomoni bilan ulashda kabellardan foydalanishga ehtiyoj qoldirmaydi.
Elektr manbaining ichki bir kalitlirazyemining mavjudligi. Baby-AT turdagi elektr manbaidagi razyemlarni almashtirishni soddalashtiradi. ATX spetsifikatsiyasi bir kalitli elektr manbai razyemiga ega bo`lib, u osongina o`rnatildai va uni noto`g`ri o`rnatib bo`lmaydi. Bu razyem tizim platasiga 3,3V kuchlanishni keltirish uchun kontaktlarga ega, bu esa ATX tizim platasi uchun, tez-tez ishdan chiqib turuvchi kuchlanishni o`zgartirgichlarning keragi yo`q degani.
Protsessor va xotira modellarini siljitish. Bu qurilmalarning joylari o`zgartirilgan bo`lib, ular endi kengaytirish platalariga xalaqit bermaydi, o`rnatilgan adapterlardan birortasini ham chiqarmasdan turib, ularni yangisiga almashtirish oson. Protsessor va xotira modullari elektr manbaiga yaqin joylashtirilgan va bitta ventilyator bilan sovutiladi, bu esa doim ham samarali bo`lavermaydigan va tez ishdan chiqadigan qo`shimcha ventilyatorni ishlatishdan xalos etadi. Shuningdek ko`proq passiv issiqlik tarqatish uchun ham joy bor.
Kirish-chiqish ichki razyemlarning yanada qulayroq joylanishi. Egiluvchan va qattiq disklarda to`plagichlar uchun mo`ljallangan bu razyemlar kengaytirish razyemlari ostida yoki to`plagichlarning ostida emas, balki ularning yonida joylashgan. Shuning uchun to`plagichlarga kelayotgan kabellar uzunligini qisqartirsh mumkin, razyemlarga yetib borish uchun esa platalardan birortasini yoki to`plagichni chiqarishga hojat yo`q.
