Ii-qism: elektromagnetizmdan laboratoriya ishlari to’plami

1-rasm. Uzun induktiv g’altak magnit maydonini hisoblash .
Tajriba qurilmasi.
Tajriba qurilmasi 2-rasmda tasvirlangan. Uzunlik birligiga to’g’ri keluvchi o’ramlar soni o’zgaruvchan bo’lgan induktiv g’altakni trubka va g’altak uchun moslangan shtativga o’rnating va uni yuqori tokli manbaga ulang.

2-rasm. Uzun g’ltakning magnit maydonini o’lchash uchun qurilma

Aksial B-namunani teslametrga ko’p o’zakli kabel orqali ulang , uni namuna manbasidan chiquvchi shtativ tayoqchasiga maxkamlang va Xoll datchigi (a) induktiv g’altakning ichki qismining markaziga joylashadigan qilib yo’naltiring.

Tajribalarni o’tkazish.
a) Tok kuchi I ning funksiyasi sifatida o’lchashlar.
- Teslametrda _{ } o’lchash diapazonini tanlang va uni kompensatsiya ruchkasi yordamida _{ }ni kalibrovka qiling.
- (b,c) ulash klemmalarini birgalikda simmetrik ravishda Shunday o’rnatingki g’altak uzunligi 15 sm bo’lgan (_{ } klemma _{ } da, _{ } klemma _{ } da joylashsin)
- Tok kuchi _{ } ni xar safar _{ } dan orttirib borib unga mos keluvchi _{ } magnit maydonini aniqlang.(_{ } gacha)
- Tok kuchi _{ } ni xar safar _{ } dan kamaytirib borib unga mos keluvchi _{ }magnit maydonini aniqlang.(_{ } gacha) va teslametr nolini tekshirib ko’ring.
b) G’altak uzunligi L ning funksiyasi sifatida o’chashlar .
- G’altakdan o’tayotgan tok kuchini_{ } ga o’rnating .
- Galtakning uzunligi _{ }ni o’zgartirish uchun _{ } va _{ } klemmalarni simmetrik ravishda ikki tarafga siljiting va xar safar _{ } magnit maydonini o’lchang.
- Har bir yangi tajribada tok kuchini kamaytira borib uning qiymati _{ } ga borguncha takrorlang va teslametr nolini tekshirib ko’ring.