Ii. Nazorat turlari va uni amalga oshirish tartibi

fayllar.org

ma'muriyatiga murojaat qiling

II. NAZORAT TURLARI VA UNI AMALGA

O’zbekiston tarixi

II. NAZORAT TURLARI VA UNI AMALGA

Download 470.96 Kb.

Pdf ko'rish

bet 3/3

Sana 12.05.2020

Hajmi 470.96 Kb.

1 2 3

II. NAZORAT TURLARI VA UNI AMALGA

OSHIRISH TARTIBI:

4. Nazorat turlari, uni o

’tkazish tartibi va mezonlari kafedra mudiri

tavsiyasi bilan institut yeki fakultet o

’quv-uslubiy kengashida muhokama

qilinadi va tasdiqlanadi hamda har bir fanning ishchi o

’quv dasturida

mashg

’ulot turlari bilan birgalikda ko’rsatiladi.

5. Reyting nazorati jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir

nazoratga ajratilgan maksimal ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarning

saralash ballari haqidagi ma

’lumotlar fan bo’yicha birinchi mashg’ulotda

talabalarga e

’lon qilinadi.

6. Talabalarning bilim saviyasi va o

’zlashtirish darajasining Davlat

ta

’lim standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat

turlarini o

’tkazish nazarda tutiladi:

-joriy nazorat-talabaning fan mavzulari bo

’yicha bilim va amaliy

ko

’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning

xususiyatidan kelib chiqqan holda, seminar, laboratoriya va amaliy

mashg

’ulotlarida og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi,

kollokvium, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda

o

’tkazilishi mumkin;

-oraliq nazorat-semestr davomida o

’quv dasturining tegishli (fanning bir

necha mavzularini o

’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin talabaning

bilim va amaliy ko

’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq

nazoratning soni va shakli (yozma, og

’zaki, test va hokazo) o’quv faniga

ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda kafedra tomonidan

belgilanadi;

-yakuniy nazorat-semestr yakunida muayyan fan bo

’yicha nazariy bilim

va amaliy ko

’nikmalarni talabalar tomonidan o’zlashtirish darajasini

baholash usuli. YAkuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga

asoslangan

“YOzma ish” (tibbiyot oliy ta’lim muassasalari uchun “YOzma

ish

” yoki OTKS (ob’ektiv tizimlashtirilgan klinik sinov)) shaklida

o

’tkaziladi.

Ta

’lim yo’nalishi va mutaxassisliklari ayrim fanlarining xususiyatlaridan

kelib chiqqan holda fakultet Ilmiy kengashi qarori asosida ko

’pi bilan 40%

22

fanlardan yakuniy nazoratlar boshqa shakllarda (og

’zaki, test va hokazo)

o

’tkazilishi mumkin.

7. Oraliq nazoratni o

’tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan

komissiya ishtirokida davriy ravishda o

’rganib boriladi va uni o’tkazish

tartiblari buzilgan hollarda, oraliq nazorat natijalari bekor qilinishi mumkin.

Bunday hollarda oraliq nazorat qayta o

’tkaziladi.

8. Oliy ta

’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan ichki nazorat va

monitoring bo

’limi rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida yakuniy

nazoratni o

’tkazish jarayoni davriy ravishda o’rganib boriladi va uni

o

’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, yakuniy nazorat natijalari bekor

qilinishi mumkin. Bunday hollarda yakuniy nazorat qayta o

’tkaziladi.

9. O

’quv yili tugaganidan keyin reyting nazorati natijalariga ko’ra

talabalarni keyingi kursga o

’tkazish to’g’risida belgilangan tartibda qaror

qabul qilinadi.

III. BAHOLASH TARTIBI VA MEZONLARI:

10. Talabalarning bilim saviyasi, ko

’nikma va malakalarini nazorat

qilishning reyting tizimi asosida talabaning har bir fan bo

’yicha o’zlashtirish

darajasi ballar orqali ifodalanadi.

11. Har bir fan bo

’yicha talabaning semestr davomidagi o’zlashtirish

ko

’rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.

Ushbu 100 ball nazorat turlari bo

’yicha quyidagicha taqsimlanadi:

yakuniy nazoratga-30 ball;

joriy va oraliq nazoratlarga-70 ball (fanning xususiyatidan kelib chiqqan

holda 70 ball kafedra tomonidan joriy va oraliq nazoratlarga taqsimlanadi).

12. Har bir kafedra ikkita joriy (35 ballik) va ikkita oraliq (35-ballik)

o

’tkazishi tavsiya etiladi. Agar fanning auditoriya soati 30-36 soatdan

oshmasa, bitta joriy va bitta oraliq o

’tkazilishi tavsiya etiladi. (xar-bir turga

ajratilgan ball 5 ga karalli bulishi kerak)

13. Talabaning reyting daftarchasiga alohida qayd qilinadigan kurs ishi

(loyihasi, hisob-grafik ishlari), malakaviy amaliyot, fan (fanlararo) bo

’yicha

yakuniy davlat attestatsiyasi, bitiruv malakaviy ishi va magistratura

talabalarining ilmiy-tadqiqot va ilmiy-pedagogik ishlari, magistrlik

dissertatsiyasi bo

’yicha o’zlashtirish darajasi-100 ballik tizimda baholanadi.

14. Talabaning fan bo

’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichini nazorat qilishda

quyidagi namunaviy mezonlar (keyingi o

’rinlarda namunaviy mezonalar deb

yuritiladi) tavsiya etiladi:

a) 86-100 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob

berishi lozim:

23

xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushohada

yurita olish, olgan bilimlarini amalda qo

’llay olish, mohiyatini tushunish,

bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo

’lish.

b) 71-85 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob

berishi lozim:

mustaqil mushohada yurita olish, olgan bilimlarini amalda qo

’llay olish,

mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo

’lish.

v) 55-70 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob

berishi lozim:

mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo

’lish.

g) quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi 0-54 ball bilan

baholanishi mumkin:

aniq tasavvurga ega bo

’lmaslik, bilmaslik.

15. Namunaviy mezonlar asosida muayyan fandan joriy va oraliq

nazoratlar bo

’yicha aniq mezonlar ishlab chiqilib, kafedra mudiri tomonidan

tasdiqlanadi va talabalarga e

’lon qilinadi.

16. Namunaviy mezonlarga muvofiq mutaxassislik fanlar bo

’yicha

kafedraning yetakchi professor-o

’qituvchilari tomonidan yakuniy nazorat

uchun baholash mezonlari va topshiriqlari ishlab chiqilib, institut Ilmiy-

uslubiy kengashi tomonidan tasdiqlanadi.

17. Talabalarning o

’quv fani bo’yicha mustaqil ishi joriy, oraliq va

yakuniy nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga

ajratilgan ballardan kelib chiqqan holda baholanadi.

18. Talabaning fan bo

’yicha reytingi quyidagicha aniqlanadi:

R

f

=

100

'

O

V



bu yerda:

V-semestrda fanga ajratilgan umumiy o

’quv yuklamasi (soatlarda);

'

O

-fan bo

’yicha o’zlashtirish darajasi (ballarda).

19. Fan bo

’yicha joriy va oraliq nazoratlarga ajratilgan umumiy balning

55 foizi saralash ball xisoblanib, ushbu foizdan kam ball to

’plagan talabalar

yakuniy nazoratga kiritilmaydi.

Joriy va oraliq nazorat turlari bo

’yicha 55 va undan yukori balni

to

’plagan talaba fanni o’zlashtirgan deb xisoblanadi va ushbu fan bo’yicha

yakuniy nazoratga kirmasligiga yo

’l qo’yiladi.

20. Talabaning semestr davomida fan bo

’yicha to’plagan umumiy bali

har bir nazorat turidan belgilangan qoidalarga muvofiq to

’plagan ballari

yig

’indisiga teng.

24

IV. NAZORAT TURLARINI O

’TKAZISH MUDDATI:

21. Oraliq va yakuniy nazorat turlari kalendar tematik rejaga muvofiq

dekanat tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida o

’tkaziladi.

YAkuniy nazorat semestrning oxirgi 2 haftasi mobaynida o

’tkaziladi.

22. Talaba fan bo

’yicha kurs loyihasi (ishi)ni ushbu fan bo’yicha

to

’plagan ballari umumlashtirilishiga qadar topshirishi shart.

23. Joriy va oraliq nazoratlarda saralash balidan kam ball to

’plagan va

uzrli sabablarga ko

’ra nazoratlarda qatnasha olmagan talabaga qayta

topshirish uchun, navbatdagi shu nazorat turigacha, so

’nggi joriy va oraliq

nazoratlar uchun yakuniy nazoratgacha bo

’lgan muddat beriladi.

Kasalligi

sababli

darslarga

qatnashmagan

hamda

belgilangan

muddatlarda joriy, oraliq va yakuniy nazoratlarni topshira olmagan

talabalarga fakultet dekani farmoyishi asosida, o

’qishni boshlaganidan so’ng

ikki hafta muddatda topshirishga ruxsat beriladi.

24. Talabaning semestrda joriy va oraliq nazorat turlarini har biri

bo

’yicha to’plagan ballari ushbu nazorat turlari umumiy balining 55 foizidan

kam bo

’lsa yoki semestr yakunida joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlari

bo

’yicha to’plagan ballari yig’indisi 55 dan kam bo’lsa, u akademik qarzdor

hisoblanadi.

Akademik qarzdor talabalarga semestr tugaganidan keyin qayta

o

’zlashtirish uchun 1 oy muddat beriladi. SHu muddat davomida fanni

o

’zlashtira olmagan talaba, fakultet dekani tavsiyasiga ko’ra belgilangan

tartibda rektorning buyrug

’i bilan talabalar safidan chetlashtiriladi.

25. Talaba nazorat natijalaridan norozi bo

’lsa, fan bo’yicha nazorat turi

natijalari e

’lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet

dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda fakultet

dekanining taqdimnomasiga ko

’ra rektor buyrug’i bilan 3 (uch) a’zodan kam

bo

’lmagan tarkibda apellyatsiya komissiyasi tashkil etiladi.

Apellyatsiya komissiyasi talabalarning arizalarini ko

’rib chiqib, shu

kunning o

’zida xulosasini bildiradi.

26. Baholashning o

’rnatilgan talablar asosida belgilangan muddatlarda

o

’tkazilishi hamda rasmiylashtirilishi fakultet dekani, kafedra mudiri, o’quv

bo

’limi hamda ichki nazorat va monitoring bo’limi tomonidan nazorat

qilinadi.

V. REYTING NATIJALARINI QAYD QILISH VA TAHLIL

ETISH TARTIBI:

27. Talabaning fan bo

’yicha nazorat turlarida to’plagan ballari semestr

yakunida reyting qaydnomasiga butun sonlar bilan qayd qilinadi. Reyting

daftarchasining

“O’quv rejasida ajratilgan soat” ustuniga semestr uchun

25

fanga ajratilgan umumiy o

’quv yuklama soatlari, “Fandan olingan baho”

ustuniga esa 100 ballik tizimdagi o

’zlashtirishi qo’yiladi.

Talabaning saralash balidan past bo

’lgan o’zlashtirishi reyting

daftarchasiga qayd etilmaydi.

28. Har bir fan bo

’yicha o’tkaziladigan nazorat turlarining natijalari

guruh va professor-o

’qituvchi jurnallari hamda qaydnomada qayd etiladi va

shu kunning o

’zida (nazorat turi yozma ish shaklida o’tkazilgan bo’lsa, 2

(ikki) kun muddat ichida) talabalar e

’tiboriga yetkaziladi.

29. Yakuniy nazorat natijalariga ko

’ra dekanat talabalarning fan

bo

’yicha reytingini aniqlaydi hamda reyting daftarcha va qaydnomaning

tegishli qismini to

’ldiradi.

30. Talabaning reytingi uning bilimi, ko

’nikmasi va malakalari

darajasini belgilaydi. Talabaning semestr (kurs) bo

’yicha umumiy reytingi

barcha fanlardan to

’plangan reyting ballari yig’indisi orqali aniqlanadi.

31. Talabalar umumiy reytingi har bir semestr va o

’quv yili

yakunlangandan so

’ng e’lon qilinadi.

32. Diplom ilovasi yoki akademik ma

’lumotnomani dekanat tomonidan

rasmiylashtirishda fan bir necha semestr davom etgan bo

’lsa, reytinglar

yig

’indisi olinadi.

Talabaga imtiyozli diplom belgilashda uning xar bir semestr yakunidagi

fanlar bo

’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi hisobga olinadi.

33. Talabalarning nazorat turlari bo

’yicha erishgan natijalari kafedralar,

dekanatlar va o

’quv-metodik bo’linmalarida kompyuter xotirasiga kiritilib,

muntazam ravishda tahlil qilib boriladi.

34. Joriy, oraliq va yakuniy nazorat natijalari kafedra yig

’ilishlari,

fakultet va institut Ilmiy kengashlarida muntazam ravishda muhokama etib

boriladi va tegishli qarorlar qabul qilinadi.

VI. YAKUNIY QOIDALAR:

35. O

’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

hamda O

’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test

markazi test baholari va reyting ballarining xolisligini tekshirishni tashkil

etadi va nazorat qiladi.

36. Ushbu Nizomda belgilangan masalalar bo

’yicha kelib chiqqan

nizolar qonun hujjatlari asosida hal qilinadi.

37. Ushbu Nizom O

’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi

huzuridagi Davlat test markazi, Xalq ta

’limi vazirligi, Sog’liqni saqlash

vazirligi, Qishloq va suv xo

’jaligi vazirligi, Madaniyat va sport ishlari

vazirligi, O

’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi, “O’zbekiston

temir yo

’llari” DAK, Davlat soliq qo’mitasi, O’zbekiston Badiiy

akademiyasi va Navoiy kon-metallurgiya kombinati bilan kelishilgan.

26

“TALABALAR MUSTAQIL ISHINI TASHKIL ETISH VA

NAZORAT QILISH

” BO’YICHA

YO

’RIQNOMA

Kadrlar tayyorlash milliy dasturida chuqur nazariy va amaliy bilimlar

bilan bir qatorda tanlagan sohasi bo

’yicha mustaqil faoliyat ko’rsata

oladigan, o

’z bilimi va malakasini mustaqil ravishda oshirib boradigan,

masalaga ijodiy yondoshgan holda muammoli vaziyatlarni to

’g’ri aniqlab,

taxlil qilib, sharoitga tez moslasha oladigan mutaxassisllarni tayyorlash

asosiy vazifalardan biri sifatida belgilangan.

Ma

’lumki, axborot va bilimlar doirasi tez sur’atlar bilan kengayib

borayotgan hozirgi sharoitda barcha ma

’lumotlarni faqat dars mashgulotlari

paytida talabalarga yetkazish qiyin.

Tajribalar shuni ko

’rsatadiki, talaba mustaqil ravishda shug’ullansa va

o

’z ustida tinimsiz ishlasagina bilimlarni chuqur o’zlashtirishi mumkin.

Talabalarning asosiy bilim, ko

’nikma va malakalari mustaqil ta’lim

jarayonidagina shakllanadi, mustaqil faoliyat ko

’rsatish qobiliyati rivojlanadi

va ularda ijodiy ishlashga qiziqish paydo bo

’ladi.

Shuning uchun talabalarning mustaqil ta

’lim olishlarini rejalashtirish,

tashkil qilish va buning uchun barcha zaruriy shart-sharoitlarni yaratish, dars

mashg

’ulotlarida talabalarni o’qitish bilan bir qatorda ularni ko’proq

o

’qishga o’rgatish, bilim olish yo’llarini ko’rsatish, mustaqil ta’lim olish

uchun yo

’llanma berish oliy ta’lim muassasasining asosiy vazifalaridan biri

hisoblanadi.

TALABA MUSTAQIL ISHI (TMI)-muayyan fandan o

’quv dasturida

belgilangan bilim, ko

’nikma va malakaning ma’lum bir qismini talaba

tomonidan fan o

’qituvchisi maslahati va tavsiyalari asosida auditoriya va

auditoriyadan tashqarida o

’zlashtirilishiga yo’naltirilgan tizimli faoliyatdir.

O

’qishning boshlang’ich bosqichlarida TMIni tashkil etish bir qator

vazifalar bilan bog

’liq. Ayniqsa, birinchi kurs talabalarining ta’limning

navbatdagi turi-oliy ta

’lim talablariga ko’nikishi qiyin kechadi. Chunki ular

ta

’lim olish jarayonida o’z mustaqil faoliyatlarini tashkil qilishni deyarli

bilishmaydi. Ma

’lumotlarni qaysi manbadan, qanday qilib topish, ularni

tahlil qilish va zarurlarini ajratib olib tartibga solish, konspektlashtirish, o

’z

fikrini aniq va yorqin ifodalash, o

’z vaqtlarini to’g’ri taqsimlash, shuningdek,

aqliy va jismoniy imkoniyatlarini to

’g’ri baholash ular uchun katta muammo

bo

’ladi. Eng asosiysi, ular mustaqil ta’lim olishga ruhan tayyor bo’lishmaydi.

Shuning uchun har bir professor-o

’qituvchi dastlab talabada o’z

qobiliyati va aqliy imkoniyatlariga ishonch uyg

’otishi, ularni sabr-toqat

27

bilan, bosqichma-bosqich mustaqil bilim olishni to

’g’ri tashkil qilishga

o

’rgatib borishi lozim bo’ladi. Talabalar tomonidan mustaqil ravishda

o

’zlashtiriladigan bilim va ko’nikmalarning kursdan-kursga murakkablashib,

kengayib borishini hisobga olgan holda ularning tashabbuskorligi va rolini

oshirib borish zarur. Shunda mustaqil ta

’limga ko’nika boshlagan talaba

faqat o

’qituvchi tomonidan belgilab berilgan ishlarni bajaribgina qolmay,

o

’zining ehtiyoji, qiziqishi va qobiliyatiga qarab, o’zi zarur deb hisoblagan

qo

’shimcha bilimlarni ham mustaqil ravishda tanlab o’zlashtirishga o’rganib

boradi.

Talabalar mustaqil ishlarining shakli va hajmini belgilashda quyidagi

jihatlar e

’tiborga olinishi lozim :

-o

’qish bosqichi;

- muayyan fanning o

’ziga xos xususiyati va o’zlashtirishdagi qiyinchilik

darajasi;

-talabaning qobiliyati hamda nazariy va amaliy tayyorgarlik darajasi

(tayanch bilimi);

-fanning axborot manbalari bilan ta

’minlanganlik darajasi;

-talabaning axborot manbalari bilan ishlay olish darajasi.

Mustaqil ish uchun beriladigan topshiriqlarning shakli va xajmi,

qiyinchilik darajasi semestrdan-semestrga ko

’nikmalar hosil bo’lishiga

muvofiq ravishda o

’zgarib, oshib borishi lozim. Ya’ni, talabalarning

topshiriqlarni bajarishdagi mustaqilligi darajasini asta-sekin oshirib, ularni

topshiriqlarni bajarishga tizimli va ijodiy yondashishga o

’rgatib borish kerak

bo

’ladi.

TMIni tashkil etishda talabaning akademik o

’zlashtirish darajasi va

qobiliyatini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish mumkin:

 fanning ayrim mavzularini o’quv adabiyotlari yordamida mustaqil

o

’zlashtirish, o’quv manbalari bilan ishlash;

 amaliy, seminar va laboratoriya mashg’ulotlariga tayyorgarlik ko’rib

kelish;

 ma’lum mavzu bo’yicha referat tayyorlash;

 kurs ishi (loyihalari)ni bajarish;

 bitiruv malakaviy ishi va magistrlik dissertatsiyasi uchun materiallar

to

’plash;

 hisob-kitob va grafik ishlarini bajarish;

 maket, model va badiiy asarlar ustida ishlash;

 amaliyotdagi mavjud muammoning yechimini topish, test, munozarali

savollar va topshiriqlar tayyorlash;

 ilmiy maqola, tezislar va ma’ruza tayyorlash;

 amaliy mazmundagi nostandart masalalarni yechish va ijodiy ishlash;

28

 uy vazifalarini bajarish va boshqalar;

Fan xususiyatidan kelib chiqqan holda talabalarga mustaqil ish uchun

boshqa shakllardagi vazifalar ham topshirilishi mumkin. Talabalarga qaysi

turdagi topshiriqlarni berish lozimligi kafedra tomonidan belgilanadi.

Topshiriqlar puxta o

’ylab ishlab chiqilgan va ma’lum maqsadga

yo

’naltirilgan bo’lib, talabalarning auditoriya mashg’ulotlarida olgan

bilimlarini mustahkamlash, chuqurlashtirish, kengaytirish va to

’ldirishga

xizmat qilishi kerak.

MAVZUNI MUSTAQIL O

’ZLASHTIRISH. Faning xususiyati,

talabalarning bilim darajasi va qobiliyatiga qarab ishchi o

’quv dasturiga

kiritilgan alohida mavzular talabalarga mustaqil ravishda o

’zlashtirish uchun

topshiriladi. Bunda mavzuning asosiy mazmunini ifodalash va ochib

berishga xizmat qiladigan tayanch iboralar, mavzuni tizimli bayon qilishga

xizmat qiladigan savollarga e

’tibor qaratish, asosiy adabiyotlar va axborot

manbalarini ko

’rsatish lozim.

Topshiriqni bajarish jarayonida talabalar mustaqil ravishda o

’quv

adabiyotlaridan foydalanib ushbu mavzuni konspektlashtiradilar, tayanch

iboralarning mohiyatini anglagan holda mavzuga taalluqli savollarga javob

tayyorlaydilar. Zarur hollarda (o

’zlashtirish qiyin bo’lsa, savollar paydo

bo

’lsa, adabiyotlar yetishmasa, mavzuni tizimli bayon eta olmasa va h.k.)

o

’qituvchidan maslahatlar oladilar.

Mustaqil o

’zlashtirilgan mavzu bo’yicha tayyorlangan matn kafedrada

himoya qilinadi.

REFERAT TAYYORLASH. Talabaga qiyinchilik darajasi uning

shaxsiy imkoniyatlari, qobiliyati va bilim darajasiga muvofiq bo

’lgan biror

mavzu bo

’yicha referat tayyorlash topshiriladi. Bunda talaba asosiy

adabiyotlardan tashqari qo

’shimcha adabiyotlardan (monografiyalar, ilmiy,

uslubiy maqolalar, Internetdan olingan ma

’lumotlar, elektron kutubxona

materiallari va h.k.) foydalanib materiallar yig

’adi, taxlil qiladi, tizimga

soladi va mavzu bo

’yicha imkon darajasida to’liq, keng ma’lumot berishga

harakat qiladi. Zarur hollarda o

’qituvchidan maslahat va ko’rsatmalar oladi.

Yakunlangan referat kafedrada ekspertlar ishtirokida himoya qilinadi.

KO

’RGAZMALI VOSITALAR TAYYORLASH. Talabaga muayyan

mavzuni bayon qilish va yaxshiroq o

’zlashtirish uchun yordam beradigan

ko

’rgazmali materiallar (jadvallar, chizmalar, rasmlar, xaritalar, maketlar,

modellar, grafiklar, namunalar, musiqiy asar, kichik badiiy asar va h.k.)

tayyorlash topshiriladi. Mavzu o

’qituvchi tomonidan aniqlanib, talabaga

ma

’lum ko’rsatmalar, yo’l-yo’riqlar beriladi. Ko’rgazmali vositalarning

miqdori, shakli va mazmuni talaba tomonidan mustaqil tanlanadi. Bunday

vazifani bir mavzu bo

’yicha bir necha talabaga topshirish ham mumkin.

29

Talaba ko

’rgazmali materiallardan foydalanish bo’yicha yozma ravishda

tavsiyalar tayyorlaydi va kafedrada himoya qiladi.

MAVZU BO

’YICHA TESTLAR, MUNOZARALI SAVOLLAR VA

TOPSHIRIQLAR TAYYORLASH. Talabaga muayyan mavzu bo

’yicha

testlar, qiyinchilik darajasi har

xil bo

’lgan masalalar va topshiriqlar, munozaraga asos bo’ladigan

savollar tuzish topshiriladi.

Bunda o

’qituvchi tomonidan talabaga testga qo’yiladigan talablar va uni

tuzish qonun-qoidalari, qanday maqsad ko

’zda tutilayotganligi, muammoli

savollar tuzishda mavzuning munozarali momentlarini qanday ajratish

lozimligi, topshiriqlarni tuzish usullari bo

’yicha yo’l-yo’riq beriladi.

Konsultatsiya paytlarida bajarilgan ishlarning qo

’yilgan vazifa va talablarga

javob berish darajasi nazorat qilinadi (qayta ishlab kelish, aniqlashtirish yoki

to

’ldirish taklif etilishi mumkin).

Test, savol va topshiriqlar majmuasi kafedrada eskpertlar ishtirokida

himoya qilinadi.

ILMIY

MAQOLA,

TEZISLAR

VA

MA

’RUZALAR

TAYYORLASH. Talabaga biron bir mavzu bo

’yicha (mavzuni talabaning

o

’zi tanlashi ham mumkin) ilmiy (referativ) harakterda maqola, tezis yoki

ma

’ruza tayyorlash topshirilishi mumkin. Bunda talaba o’quv adabiyotlari,

ilmiy-tadqiqot ishlari, dissertatsiyalar, maqola va monografiyalar hamda

boshqa axborot manbalaridan mavzuga tegishli materiallar to

’playdi, taxlil

qiladi, zarurlarini ajratib olib, tartibga soladi, shaxsiy tajribasi va bilimi,

ilmiy natijalariga asoslangan holda qo

’shimchalar, izohlar kiritadi, o’z

nuqtai-nazarini bayon etadi va asoslaydi. Bunda talaba o

’qituvchi bilan

hamkorlikda ishlaydi.

Tayyorlangan maqola, tezis yoki ma

’ruza kafedrada himoya qilinadi.

AMALIY MAZMUNDAGI NOSTANDART MASALALARNI

YECHISH VA IJODIY ISHLASH. Bir mavzu yoki bo

’lim bo’yicha

nostandart, alohida yondashish talab qilinadigan, nazariy ahamiyatga ega

bo

’lgan amaliy topshiriqlar, ijodiy yondashish talab qilinadigan ilmiy-ijodiy

vazifalar, modellar, maketlar, namunalar yaratish vazifasi topshirilishi

mumkin. Amaliy topshiriqlar masalani hal qilishning optimal variantlarini

izlashga va topishga qaratilgan bo

’lishi kerak.

Talabaning qiziqish va qobiliyatiga qarab, unga ilmiy harakterdagi

topshiriqlar berish, o

’qituvchi bilan hamkorlikda ilmiy maqolalar tayyorlash

va chop ettirish mumkin.

MUSTAQIL

ISH

TOPSHIRIQLARI

MUVAFFAQI-YATLI

YAKUNLANISHI UCHUN QUYIDAGI TALABLAR BAJARILISHI

LOZIM:

30

-maqsad (bilimni mustahkamlash, yangi bilimlarni o

’zlashtirish, ijodiy

faollikni oshirish, amaliy ko

’nikma va malakalarni shakllantirish va x.k.),

aniq asoslanishi;

-hisobot shakli va baholash mezonini aniq belgilash;

nazorat vaqti, shakli va turlarini aniq belgilab olish (amaliy seminar,

laboratoriya mashgulotlari, konsultatsiya uchun yoki nazorat uchun maxsus

ajratilgan vaqt; ma

’ruza yo referat matni, bajarilgan topshiriqlar daftari,

nazorat ishlari, uy vazifasi daftari, kurs ishlari, test, maqola, nostandart

topshiriqlar, savollar, maqola, ko

’rgazmali jixozlar va ijodiy ishlar; savol-

javob, bajarilgan ish mazmuni va mohiyatini tushuntirib berish, yozma

shaklda bayon qilish va x.k.).

TALABALAR MUSTAQIL ISHINI SHARTLI RAVISHDA

IKKIGA AJRATISH MUMKIN:

1) auditoriyada amalga oshiriladigan TMIlari. Utilgan mavzuni qayta

ishlash, kengaytirish va mustaxkamlashga oid topshiriqlar bajariladi;

2) auditoriyadan tashqarida amalga oshiriladigan TMIlari. Uquv

dasturidagi ayrim mavzularni mustaqil holda o

’zlashtirish, uyga berilgan

vazifalarni bajarish, amaliy va laborotoriya ishlariga tayyorgarlik ko

’rib

kelish, ijodiy va ilmiy-tadqiqot harakteridagi ishlar va h.k.

Joriy nazoratda talabaning dars paytida o

’tilgan materiallarni

o

’zlashtirish va uyga berilgan topshiriqlarni bajarishdagi faolligi, bajarish

saviyasi va o

’zlashtirish darajasi e’tiborga olinadi.

Ikkinchi tur ishlar fanning ishchi o

’quv dasturida auditoriyadan

tashqarida o

’zlashtirilishi belgilangan mavzu bo’yicha ma’lumot va

axborotlarni mustaqil ravishda izlab topish, taxlil qilish, konspektlashtirish

(yoki referat tarzida rasmiylashtirish) va o

’zlashtirish, ijodiy yondashishni

talab qiladigan amaliy topshiriqlarni bajarish ko

’rinishida amalga oshiriladi.

Bu turdagi ishlarni bajarish jarayoni va o

’zlashtirish sifatining nazorati

darsdan tashqari paytlarda, maxsus belgalangan konsultatsiya soatlarida

amalga oshiriladi.

TALABALAR MUSTAQIL ISHINI BAHOLASH:

TMI natijalari amaldagi "Oliy ta

’lim muassasalarida talabalar bilimini

nazorat qilish va baholashning reyting tizimi to

’grisidagi Nizom"ga asosan

baholab boriladi.

31

Tarix fakulteti

“O’zbekiston tarixi” kafedrasida o’tiladigan fanlardan

talabalar bilimini reyting tizimi asosida oraliq baholash (OB) va joriy

baholash (JB) shakllari bo

’yicha

B A H O L A S H M E Z O N L A R I

Talabalar o

’rganilayotgan fan yuzasidan o’zlashtirishini baholash doimiy

ravishda olib boriladi. har bir fan bo

’yicha belgilangan oraliq va joriy

nazoratlarni o

’qitilayotgan fanning xususiyatlaridan kelib chiqqan holda turli

shakllardan foydalaniladi, ya

’ni oo’zaki, yozma, test, kollekvium kabi

shakllarida amalga oshiriladi. Talabalar bilimini baholash shakllari bo

’yicha

quyidagi mezonlar asosida baholash ko

’zda tutiladi.

Ta

’lim yo’nalishi: Tarix ta’lim yo’nalishidan tashqari talabalar uchun

Fan:

“O’zbekiston tarixi”

Kurs: I

Semestr I-II

 O.B.-35 ball  O.B. + J.B. =70 ball Yak.baholash-30 ball

 J.B.-35 ball Saralash bali-39 ball Saralash bali-17 ball

Baholash

shakli

Bitta

savolga

ajratil

gan ball

Bitta savolga ajratilgan ball

miqdorini

belgilovchi talablar

Nazorat

shakli va

ballar

yig

’indisi

Og

’zaki

Oo

’zaki

savol-jabob

orqali

nazorat olish

uchun

o

’tilgan

mavzular

yuzasidan

50-

100tagacha

savollar

ishtirokida 5

tadan savolli

variantlar

tuziladi.

Variantdagi

har

bir

savolga

“0”

7-ball

Oqituvchining fan yuzasidan tuzgan

savolnomasidan har bir talaba uchun

tayyorlangan savol variantlari tuzilishi

kerak. Unda 4-5 gacha savol bo

’lishi

maqsadga muvofiqdir. Talaba oo

’zaki

savollarning

mohiyatini

tushunishi,

tasavvurga ega bo

’lishi, bilishi bilan

birgalikda

savol

mazmunini

ilmiy

ma

’lumotlar asosida yoritib bera olishi

kerak. Talabaning bayoni aniq, nutqi

ravon, mustaqil fikrlab, izchillik bilan,

ilmiy terminlarga ijodiy yondoshgan

holda

javob

berishi

kerak.

Ma

’lumotlarni taqqoslab aniq xulosalar

chiqara olishi lozim. Talaba 5 ta oo

’zaki

savolga ham shu mezon asosida javob

bergan bo

’lsa maksimal 35 ball (5x7

ball) qo

’yiladi. Talabaning fan bo’yicha

o

’zlashtirish

korsatgichini

nazorat

OB=35 ball

31-35-ball.

A

’lo,

(86-100 %).

25-30-ball.

Yaxshi

(71-85 %).

20-24-ball.

Qoniqarli,

(55-70 %)

32

balldan

“7”

ballgacha

baholanadi.

qilishda quyidagi namunaviy mezonlar

(keyingi o

’rinlarda namunaviy mezonlar

deb yuritiladi) tavsiya etiladi: 31-35-ball

ball uchun talabaning bilim darajasi

qo

’yidagilarga javob berishi lozim:

xulosa va qaror qabul qilish: ijodiy

fikrlay olish; mustaqil mushohada yurita

olish;

olgan bilimlarni amalda qo

’llay olish;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish;

tasavvurga ega bo

’lish.

5-6-ball Oo

’zaki savollar yuzasidan tasavvurga

ega bo

’lishi, mohiyatini tushuna olishi,

ilmiy

ma

’lumotlarni bilishi kerak.

Mustaqil

fikrlay

oladi,

lekin

ma

’lumotlarni

taqqoslay

olmaydi.

Materialni bayon qilishda izchillikka

rioya qilmaydi. Xulosalari sayoz, savol

mazmunini umumlashtirishga qiynaladi.

Talaba 5 ta savolga ham shu mezon

asosida javob bergan bo

’lsa 25 ball (5x5

ball), 30 ball (5x6 ball)qo

’yiladi. 25-30-

ball uchun talabaning bilim darajasi

quyidagilarga javob berishi lozim;

mustaqil mushohada yurita olish; olgan

bilimlarini amalda qo

’llay olish;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bulish.

4-ball

Talaba oo

’zaki savollar mohiyatinini

tushunadi, tasavvurga ega, savolga

javob

berishda

izchillikka

rioya

qilmaydi. Ilmiy ma

’lumotlarni qisman

biladi. Mustaqil mushohada yurita

olmaydi. Savol mazmunini qisman

bayon qilib beradi. Xulosa chiqara

olmaydi. Ilmiy terminlarni izohlay

olmaydi. Talaba 5 ta oo

’zaki savolga

ham shu mezon asosida javob bergan

bo

’lsa 20 ball (5x4 ball)qo’yiladi. 20-24

33

ball uchun talabaning bilim darajasi

quyidagilarga javob berishi lozim;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bo

’lish.

3-2-ball

Talaba oo

’zaki savollar mohiyatini

qisman

tushinishi,

tasavvurga

ega

bo

’lmasligi, ilmiy ma’lumotlarni bayon

etishda

xatoliklarga

yo

’l qo’ygan

.Mustaqil fikr va xulosalar yoritilmagan

bo

’lsa, jami 15 ball (5x3 ball), 10 ball

(5x2 ball)qo

’yiladi.

1-ball

Talaba oo

’zaki savollar mohiyatini

tushunmasa, ilmiy ma

’lumotlarni bayon

etishda qupol xatoliklarga yo

’l qo’yilsa,

ma

’lumotlar asosida mustaqil fikr

qisman yoritilgan bo

’lsa, jami 5 ball

(5x1 ball) qo

’yiladi.

0-ball

Savol mazmunini tushunmaydi. Bilim

va tasavvurga ega emas. Javob bera

olmaydi. Talaba baholanmaydi.

Kollekvium

Nazoratning

bu shaklida

talabalar 4-5

ta

mavzu

yuzasidan

ko

’rgaz-lar,

gerbariylar,

kolleksiyalar

va

texnika

vositalari

yordamida

o

’qituvchi

tomonidan

berilgan

savollarlarga

javob berishi

talab etiladi.

7-ball

Nazoratning

bu

turida

talabalar

laboratoriya,

amaliy

masho

’ulot

jarayonida berilgan topshiriqlar, uy

vazifalari,

mustaqil

ta

’lim

topshiriqlarida

belgilangan-vazifalar

yuzasidan-referat, fanga oid sxemalar,

chizmalar, rasmlar, plakatlar, kartochka

savollarini tayyorlash va shu asosida

tushuntirib

berishlari

kerak.

Laboratoriya va amaliy masho

’ulotlarni

bajarib ko

’rsatishlari kerak. Berilgan

topshiriqlar barchasi bajarilgan bo

’lishi

shart. Shu asosida erkin, mustaqil

fikrlab, so

’zlab berishi kerak. Bajargan

ishlarini bir-biriga taqqoslay olishi,

ahamiyatini yoritib bera olishi kerak.

Amaliy

topshiriq

va

laboratoriya

masho

’ulotlarini tajribada o’qituvchi

ishtirokisiz bajara olishi va mustaqil

xulosalarni chiqara olishi lozim. Talaba

JB=35 ball

31-35-ball.

A

’lo,

(86-100 %).

25-30-ball.

Yaxshi

(71-85 %).

20-24-ball.

Qoniqarli,

(55-70 %)

34

5 ta topshihiqqa shu mezon asosida

javob bergan bo

’lsa 35 ball (5x7 ball)

qo

’yiladi. Talabaning fan bo’yicha

o

’zlashtirish

korsatgichini

nazorat

qilishda quyidagi namunaviy mezonlar

(keyingi o

’rinlarda namunaviy mezonlar

deb yuritiladi) tavsiya etiladi: 31-35 ball

uchun

talabaning

bilim

darajasi

qo

’yidagilarga javob berishi lozim:

xulosa va qaror qabul qilish: ijodiy

fikrlay olish; mustaqil mushohada yurita

olish;

olgan bilimlarni amalda qo

’llay olish;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish;

tasavvurga ega bo

’lish.

5-6-ball Talaba berilgan topshiriqlarni yaxshi

bajargan bolishi kerak. Taqqoslay oladi,

mustaqil so

’slab berishga harakat qiladi.

Vazifalar yuzasidan-referat, fanga oid

chizmalar,

rasmlar

va

savollarni

tushuntirib

berishlari

kerak.

Laboratoriya va amaliy topshiriqlarni

o

’qituvchi yordamida bajaradi, xulosa

chiqarishga qiynaladi. Talaba 5 ta

topshihiqqa ham shu mezon asosida

javob bergan bo

’lsa 25 ball (5x5 ball),

yoki 30 ball (5x6 ball) qo

’yiladi. 25-30

ball uchun talabaning bilim darajasi

quyidagilarga javob berishi lozim;

mustaqil mushohada yurita olish; olgan

bilimlarini amalda qo

’llay olish;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bulish.

4-ball

Talaba topshiriqlar qisman bajarilgan.

Bajarilgan

ishlar

bo

’yicha

ma

’lumotlarni qisman bayon qila oladi.

Taqqoslay

olmaydi.

Vazifalar

yuzasidan-fanga oid chizmalar, rasmlar

chala bajarilgan. Laboratoriya va amaliy

35

topshiriqlarni o

’qituvchi ishtirokida,

uning

ko

’rsatmasi orqali bajaradi,

xulosalarni qayd eta olmaydi. Talaba 5

ta topshihiqqa ham shu mezon asosida

javob bergan bo

’lsa 20 ball (5x4 ball)

qo

’yiladi. 20-24 ball uchun talabaning

bilim darajasi quyidagilarga javob

berishi lozim;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bo

’lish.

3-2-ball

Talaba berilgan topshiriqlar bo

’yicha

ma

’lumotlarni bayon qila olmaydi.

Vazifalarga oid chizmalar, rasmlar va

plakatlatlarga to

’o’risida tushunchaga

ega emas. Laboratoriya va amaliy

masho

’ulot topshiriqlarini o’qituvchi

yordamida qisman bajaradi. Mazmunini

tushunmaydi va xulosa qila olmaganda

jami 15 ball (5x3 ball), 10 ball (5x2

ball) qo

’yiladi.

1-ball

Berilgan topshiriqlar yuzasidan fanga

oid chizmalar rasmlar, plakat va

slaydlarni umuman tushuntirib bera

olmaydi.

Laboratoriya

va

amaliy

masho

’ulot topshiriqlarini o’qituvchi

yordamida ham bajara olmasa, berilgan

topshiriqlarni chalkash, noto

’o’ri bajarib

kelsa jami 5 ball (5x1 ball) qo

’yiladi.

0-ball

Tophsiriqlarni umuman bajarmagan,

berilgan topshiriq bo

’yicha so’zlab bera

olmaydi. Tajribalarni bajara olmaydi.

Talaba baholanmaydi.

Yakuniy nazorat-30 ball

Yozma ish

Yozma ish

uchun

5

tadan savol

tuziladi

va

har

bir

6-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta

savolning

har

birini

mohiyatini

tushunishi, bilishi, tasavvurga ega

bo

’lishi lozim. Uni ilmiy asoslagan

holda

ijodiy

fikrlab,

mustaqil

mushohada yuritib, imloviy xatosiz

YaN=30

36

savolga

“0”

balldan

“6”

ballgacha

baholanadi.

yoritib berishi hamda shu sovollarda

berilgan ma

’lumotlarni taqqoslay olishi,

xulosa va qarorlar chiqargan holda,

amalda qo

’llay bilihi kerak. Talaba 5 ta

savolga ham shu mezon asosida javob

bergan bo

’lsa, yozma ishga maksimal

30 ball (5x6 ball) qo

’yiladi. Talabaning

fan bo

’yicha o’zlashtirish korsatgichini

nazorat qilishda quyidagi namunaviy

mezonlar (keyingi o

’rinlarda namunaviy

mezonlar deb yuritiladi) tavsiya etiladi:

27-30 ball uchun talabaning bilim

darajasi qo

’yidagilarga javob berishi

lozim:

xulosa va qaror qabul qilish: ijodiy

fikrlay olish; mustaqil mushohada yurita

olish; olgan bilimlarni amalda qo

’llay

olish; mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bo

’lish.

ball

Saralash

ball-17 ball.

27-30-ball.

A

’lo,

(86-100 %).

22-26-ball.

Yaxshi

(71-85 %).

17-21-ball.

Qoniqarli,

(55-70 %)

5-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta

savol to

’o’risida bilim va tasavvurga

ega bo

’lishi lozim. Savolni mohiyatini

tushgungan holda mustaqil mushohada

yuritib, savol mazmunini yoritib berishi

kerak. Berilgan ilmiy ma

’lumotlarni

o

’zaro taqqoshga qiynaladi, xulosalar

yakuniga yetmagan. Talaba 5 ta savolga

ham shu mezon asosida javob bergan

bo

’lsa, yozma ishga 25 ball (5x5 ball)

qo

’yiladi. 22-26-ball ball uchun

talabaning bilim darajasi quyidagilarga

javob berishi lozim;

mustaqil mushohada yurita olish; olgan

bilimlarini amalda qo

’llay olish;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bulish.

4-ball

Talaba yozma ishdagi 5ta savolni

mohiyatini tushunishi, tasavvurga ega

bo

’lishi, qisman bilishi hisobga olinadi.

Ilmiy ma

’lumotlar qisman yozilgan, bu

37

ma

’lumotlar asosida mustaqil fikr va

xulosalar yurita olmaydi. Talaba 5 ta

savolga ham shu mezon asosida javob

bergan bo

’lsa, yozma ishga 20 ball (5x4

ball)qo

’yiladi.

17-21-ball

uchun

talabaning bilim darajasi quyidagilarga

javob berishi lozim;

mohiyatini tushunish; bilish, aytib

berish; tasavvurga ega bo

’lish.

3-2-ball Talaba

5-ta

savolning

mohiyatini

qisman tushinsa, ilmiy ma

’lumotlarni

yozishda xatoliklarga yo

’l qo’ysa.

Mustaqil fikr va xulosalar yoritilmagan

bo

’lsa, yozma ishga jami 15 ball (5x3

ball), 10 ball (5x2 ball) qo

’yiladi.

1-ball

Talaba

5-ta

savolni

mohiyatini

tushunmasa, ilmiy ma

’lumotlarni bayon

etishda qupol xatoliklarga yo

’l qo’yilsa,

ma

’lumotlar asosida mustaqil fikr yurita

olmasa, yozma ishga jami 5 ball (5x1

ball) qo

’yiladi.

0-ball

Talaba savol mazmunini tushunmaydi.

Bilim va tasavvurga ega emas. Javob

bera olmaydi. Talaba baholanmaydi.

O

’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

25.08.2010 dagi 333-sonli

“OTM da talabalar bilimini nazorat qilish va

baholashning reyting tizimi to

’g`risidagi Nizomga o’zgartirish va

qo

’shimchalar kiritish haqida” gi buyrug`i asosida tuzildi.

“O’zbekiston tarixi” fanidan talabalar bilimini

BAHOLASH MEZONI

№

Fan nomi

Umumiy

soat

Ma'ruza

Seminar

Mustaqil

ish

Nazoratlar jami 70 ball

Jami 30 ball

Joriy baholash (jami 35 ball)

Oraliq baholash (jami 35 ball)

Yakuniy nazorat turlari

(agar)

Joriy soni

Imtihon

turi

Jami ball

Must.Ish

soni

Jami ball

Oraliq so

ni

Imtihon

turi

Jami ball

Must.Ish

soni

Jami ball

Yozma

bo

’lsa

Og`zaki

bo

’lsa

Test

bo

’lsa

1

O`zbekisto

n tarixi (

not

arixlarga)

116

28

30

56

2

21

4

14

2

2

7

2

8

3 ta

savol

Maks

10

baldan

5 ta

savol 6

baldan

30 ta

test har

biri 1

baldan

JN1 15 bal

l

Saralash 8

ball

Savol-javob

3 ta 3 baldan

Jami:9 ball

Dekabr

oyining

I-yarmida

9

ball

2ta (yozma

va

ijodiy)

6

ball

ON1 15 ba

ll

Saralash 8

ball

Yozma 3

savol 4

baldan

Jami:12 ball

Dekabr

oyining

I-yarmida

12 ball

1 ta og

’zaki

3 ball

JN2 20 bal

l

Saralash 11

ball

Savol-javob

3 ta 4 baldan

Jami: 12 ball

Fevral oyining

II-yarmida

12

ball

2ta (yozma

va

slayt)

8

ball

ON2 20 ba

ll

Saralash 11

ball

Yozma 3

savol 5

baldan

Jami:15 ball

Fevral

oyining

II-yarmida

15 ball

1 ta og

’zaki

5 ball

Fevral oyining so

’ngi 10

kunligida

Ushbu baholash mezoni O

’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2010 yil 25 avgustdagi 333-sonli “OTM da talabalar

bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi to

’g`risidagi nizomga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish haqidagi buyrug`i” asosidagi

Nizomga asosan tayyorlangan.

Kafedra manzili:

Navoiy shahar Ibn Sino ko’chasi 45 uy

Telefon raqami:

8(436)225-33-99

Elektron manzil:

www.nspihistory.uz

Document Outline

I. UMUMIY QOIDALAR:

Download 470.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3

Mgid

Mgid

Ko'zni yomon ko'rishi? Ko'rishni 7 kun ichida tiklang

D-Vision

Tizza va beldagi og'riq yo'qolad

Артрофорс

Shifokorlar shokda! Bo'gimlardagi og'riq uchun oddiy maslahat!

Суставитин

Нажмите на свой знак зодиака, чтобы узнать, что ждет вас сегодня

Money Amulet

109-летний кардиолог: "Я и жена регулярно чистим сосуды. Рецепт"

Гипертенс

Вот домашний рецепт, который очистит сосуды головного мозга

Гипертенс

Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2020

ma'muriyatiga murojaat qiling

© 2020