Ii bob. O’zbekiston respublikasi mahalliy byudjetlar daromadlarini shakllantirishning tahlili

2.4. II- bob bo‘yicha xulosalar


Dissertasiyaning ikkinchi bobini yozish jarayonida quyidagi xulosalarni shakllantirishga muvaffaq bo‘ldik:
1. Mamlakatimizda so‘nggi yillarda iqtisodiyotni modernizasiyalash sharoitlariga mos keladigan byudjet – soliq tizimini mustahkam xuquqiy bazasi yaratilgan. O‘zbekiston Respublikasining “Byudjet tizimi to‘g‘risida”gi qonunga asosan, byudjet tizimining tamoyillari shakllantirildi.
2. Mamlakatimizda keyingi yillarda mahalliy hokimiyat organlarining hududlarini iqtisodiy – ijtimoiy rivojlantirish va aholini ijtimoiy himoya qilish bo‘yicha vakolatlari ortib bormoqda. Ushbu vakolatlardan kelib chiqib, amalga oshiriladigan harajatlarning moliyaviy manbai mahalliy byudjet daromadlaridir.
3. O‘zbekiston Respublikasining ayrim viloyatlaridagi kabi Qashqadaryo viloyati mahalliy byudjet daromadlari tarkibida umumdavlat soliqlaridan ajratmalarning egallagan ulushi yuqori darajada saqlanib kelmoqda. Mahalliy byudjet daromadlari tarkibida mahalliy soliqlar va yig‘imlarning egallagan ulushi juda past darajada qolib ketmoqda.
4. Qashqadaryo viloyati mahalliy byudjet daromadlari viloyatda faoliyat ko‘rsatuvchi ayrim sanoat korxonalaridan keladigan umumdavlat va mahalliy soliqlariga “to'be” hisoblanadi.
5. Qashqadaryo viloyati mahalliy moliyasi tarkibiy qismi hisoblangan korxonalar moliyasining ahamiyati katta. Ular tomonidan hududdagi iqtisodiy – ijtimoiy rivojlantirishga ajratilayotgan homiylik mablag‘larining ulushi boshqa hududlardan yuqori darajada.
6. Mamlakatimiz iqtisodiyotini modernizasiyalash sharoitida viloyatni iqtisodiy – ijtimoiy rivojlantirishda mahalliy byudjet mablag‘lari va korxonalar mablag‘lari bilan bir qatorda byudjetdan tashqari davlat maqsadli jamg‘armalarining ahamiyati ortib bormoqda.
Biz ilmiy tadqiqotimizning ushbu bobida mahalliy moliyaning tarkibiy qismlari hisoblangan mahalliy byudjet, korxonalar moliyasi va davlat byudjetdan tashqari maqsadli jamg‘armalarni shakllantirishni Qashqadaryo viloyati miqyosida tahlil etdik. Tadqiqotimizning uchinchi bobida O‘zbekiston Respublikasida mahalliy moliyani shakllantirishning hozirgi zamon xolati, undagi muammolarni ochib berishga va ularni xal etish bo‘yicha amaliy tavsiya hamda takliflar ishlab chiqishga harakat qilamiz.

1 Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. 28.12.2018.