Ii. Asosiy qism Fanerozoy erasi haqida tushuncha

tog‘lari, Shimoliy Afrikaning tabiiy geografik sharoitiga o‘xshash holat

hukmronlik qilgan

MEZOZOY ERASI (Mz) Mezozoy tushunchasi lotin tilida “m ezos” - o'rta, “zoykos” - jonivor, qisqacha o'rta davr hayoti degan mazmun beradi. U uch davrni o*z ichiga qamrab oladi. Bular: trias, yura va bo‘r davrlaridir. Mezozoy erasi 185 mln yil davom etgan

Tris davri (Т 1-2.з.). Trias tushunchasi loitn tilida “trias” yoki

“triados” - uchlik degan mazmun beradi. U uch qismga boMib

o ‘rganiladi. T 1 - yuqori trias, T2 - o ‘rta trias, T3 - quyi trias. Trias davrini

1834-yili A.Alberti o krganib fanga kiritgan. Trias 30-35 mln yil davom

etgan. Trias davrida ham gersin tog' burmalanish sikli ayrim nuqtalar

bo‘ylab rivojlanishda davom etgan. Shu boisdan bu davrda quruqliklar

maydoni kengaydi. Yer tarixidagi eng katta dengiz transgresiyasi yuz

berdi. Natijada iqlim bir oz quruqlashib kontinentl ahamiyat kasb eta

boshladi. Trias davriga xos qizil tusli kontinental yotqiziqlar, o ‘sha

o ‘sha davrlarda Yevropa, Shimoliy Amerika, Afrika hududlarida quruq

va issiq iqlim hukm surganidan dalolat beradi. Ularning orasida eol va

alyuvial kelib chiqishga ega boMgan yotqiziqlar ham uchraydi.

Kaynazoy tushunchasi lotin tilida “kaynos” - yangi, “zoykos” -

jonzot, hayot degan m a’noni anglatadi. Ushbu davr o 'z navbatida

paleogen, neogen hamda to‘rtlamchi davrga boMib o ‘rganiladi.

Paleogen davri (P 1.2.3.). Qadimgi yunon tilida “palanes” - qadimgi,

“genos” -tugM lish, davr degan m a’noni anglatadi. Paleogen davri 40-42

mln yil davom etgan. Paleogen davri boshlanishi bilan kimmeriy tog‘

bunnalanish sikli so‘ngan. Shu tariqa 8-10 mln yil davomida

paleogenning quyi qismi paleosen bo‘ylab evolyutsion davr hukm surdi.

Bu davr mobaynida triasning oxiridan ko‘tarilishga boshlagan kimmeriy

tog‘ burmalanish sikli davrida hosil boMgan togMar tashqi ta’sirlar tufayli