Ideal gaz nima? Gazlar murakkab tuzilgan. Ular milliardlab energiyaga EGA gaz molekulalariga toʻla, ular ixtiyoriy paytda toʻqnashishi va bir-biri bilan oʻzaro taʼsirda boʻlishi mumkin.k_B=1{,}38\times 10^{-23} \dfrac{J}{K}
fizika
Ideal gaz qonunining proporsional koʻrinishi qanday? Ideal gaz qonunini yozish uchun yana bir foydali usul mavjud. Agar modda miqdori nnn (yaʼni molekulalar soni NNN) oʻzgarmasa, nRnRn, R va Nk_BNkBN, k, start subscript, B, end subscript miqdor gaz uchun doimiy boʻladi. Bu tez-tez yuz beradi, chunki koʻrib chiqilayotgan gaz koʻpincha germetik yopiq idishda boʻladi. Agar biz bosim, hajm va haroratni ideal gaz qonuni tenglamasining yon tomoniga oʻtkazsak, quyidagicha formula hosil boʻladi, nR=Nk_B=\dfrac{PV}{T}=\text{ const}nR=NkB=TPV= constn, R, equals, N, k, start subscript, B, end subscript, equals, start fraction, P, V, divided by, T, end fraction, equals, start text, space, c, o, n, s, t, end text Bu shuni koʻrsatadiki, gazning molekulalari soni (yaʼni modda miqdori) oʻzgarmas qolganda, gaz qaysi jarayonda boʻlishidan qatʼi nazar, gaz uchun \dfrac{PV}{T}TPVstart fraction, P, V, divided by, T, end fraction nisbat doimiy boʻladi. Boshqacha aytganda, agar gaz 111-holatdan (bosim P_1P1P, start subscript, 1, end subscript, hajm V_1V1V, start subscript, 1, end subscript va harorat T_1T1T, start subscript, 1, end subscript) 222-holatga oʻtsa (bosim P_2P2P, start subscript, 2, end subscript, hajm V_2V2V, start subscript, 2, end subscript va harorat T_2T2T, start subscript, 2, end subscript), bizga maʼlum jarayonning oʻzgarishlaridan qatʼi nazar, yuqoridagi tenglik bajariladi. \Large \dfrac{P_1V_1}{T_1}=\dfrac{P_2V_2}{T_2}T1P1V1=T2P2V2start fraction, P, start subscript, 1, end subscript, V, start subscript, 1, end subscript, divided by, T, start subscript, 1, end subscript, end fraction, equals, start fraction, P, start subscript, 2, end subscript, V, start subscript, 2, end subscript, divided by, T, start subscript, 2, end subscript, end fraction Ushbu formula, ayniqsa, bir holatdan boshqasiga oʻtayotgan ideal gazni tavsiflashda foydalidir. Formulada hech qanday gaz doimiylari ishlatilmagani sababli biz xohlagan birliklardan foydalanishimiz mumkin, lekin birliklar ikkala tomon uchun ham bir xil boʻlishi kerak (masalan, V_1V1V, start subscript, 1, end subscript ni \text{m}^3m3start text, m, end text, cubed da ifodalasak, V_2V2V, start subscript, 2, end subscript ni ham \text{m}^3m3start text, m, end text, cubed da ifodalashimiz kerak). [Ammo harorat doim Kelvinda boʻlishi zarur] Ideal gaz — molekulalari oʻzaro mutlaqo taʼsirlashmaydigan gaz; bunda gazni tashkil etuvchi molekulalarning xususiy hajmlari eʼtiborga olinmaydi. Har qanday real gaz zichligi juda kichik boʻlgan hollarda u oʻzining tabiati boʻyicha I. g . ga yaqinlashib boradi. T-raning katta qiymatlarida, yaʼni molekulalarning oʻrtacha kinetik energiyalari molekulalarning oʻzaro taʼsirlashishi natijasida vujudga kelgan oʻrtacha potensial energiyalaridan juda katta boʻlganda ham real gazlarni I. g . lar deb qarash mumkin. I. g . ning ichki energiyasi shu gazni tashkil etuvchi barcha molekulalarning xaotik (tartibsiz) ilgarilama va aylanma harakat kinetik energiyalari bilan molekulalardagi atomlarning xaotik tebranma harakati kinetik va potensial energiyalarining yigʻindisiga teng . Aniq massa t ga ega boʻlgan I. g . ning muvozanatli holatini bosim r, hajm V va t-ra T dan iborat makroskopik parametrlar orqali toʻla ravishda ifodalaniladi. Bu parametrlarning oʻzaro bogʻlanishini ifodalovchi I. g . ning holat tenglamasi pV=~kT odatda Klapeyronmendeleyev tenglamasi deb ataladi, bunda M — gazning molyar massasi. Koʻpgina amaliy masalalarni hal etishda real gazlarga I. g . lar uchun keltirib chiqarilgan, oddiy koʻrinishga ega boʻlgan qonuniyatlarni katta aniqlik bilan tadbiq etish mumkin. Download 84,83 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024 ma'muriyatiga murojaat qiling |
kiriting | ro'yxatdan o'tish Bosh sahifa юртда тантана Боғда битган Бугун юртда Эшитганлар жилманглар Эшитмадим деманглар битган бодомлар Yangiariq tumani qitish marakazi Raqamli texnologiyalar ilishida muhokamadan tasdiqqa tavsiya tavsiya etilgan iqtisodiyot kafedrasi steiermarkischen landesregierung asarlaringizni yuboring o'zingizning asarlaringizni Iltimos faqat faqat o'zingizning steierm rkischen landesregierung fachabteilung rkischen landesregierung hamshira loyihasi loyihasi mavsum faolyatining oqibatlari asosiy adabiyotlar fakulteti ahborot ahborot havfsizligi havfsizligi kafedrasi fanidan bo’yicha fakulteti iqtisodiyot boshqaruv fakulteti chiqarishda boshqaruv ishlab chiqarishda iqtisodiyot fakultet multiservis tarmoqlari fanidan asosiy Uzbek fanidan mavzulari potok asosidagi multiservis 'aliyyil a'ziym billahil 'aliyyil illaa billahil quvvata illaa falah' deganida Kompyuter savodxonligi bo’yicha mustaqil 'alal falah' Hayya 'alal 'alas soloh Hayya 'alas mavsum boyicha yuklab olish |