Ict glossary Final Book 2004 10 26. doc

Vv

vinchester

ingl.: winchester rus.: винчестер

qarang: Qattiq disk.

virus ingl.: virus rus.: вирус

qarang: kompyuter virusi

VM

qisq.:

1. 
   Virtual Machine – Virtual mashina.
   
2. 
   Virtual Memory – Virtual xotira.
   

VRAM

qisq.: Video Random Access Memory

Videotasvirlar uchun TXQ. Videomonitor (kadr buferi)ga uzatiluvchi tasvirni vaqtinchalik saqlash uchun tezkor xotira.

Xx

xotira

ingl.: memory rus.: память

1. 
   Ma’lumotlar joylashtirilishi, saqlanishi va olinishi mumkin bo‘lgan funksional qurilma.
   
2. 
   Buyruqlarni bajarish uchun ishlatiladigan ishlov berish qurilmasi va har qanday boshqa ichki xotiradagi butun manzil makoni.
   

xotira qurilmasi

ingl.: storage unit

rus.: запоминающее устройство

Ma’lumotlarni keyinchalik chiqarib olish va ishlatish uchun yozish va saqlashga mo‘ljallangan xotira qurilmasi. Xotira qurilmasining asosiy tavsifnomalariga quyidagilar kiradi:

- xotira hajmi, bitlarda yoki baytlarda o‘lchanadi;

- ma’lumotlardan erkin foydalanish usullari;

- tezligi (qurilmaga murojaat qilish vaqti);

- atrof muhit va elektr kuchlanishning o‘zgarishlariga qaramligi bilan xarakterlanadigan ishlash ishonchliligi;

- xotira birligini narxi.

Xotira qurilmalari Amaliy Xotira Qurilmalari (OXQ) ga va Tashqi Xotira Qurilmalari (TXQ) ga bo‘linadi.

xotirali karta

ingl.: memory card rus.: карта с памятью

Eng sodda mikroprotsessorli karta. Xotira qurilmasi sifatida xotira - mikrosxemaga ega. Magnit yo‘l kartaning orqa tomonida joylashib, muayyan standartlarga ko‘ra uch yo‘lakchadan iborat.

xotirali uzib-ulash

ingl.: store-and-forward

Uzib-ulash usuli. Bunda qayta uzatish tizimi tomonidan ma’lumotlar bo‘lagi ichidagi narsa to‘la qabul qilingandan so‘ng uzatiladi. Uzib- ulashlash xotiraga olish mumtoz texnologiyalardan bo‘lib, u paketlar uzib-ulash va xabarlar uzib-ulashda ishlatiladi. Uning mohiyati shundaki, qayta uzatish tizimi qabul qilgan paketdan yoki xabardan sarlavha, oxirgi qism va undagi uzatilayotgan axborot chiqarib olinadi. So‘ngra, xatolarni «davriy ortiqchalik bilan nazorat» CRC yordamida tekshiriladi. Ko‘rilayotgan uzib-ulash oddiy, lekin qayta uzatish tizimida yuz beradigan amallar kechikib amalga oshadi. Shu sabadan u tezkor tarmoqlarda to‘ppa-to‘g‘ri boradigan uzib-ulash bilan almashtiriladi.