Ict glossary Final Book 2004 10 26. doc

NOS

qisq.: Network Operating System

Tarmoq operatsion tizimi.

NTVDM

qisq.: NT Virtual DOS Machine

Windows NTdagi DOS virtual mashinasi. Windows NT operatsion tizimi o‘rnatilgan kompyuterda DOSda yozilgan qo‘llanmalarning bajarilishi uchun ishlatiladi.

NUMA

qisq.: Non-Uniform Memory Access

Xilma-xil xotiradan erkin foydalanish, NUMA texnologiyasi. Xilma-xil xotirani ishlatadigan ko‘pprotsessorli tizimlar qurish usuli.

NVRAM

qisq.: Non-Volatile Random Access Memory Energiyaga qaram bo‘lmagan tezkor xotira qurilmasi.

Oo

obyektga-yo‘naltirilgan arxitektura

ingl.: object-oriented architecture

rus.: объектно-ориентированная архитектура Asosi, tizim yoki tarmoqning bir biri bilan o‘zaro aloqada ishlovchi obyektlar to‘plami bo‘lgan arxitektura. Obyektga-yo‘naltirilgan arxitektura obyekt texnologiyalarini belgilaydi. Bu arxitektura asosida dasturlashda, ma’lumotlarga qanday ishlov berilishi tavsiflanmaydi, balki, ishlov berish natijasida nima yuz berishi uqtirilgan xabar yo‘llanadi. Algoritmlarni tavsiflash obyektga-yo‘naltirilgan dasturlash tillaridan foydalanib amalga oshiriladi.

obyektli kod ingl.: object code rus.: объектный код

Dastlabki matnni mashina kodiga o‘girish natijasida hosil bo‘lgan dastur.

oltin

ingl.: gold rus.: золото

Sariq rangli, cho‘kichlanuvchan, zanglamaydigan asl metall. Oltin apparat ta’minotini ishlab chiqarishda keng ishlatiladi. Korroziyadan saqlanish uchun, bosma platalarni elektr kontaktlarini oltin bilan, platina va kumush qotishmasi bilan qoplanadi.

ommaviy xotira ingl.: mass storage rus.: массовая память

Katta hajmdagi tashqi xotira qurilmasi. Ommaviy xotira qurilmalarining uchta guruhi ajratiladi. Ularning birinchisi eng ko‘p ishlatiladigan dastur va ma’lumotlarni saqlash uchun xizmat qiladi. Odatda bu matritsaning mustaqil disklarni va alohida qattiq disklarni zahiralash majmualarida amalga oshiriladi. Ikkinchi guruh muntazam, biroq unchalik tez ravishda qo‘llanilmaydigan dastur va ma’lumotlarni saqlash uchun mo‘ljallangan. Uchinchi guruhga ahyon-ahyonda ishlatiladigan dastur va ma’lumotlar kiradi. Masalan, tasvirlar, ayniqsa, videofimllar. Ushbu guruhlarda magnit tasmalar va optik disklar keng qo‘llaniladi.

Ommaviy xotira ma’lumotlarni zahiraga ko‘chirishda va arxivlashda keng qo‘llaniladi.