Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

Xar bir yoritgichning asosiy tavsiflari qo‘yidagilardan iborat:
1) yorug‘lik tarqatish; 
2) ximoya burchagi;
3) foydali ish koeffitsienti
.
Maxalliy yoritish yoritgichlari
 
o‘zlari xosil qilayotgan yoritilganliklarni 
yoritilayotgan yuzaga tarqalishiga bog‘likligi bilan tavsiflanadi. YUqori va 
pastki yarim sferaga yorug‘lik oqimining qaysi qismi nurlanayotganiga qarab 
yoritgichlar quyidagicha tavsiflanadi: 

to‘g‘ri yorug‘li yoritgichlar
 
- pastki yarim sferaga xamma nurlanish 
oqimining 80% kam bo‘lmagani tushadi; 

asosan to‘g‘ri yorug‘ beruvchi yoritgichlar
 
- pastki yarim sferaga 
xamma nurlanish oqimining 60 dan 80% gacha tushadi;

yorug‘i tarqalgan yoritgichlar
 
- xar bir yarim sferaga xamma nurlanish 
oqimining 40 dan 60% tushadi; 

---

140 

yorug‘i asosan qaytarilgan yoritgichlar
 
– yuqori yarim sferaga xamma 
nurlanish oqimining 80% kam bo‘lmagani tushadi. 
Yoritgichning foydali ish koeffitsienti
 
- yoritgich yorug‘lik oqimini yorug‘lik 
manbaining yorug‘lik oqimiga nisbati bilan aniqlanadi:

= F
yor
/ F
l
. (2.4.2) 
Yoritgichning FIK qiymati uning iqtisodliligini tavsiflaydi va yoritish 
armaturasining materialiga, xamda umuman yoritgich konstruksiyasiga bog‘liq. 
Amalda qo‘llanilayotgan yoritgichlarning FIK 0,45 dan 0,9 bo‘ladi.
Optik nurlarini - ziraotchilik, chorvachilik, parrandachilik va agrar 
soha ishlab chiqarishining boshqa yo‘nalishlarida texnologik faktor sifatida 
qo‘llanilishii. 
O‘simlikshunoslikda eng ko‘p energiya talab qiladigan jarayon bu