Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

n 
= 0
bo‘lgani sababli 
Eya = 0
bo‘ladi. Demak, ishga tushirish tokining qiymati 
quyidagicha ifodalanadi: 
(13.22) 
Bunda:
Σ
R = R
ya
 + R
T
– yakor zanjirining qarshiligi. 
Yakor chulg‘amining qarshiligi ning qiymati, odatda juda kichik, ya’ni 
R
ya
 = (01÷2) 
Om bo‘ladi. SHunga binoan nominal tezlik va nominal tok
I
n
= U
n
– E
ya
/ R
ya 
bilan ishlayotgan motor yakoridagi kuchlanishning 
tushuvi I
ya
R
ya 
= (3÷8)%U
ya
bo‘ladi. Demak, nominal kuchlanishli elektr 
tarmog‘iga yakor chulg‘amini bevosita, ya’ni tashqi qarshiliksiz ulansa, u holda 
bu chulg‘amdan o‘tadigan yakor tokining nominalga nisbatan 10-20 marta ortib 
ketadi. Natijada kollektor atrofida aylanuvchi olov va haddan tashqari katta 
aylantiruvchi moment hosil bo‘lib, motordagi izolyasiya va aylanuvchi mexanik 
qismlar ishdan chiqishi mumkin. Ishga tushirish tokini kommutatsiya va 
aylanuvchi qismlarga xavfli bo‘lmagan qiymat 
I
ishg.t
,= 2I
n
gacha va, demak, 
M
ishg.t 
= 2M
n
gacha kamaytirish uchun yakor chulg‘amiga ketma-ket ulangan 
rezistor qarshiligi kiritiladi. Bu rezistor ishga tushirish rezistori deyiladi. Ishga 
tushirish tokini 
2I
n
gacha kamaytiruvchi rezistor qarshiligi 
R
ishg.t
ning 
qiymatining