Ichki kasallikiar


«ICH KI KASALLIKLAR» FA NININ G



Download 11,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/267
Sana19.04.2022
Hajmi11,34 Mb.
#563787
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   267
Bog'liq
Arslonov-ICHKI KASALLIKLAR

«ICH KI KASALLIKLAR» FA NININ G
R IV O JL A N ISH TARIXI
1.1. Tibbiyotdagi rivojlanish davrlari
Tibbiyot —
kishilar sog1ig‘ini saqlash va m u stahkam lash, um rni 
uzaytirish, kasalliklarning oldini olish, davolash haqidagi bilimlar 
va shu sohadagi am aliy tadbirlar m ajm uyi. Tibbiyot insoniyatning 
nazariy va amaliy faoliyatida m u h im aham iyatga ega. H a r bir kishi 
o ‘z sog‘lig‘ini saqlash va uni m u stahkam lash, shuningdek, betob 
b o ‘lib qolganida tezda tuzalishni istaydi. Kasallikni aniqlash, uning 
oldini olish va da v o la sh d a z a m o n a v iy usullarni qoMlash inson 
hayotini saqlab qolish, shuningdek, ilgari davolab b o i m a y d ig a n
kasalliklarni davolash im konini berdi.
Lekin tibbiyot o ‘z oldiga q o ‘ygan h a m m a m aqsadlariga erishdi, 
deb b o ‘lmaydi. Mali h am kishilar orasida u zoq u m r k o ‘rm ay, o g ‘ir 
xastaliklar va uning y o m o n oqibatlaridan bevaqt n o b u d b o l i s h , 
barvaqt qarish hollari u c h ra b turibdi. M a ’lumki, kishining sog‘lig‘i 
ko lp jihatdan uning o ‘ziga bog‘liq, chunki kasallikka k o ‘pincha kishi 
hayot tarz in in g n o t o ‘g ‘ri y o i g a q o ‘yilganligi, o ‘z salom atligini 
him oya qila bilmaslik, salom atlikka zararli om illarga bilar-bilm ay 
ruju etish va shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilmaslik, n o t o ‘g ‘ri 
ovqatlanish kabi o m illa r sabab b o ‘ladi.
T ibbiyotning q a n d a y a h volda bo'lishi va rivojlanish darajasi, 
m a z m u n i va usullari, avvalo, ijtimoiy tu z u m va m oddiy sharoitlar 
bilan belgilanadi. Tibbiyot fanlari u m u m iy biologiya, genetika, 
a n a to m iy a , fiziologiya kabi tabiiy fanlar va shuningdek, fizika, 
kim yo fanlari bilan c h a m b a rc h a s bogMangan. Tibbiyot o ‘zining 
k o kp asrlik tarixida ju d a m urakkab y o ‘lni bosib o ‘tdi. Bu asosan, 
kasallikni aniqlash, oldini olish, davolash, u n in g kelib chiqish 
sabablari va rivojlanish m e x a n izm larin i o ‘rganish, shuningdek, 
h a r bir shaxs yoki b u t u n j a m o a sog‘lig‘ini saqlash va m u sta h - 
kamlashga qaratilgan tadbirlarni ishlab chiqish va ularni takomillash- 
tirishga oid talaygina bilim va tajribalardan iboratdir.
Z a m o n a v iy tibbiyotning kelib chiqishi uzoq tarixiy davrlarni 
va turli qarashlarni o ‘z ichiga olib, turli kasalliklar, ularni davolash
5


va oldini olish haqidagi bilim lar asosi q a d im d a n xalq o m m a sin in g
tajriba va kuzatishlariga bog‘liq b o ‘ladi. T abobat kurtaklari o d a m
paydo b o i g a n davrdan boshlab vujudga kelgan. «Tibbiy faoliyat — 
dastlabki o d a m bilan tengdosh», deb yozgan edi I.P. Pavlov.
/
davr. Ibtidoiy odam yashagan davr tibbiyoti.
Ibtidoiy o d a m
yashagan jo y la r va qabrlarni qazish, tarixiy davrni o ‘ziga xosligi 
tufayli h o z ir h am taraqqiyotning eng oddiy bosqichida b o i g a n
ayrim etnik guruhlarni o'rg an ish uzoq o l m i s h d a g i kasallik va uni 
davolash haqidagi bilimlar m anbayi b o l i b xizm at qiladi. Avloddan 
avlodga o ‘tib kelayotgan m inglarcha yillik kuzatish va tajribalar 
evaziga tabiblik yuzaga kelgan. O gT iqni qoldirish, qon oqishini 
t o lx tatis h , q a y d q ild irish kabi ta s o d ifiy q ilin g a n m u o la ja va 
vositalarning nafi b o i g a n . Q o l l a n i lg a n vositadan o g ‘riq qolgan, 
qon oqishi t o ‘xtagan yoki qayd qildirilgan b e m o r biroz yengil 
tortgan, b o ra-b o ra o d a m la r bu ishni bajargan tabibdan yordam
soTashga odatlanishgan.
Kasallikni davolash va u n d a n saqlanishga oid topilgan em pirik 
m uolajalar ibtidoiy o d a m n in g odatiy tusiga kira borgan, natijada 
sekin-asta xalq tabobati shakllangan. A na shu davo va oldini oluvchi 
tadbirlar ichida dorivor o ‘simliklar va tabiiy o m illa r (suv, havo, 
q uyosh)dan foydalanish, unc h a katta b o l m a g a n jarrohlik (badanga 
kirgan yot jis m la rn i olib ta s h la s h , q o n c h iq a r is h ) usullari va 
boshqalarni q o l l a s h rusum b o i g a n .

Download 11,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish